Intellectueel eigendomsrecht op Tiny Houses

De belangstelling voor Tiny houses blijft maar groeien. Een klein woonoppervlak in combinatie met een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk; het blijkt een gouden combinatie. Het wekt dan ook geen verbazing dat meerdere architecten zich al op deze markt hebben geworpen.

Eigendom over ontwerp

Bij het ontwerpen van een tiny house bestaat er maar little room voor de architect. Des te meer reden voor het maken van creatieve en inventieve ontwerpen. Wanneer een dergelijk ontwerp is afgerond, zal je er voor willen zorgen dat je de eigendom over het ontwerp behoudt. Het intellectuele eigendomsrecht biedt hiervoor de nodige bescherming.

Auteursrecht

Het ontwerp van een gebouw is een werk waar een auteursrecht op ligt. Althans, als het gebouw oorspronkelijk is (origineel) en de architect aantoonbare creatieve keuzes heeft gemaakt. De grootte van het gebouw maakt dit in beginsel niet anders. Tiny houseskunnen dus op auteursrechtelijke bescherming rekenen hiervoor is geen inschrijving of registratie vereist. Met dit auteursrecht kun je het anderen beletten jouw ontwerp te kopiëren. Op die manier kan het door jou ontworpen dak, met daarop uiteraard de zorgvuldig gepositioneerde zonnepanelen, in combinatie met de uitschuifbare veranda, een ontwerp opleveren dat voor de rest van je leven van jou blijft (plus 70 jaar).

Modellenrecht

Bij het ontwerpen van het interieur van een tiny house moet zorgvuldig worden omgegaan met de beschikbare ruimte. Het inbouwen van een splitlevel, een inklapbare tafel, een hoogslaper en een afdruiprek in een kastje boven het aanrecht; het zijn stuk voor stuk nuttige oplossingen voor deze problematiek. Indien jij een dergelijke oplossing hebt ontworpen (denk aan een ‘flexibele tafel’ of een ‘roterend aanrecht’) en het ontwerp is nieuw en heeft een eigen karakter, dan kan het inschrijven van dit ontwerp als model jou de vereiste bescherming bieden om het ontwerp als jouw eigendom te behouden. Voordeel van modellenrecht is dat het ontwerp niet creatief hoeft te zijn, als het maar nieuw is, dat wil zeggen nog niet eerder in die vorm is gemaakt.

Octrooirecht

Een kraan, douche, wc, boiler en (af)wasmachine in één kleine ruimte, dat mag men gerust een uitdaging noemen. Al deze apparaten moeten bijvoorbeeld in verbinding staan met een waterbron, en het gebruikte water moet ook nog worden afgevoerd. Veel belangstellenden voor tiny houses zouden hierbij maar al te graag het grijze water (licht verontreinigd afvalwater) hergebruiken. Wanneer een architect voor dit vraagstuk een nieuwe, inventieve oplossing weet te bedenken, kan een dergelijke uitvinding via het octrooirecht voor bescherming in aanmerking komen. Hiervoor is het wel nodig een octrooiaanvraag in te dienen.

Handelsnaamrecht

Een aangename verrassing! Jouw tiny houses vallen in de smaak. Onder de naam ‘Tiny Home Is Where the Heart Is’ heb je al meerdere afnemers voor jouw ontwerpen weten te bereiken. Je gebruikt deze naam ter onderscheiding van je bedrijf, en mensen weten je zo te bereiken; er is een handelsnaamrecht ontstaan. Stel, je wordt plots geattendeerd op een andere groep architecten, die onder de naam ‘Tiny House Is Where the Heart Is’ dezelfde markt betreden. Het is zeer voorstelbaar dat verwarring kan optreden bij huidige en toekomstige klanten. De Handelsaamwet biedt in dat geval de mogelijkheid om de concurrent te verbieden de verwarringwekkende handelsnaam nog langer te gebruiken, uiteraard alleen indien jij eerder begon met het voeren van jouw handelsnaam.

Gebruiken van een merk

Het gebruiken van een merk, ter onderscheiding van jouw (ontwerpen voor) tiny houses kan verschillende positieve effecten hebben. Niet alleen kan de herkomst van jouw tiny houses worden verduidelijkt, ook kan het merk als een kwaliteitsstempel gaan fungeren en zorgen voor een grotere betrouwbaarheid van jouw organisatie. In een markt vol milieubewuste, naar duurzaamheid-strevende mensen, zou zo’n kwaliteitsstempel weleens een belangrijke rol kunnen vervullen. Na inschrijving van jouw merk (woord-, beeld- of vorm), kan je het potentiële concurrenten beletten om, door middel van het gebruik van jouw merk, van jouw inspanningen te profiteren.

Tekst: Ruby Nefkens, advocaat intellectueel eigendom, ICT, architectuur, mode, kunst, media.

Foto: Heilige huisjes BouwEXPO Almere. Adrienne Norman