Veel ontwerpers en architecten zijn uiterst creatief als het gaat over materiaalinnovaties of het gebruik van bestaande materialen op een nieuwe manier. Silvia ten Houten van het bedrijf GoodHout ziet in kokosnootafval een welkom alternatief voor onder andere hardhout.
Het kriebelde al een hele tijd”, zegt Silvia ten Houten, oprichter van GoodHout in 2015. Als bedrijfskundige werkte ze bij onder andere DSM, Van Doorne en Stibbe aan de business development- en marketingkant, maar ze wilde zelf ondernemen. Geboren in Nederland met een Javaanse moeder en Nederlandse vader, verhuisde ze als baby naar Indonesië, groeide op in Nieuw-Zeeland, studeerde International Business Administration aan universiteiten in Auckland, Indiana (VS) en Maastricht en woont nu in Amsterdam. Beide grootouders en ouders waren bioloog, in de familie bevinden zich een aantal environmental consultants en zo blijkt de appel uiteindelijk niet ver van de boom te vallen. Na twintig jaar ging Ten Houten terug naar het land van haar moeder en haar prille jeugd. Ze wilde maatschappelijk bewust ondernemen en ging op zoek naar een businessconcept dat Nederland en Indonesië zou kunnen overbruggen.
Onderzoek Wageningen
Ze liep er tegenaan: “De Universiteit Wageningen bleek de open source basistechnologie om hardboard te maken uit kokosnootschillen al veel langer beschikbaar te hebben. Zou dezelfde technologie om hardboard te maken, gebruikt kunnen worden om van de veel sterkere buitenste schil van de kokosnoot hout te maken? Nog niemand had de technologie opgepikt of geprobeerd te vermarkten. Dan vraag ik me natuurlijk meteen af: waarom bestaat het nog niet? Was er misschien een ziekte onder kokosnoten? Wat voor iets waardevols kan ik ermee?”, zegt ze. “Afgezien van mijn businesservaring moest ik alles leren, maar ik zag geen redenen om het niet te doen.”
Indonesië: 16 miljard kokosnoten
En dus begon ze het startupbedrijf GoodHout. Ze zocht impact investeerders, subsidies, won de finales van de prestigieuze Accenture Innovation Awards, in de categorie circular economy en de eerste prijs van het prestigieuze acceleratorprogramma LaunchLab van Yes!Delft. Het leverde haar telkens nieuwe kennis op, exposure, een groeiend netwerk en nieuwe investeerders. Ze reisde door Zuid- en Zuidoost-Azië en deed vooronderzoek in Indonesië, de Filipijnen en India waar traditioneel het vruchtvlees en de melk van de kokos worden gebruikt met name in de foodindustrie, terwijl de harde harige bast die om de schil van een kokosnoot zit, wordt gezien als afval. Alleen al in Indonesië verbranden boeren jaarlijks het restafval van zestien miljard geoogste kokosnoten, en dat is slecht voor het milieu. In landen als Sri Lanka gebruiken ze die harde schil weliswaar voor laagwaardige applicaties als borstels en matten, maar wereldwijd wordt niet meer dan vijf procent verwerkt tot product, weet Ten Houten.
Kokoshout plaatmateriaal voor de bouw
Zij heeft veel grotere ambities met dit materiaal. Kokosafval is voor haar een waardevolle grondstof die je kunt verwerken tot hoogwaardige duurzame materialen en producten voor de Europese markt, die hun toepassing vinden in de interieurarchitectuur en de bouw. Denk aan meubels als decoratieve tafelbladen, stoelen, maar ook vloeren en dragende wanden. In de mode-industrie willen luxueuze Italiaanse tassenmerken al accessoires van kokoshout, en in de toekomst kun je 3D autodeurpanelen in één keer onder druk in een mal persen, weet ze. Momenteel ontwikkelt GoodHout kokoshout-plaatmateriaal van 0.60 x 1.20 meter in de pilotfabriek die ze nu aan het bouwen zijn. Later zullen platen van 1.20 x 2.40 meter volgen om ook architecten en de bouw, op zoek naar nieuwe circulaire materialen, te bedienen.
Sterk materiaal
Kokosnoothout is een sterk materiaal met een goed verhaal. Het heeft alles in zich om een commercieel succes te worden. Ten Houten kan het weten. “GoodHout helpt de co2-voetafdruk te verkleinen en wil bovendien de levens van de lokale bevolking verbeteren in landen waar kokosnoten verwerkt worden, zoals Sri Lanka, Indonesië, de Filipijnen en Vietnam. Wij kunnen die boeren voorzien van een beter inkomen, vrouwen helpen een business op te zetten via een microfinancieringsfonds, en kinderen helpen aan schoolprojecten”, is haar overtuiging.
Onverwoestbaar en brandvertragend
Daarbij is het biobased materiaal niet zomaar een alternatief voor plaatmateriaal als HpL, hardhout of bamboe: het wint op meerdere fronten. GoodHout gebruikt geen toegevoegde formaldehyde of synthetische lijm om de plantaardige vezels van dit biocomposiet te hechten. De bolster zelf bevat veel lignine, dat werkt als een natuurlijke kleefstof. Daarnaast is dit natuurlijke materiaal onverwoestbaar. Ter vergelijking: het is twee keer zo sterk als ebbenhout. ook werkt het brandvertragend. Het haalt uit zichzelf al categorie c, terwijl hout in categorie D of E zit.
Pilot in botlek
Ten Houten werkt met een klein team dat inmiddels is gegroeid naar zo’n vijftien man. De nieuwe coo & cTo was voorheen Technical Director bij een van de grootse duurzame palmoliebedrijven in Zuidoost-Azië. Daaruit blijkt dat goede mensen zich graag aan deze startup willen verbinden, dat Ten Houten partijen meekrijgt in haar avontuur, zoals architecten en designers die graag met het materiaal van GoodHout willen werken. Het laboratorium en kantoor is gevestigd in de Botlek, waar ook de pilotfabriek zal worden gebouwd. De voordelen van een pilot in Europa zijn de nadelen van Azië en andersom, meent ze. “Voordeel van hier produceren is dat je meer controle hebt over het eindresultaat, de afdeling r&D is hier, je bent in de buurt als er iets mis gaat.” Maar dat er ook fabrieken in Azië worden opgezet, staat buiten kijf. over haar ambities is Ten Houten niet bescheiden: “Ik wil dat GoodHout het commercieel meest succesvolle sociale bedrijf ter wereld wordt. Dat het over twintig jaar in de studieboeken over social business-strategie wordt genoemd als bedrijf dat op een goede manier heeft bijgedragen aan het veranderen van de wereld.”
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.