Hoe kan je een ontwerp beschermen?

Als jij als architect of interieurontwerper een ontwerp voor een gebouw of interieur maakt, dan wil je dat dat jouw intellectuele eigendom blijft en niet zomaar gekopieerd kan worden. Jij hebt immers je eigen, unieke stijl en die uniekheid verlies je als een ander hetzelfde werk probeert te verkopen. Daarom is het van belang dat jouw ontwerpen beschermd worden. Maar hoe krijg je dat voor elkaar?

Modelrecht

Je kunt zowel het ontwerp van interieur als het ontwerp van een gebouw beschermen met behulp van het modelrecht. Dit modelrecht moet je aanvragen. Dat is lastiger dan het wellicht klinkt. Om modelrecht toegewezen te kregen, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen: het moet nieuw zijn en een eigen karakter en uiterlijk hebben. Modellen waarbij het model de vorm heeft die het nodig heeft voor haar functie worden vaak afgewezen voor registratie. Zonder modelrecht kun je in het geval van overduidelijke namaak maximaal drie jaar bescherming krijgen op je ontwerp via het niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel. Dit geeft jou gedurende die periode het recht om anderen te verbieden jouw model zonder jouw toestemming te gebruiken.

Auteursrecht

Het tweede instrument dat je hebt om jouw werk te beschermen, is het auteursrecht. Dit verkrijg je automatisch wanneer je een werk maakt dat een eigen, oorspronkelijke karakter heeft en duidelijk jouw persoonlijke stempel draagt. Je hoeft auteursrecht niet te registreren, maar het moet wel duidelijk zijn dat jouw ontwerp niet ontleend is van een werk dat al bestaat en door een ander is gemaakt, maar het resultaat is van jouw creatieve keuzes. Met het auteursrecht in de hand, kun jij anderen verbieden om ontwerpen te verkopen die te veel overeenkomen met jouw werk. Echter wordt er doorgaans daarvoor in eerste instantie gebruikgemaakt van het modelrecht, fungeert het auteursrecht als een vangnet.

Merkenrecht

Dan is er ook nog het merkenrecht. Daarmee kun je niet jouw ontwerp beschermen, maar wel een eventuele kenmerkende naam die je daaraan koppelt. Deze naam moet je dan als merk deponeren. Een merkregistratie is tien jaar geldig, maar wordt niet zomaar afgegeven. Vóór je aanvraag moet je onderzoeken in het merkenregister of jouw beoogde merknaam al geregistreerd is en of er merken geregistreerd zijn die lijken op die van jou. Daarbij moet je ook overwegen in hoeverre je in elkaars vaarwater zit, omdat de producten op elkaar lijken. Ook moet je een of meerdere klassen van diensten of goederen kiezen waarvoor je jouw merk wilt inschrijven. Als je je huiswerk naar behoren gedaan hebt, kun je je merk gaan indienen in het merkenregister. Op deze manieren moet het dus mogelijk zijn om een ontwerp dat van jou is en onmiskenbaar uniek is te beschermen. Daarbij is jouw eigen oplettendheid van belang. Je moet het zelf aankaarten wanneer iemand jouw rechten overtreedt.