De toren van 16 meter hoog langs het spoor van station Utrecht Zuilen bestaat voor 99% uit gebruikte materialen, is voor het grootste deel gebouwd uit hout en bekleed met gele borden die ooit op de NS stations stonden met de dienstregeling. De toren is onderdeel van de uitbreiding van de circulaire broedplaats het Hof van Cartesius. Op 13 juli wordt de ‘Boomtoren’ officieel geopend met de leveranciers van de materialen.
“Het is soms even puzzelen, maar we laten zien hoe je ook hogere gebouwen kunt bouwen met gebruikte materialen,” zegt opdrachtgever en stedenbouwkundige Charlotte Ernst, en een van de initiatiefnemers van Het Hof van Cartesius. Voor de constructie van de boomtoren, een ontwerp van architect Alessandro Zena (Archifre) zijn speciaal houten platen (Cross Laminated Timber) gebruikt, verkregen uit de sloop van een school in Rotterdam. De deuren en ramen met zonneschermen komen uit een woningbouwrenovatie.
Oude perrondelen gebruikt voor bestrating
Oude perrondelen van station Maarn werden gebruikt voor de bestrating en fundering. De gele NS-dienstregelingplaten zijn gebruikt voor de gevel van de toren. In de omringende gebouwen rusten de balustrades op spoorrails en diverse ateliers hebben treinramen. Deze komen uit een Sprinter die vele jaren reed op het naastliggende spoor tussen Amsterdam-Utrecht.
Opvallend raam
Het opvallende raam in de voorgevel van de toren komt uit een garage uit de Utrechtse wijk Oog in Al. Deze naoorlogse autoshowroom moest wijken voor nieuwe sociale woningbouw. Dankzij bemiddeling van Gemeente Utrecht werd in samenwerking met verschillende partijen onderdelen van de gevel gedemonteerd en in de boomtoren geplaatst.
Nieuwe materialen
Er is in dit nieuwe deel van het Hof van Cartesius zo veel mogelijk geëxperimenteerd met nieuwe materialen. De fundering is van duurzaam glasschuim. Dit materiaal van gerecycled glas kan ook na een eventuele sloop weer hergebruikt worden. De vloeren zijn gemaakt van een mix van cement met gerecycled beton waardoor 20% minder cement nodig was.
Insectenhotel
De Boomtoren heeft een zijgevel die grotendeels is opgebouwd uit insectenhotels; een natuur-inclusieve gevel. Architect Alessandro Zena; “De gevel is bekleed met verschillende houten mozaïektegels gemaakt van restmaterialen van ons eigen bouwproces. Deze tegels vormen een schuilplaats voor insecten, vogels en vleermuizen. MBO-studenten bouwkunde hebben de tegels deels ontworpen en gemaakt.”
Op de begane grond van de toren is een ontmoetingsruimte voor de ondernemers. In de verdiepingen daarboven zit een collectief van jonge gamedesigners met de toepasselijke naam ‘Boomhut’. Opvallende elementen in het interieur zijn de oude consoles van de luchtverkeersleiding van vliegbasis Soesterberg.
Hof van Cartesius
In 2018 startte Charlotte Ernst samen met haar zus Bianca en Simone Tenda het Hof van Cartesius. De nieuwe gele toren staat in de tweede fase van het hof: 2600 vierkante meter met tientallen nieuwe werkruimtes voor duurzame en creatieve ondernemers. Bianca: “Het Hof groeit nu door naar totaal 5000 m2 met werkruimtes voor ruim 120 ondernemers.” Het Hof van Cartesius is eigenaar van de grond. De grond met de gebouwen uit 2018 is aangekocht en voor het tweede deel is een eeuwigdurende ondererfpacht overeenkomst afgesloten met het nieuwe Stadmakersfonds.
Bouwmarkt met gebruikte materialen
Eind 2021 wordt weer een nieuw paviljoen opgeleverd met nieuwe werkplaatsen, bureauruimtes, een grotere plek voor Buurman Utrecht – de bouwmarkt met gebruikte materialen en boven op het gebouw een daktuin. Er is dan nog 450 m2 grond over om te ontwikkelen.
Fotografie: Inez Faber
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
circulair bouwen,
CLT,
hergebruik materialen,
hout