Lesia Topolnyk is de winnaar van de Prix de Rome 2022 met haar inzending over de crashsite van MH17. Hiermee reageerde zij op het thema ‘Healing Sites’. De architect ontving de prijs van € 40.000 en een residency naar keuze zojuist uit handen van staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) bij Het Nieuwe Instituut in Rotterdam.
Prix de Rome Architectuur is de oudste prijs van Nederland voor architecten tot 35 jaar. Dit jaar was het thema ‘Healing Sites’ waarmee de organisatie doelt op verschillende locaties die te maken hebben met een maatschappelijk trauma. Topolnyk koos voor het mijnbouwdorp Hrabove in haar geboorteland Oekraïne, dat in 2014 wereldnieuws werd toen passagiersvlucht MH17 er werd neergeschoten en waarbij alle 298 inzittenden om het leven kwamen.
In haar ontwerp ’No Innocent Landscape’, laat de architect zien hoe het landschap, dat het decor vormt voor een dergelijke gebeurtenis, op zichzelf niet onschuldig is. Integendeel. Het is een gecompliceerd samenspel van wereldwijde en lokale geschiedenissen. In dit geval is Hrabove niet alleen de plek van de aanslag op MH17, maar ook die van illegale mijnbouwactiviteiten met een negatief effect op het natuur en milieu in de regio.
Met vertel- en bouwtechnieken deconstrueert Topolnyk in haar donkere, beklemmende ontwerp deze relatie. Zij stelt dat traumaverwerking en wederopbouw op een dergelijke plek pas kan plaatsvinden na zo’n deconstructie, en dat architectuur hierbij kan bemiddelen.
Juryrapport
De internationale vakjury schrijft in het juryrapport: ‘Lesia Topolnyk stelt dat architectuur in huidige conflicten niet langer controle kan uitoefenen door te vertrouwen op haar conventionele instrumenten en denkwijze. Met haar project wil zij de chaos omarmen: niet als een vervorming, maar als het enige middel waarmee zij inzicht kan krijgen. Zij stelt een reeks nieuwe axioma’s voor om de blokkade van onoplosbare kwesties te doorbreken. Volgens de jury is het een bijzondere prestatie om zo haar eigen rol als architect en ontwerper rechtstreeks ter discussie te stellen en te ontleden hoe haar beroep in elkaar steekt.’
De jury van de Prix de Rome Architectuur 2022 bestaat uit: Afaina de Jong (oprichter en directeur AFARAI); Alessandra Covini (medeoprichter en mededirecteur Studio Ossidiana, winnaar van Prix de Rome 2018); Carson Chan (directeur Emilio Ambasz Institute bij MoMA); Dirk Sijmons (oprichter H+N+S Landschapsarchitecten); Jan Jongert (oprichtend partner Superuse Studios); Syb Groeneveld (directeur-bestuurder Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, technisch voorzitter).
Tentoonstelling
De inzending van Toplnyk is, samen met die van de overige genomineerden Arna Mačkić, Dividual (Andrea Bit en Maciej Wieczorkowski) en Studio KIWI (Kim Kool en Willemijn van Manen), nog tot 9 april 2023 te bij Het Nieuwe Instituut in Rotterdam.
Foto’s: Aad Hoogendoorn
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
Lesia Topolnyk,
NH17,
Prix de Rome Architectuur