Onlangs presenteerden vijf jonge architectenbureaus hun inzending voor de prijsvraag ‘Hergebruik Afvalkathedraal Binckhorst Den Haag’. Hiermee gaven zij hun visie op de vraag: “Wat is er nodig om hier een onderscheidende gebiedsontwikkeling te laten plaatsvinden in aansluiting op de behoefte vanuit een leefbare stad?”
De stad Den Haag heeft grootse plannen om de binnenstad uit te breiden met een groot aantal woningen en werkgebouwen. De Binckhorst is één van de gebieden waar ontwikkeling in volle gang is. De vuiloverslag van de AVR (Afvalverwerking Rijnmond) verrees in de jaren ’90 midden op het terrein van de voormalige gasfabriek van Den Haag. De verwachting is dat deze Afvalkathedraal in de nabije toekomst leeg komt te staan. Een mooie kans voor een onderscheidend en onderzoekend ontwerp naar een vitale herbestemming op een unieke plek. Dit op het snijvlak van verschillende Haagse gebiedstransformaties (Central Innovation District-gebieden en de Binckhorst).
Om een goede oplossing te vinden werd een prijsvraag uitgeschreven door Jan Brouwer en Job Roos. De architectenbureaus Site Practice, Atelier Tomas Dirrix, VLOT architecten, C-A-S en ATELIERUS hebben ieder hun eigen invulling gegeven aan deze opdracht.
Presentaties
Uit de 24 aanmeldingen selecteerde de vakjury vijf architecten die hun ideeën mochten presenteren. Nicholas Clarke, architectuur- en erfgoedspecialist, opende de avond. Hij maakte duidelijk dat het niet per definitie gaat over het behoud van erfgoed. Het gaat hem wél om het ‘gunnen van een chrono-diversiteit en daarmee een brede welvaart aan de stad’. Zo was deze prijsvraag was niet alleen gericht op het herbestemmen van een gebouw, maar gaat het vooral ook over gebiedsontwikkeling. Daarnaast om duurzame omgang met erfgoed en cultuurhistorie bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen.
In de voorstellen is breed gekeken naar de historische context, de bestaande bebouwing en het aanwezige landschap. Verder naar het gebruik door en voor ondernemers en bewoners van het gebied en van de stad – en zowel naar problemen als mogelijkheden. Er is belangstelling getoond voor maatschappelijke verbindingen, voor klimaat, natuur, ecologie en bodemvervuiling. En uiteraard voor afval. De aandacht die is geschonken aan de oevers, het water en verbinding met het gebied rondom de Binckhorst behoeft nadere reflectie.
Vijf voorstellen
Zo presenteerde VLOT architecten met het plan Behouden Waard een alternatief voor volledige vernieuwing en gaat het uit van de reeds aanwezige, vaak verborgen, kwaliteiten van het gebouw. Sloop of demontage wordt tot het uiterste beperkt; de materialen worden hergebruikt en nieuwe toevoegingen zijn duurzaam. Een van de gevels wordt verwijderd waardoor het gebouw in open verbinding met het water komt te staan.
In het plan Kring Den Haag van C-A-S gaat de Afvalkathedraal dienst doen als circulaire campus voor materialen die in en om het gebied beschikbaar komen voor hergebruik. Het gebouw fungeert als vrijhaven, als plek voor allerhande (culturele) activiteiten en als kringloopwinkel.
De Kathedraal van de Dingen van Site Practice stelt het omarmen van het erfgoed dat aanwezig is boven verandering. Het ontwerp sluit aan op een bestaand parkontwerp maar is qua programmering vrij gelaten. Het plan is vooral gericht op het proces: er wordt een participatieproces voorgesteld dat niet volgordelijk maar juist gelijktijdig verloopt.
De Ministry of Fertile Soil van Atelier Tomas Dirrix stelt de vraag: ”Wat als de afvalverwerkingsinstallatie een afvalverwerkingsinstallatie blijft?” Zij stellen dat nieuwe ontwikkelingen in een stad zich zelden bezig houden met het feit dat elke nieuwe inwoner ook gelijk staat aan de komst van meer afval. De Afvalkathedraal wordt in dit plan ingezet om de afvalberg van Den Haag te reduceren door het composteren van bioafval. De verkregen compost kan de grond van het park rondom het gebouw verbeteren. Doordat het gebouw in het centrum van Den Haag staat, blijft het afval zichtbaar voor de bewoners van de stad die hierdoor eraan herinnerd worden om minder te consumeren en weg te gooien.
Het plan Divina Narcotica van Atelier US biedt een oplossing voor een verborgen probleem in de Binckhorst: drugsgebruik. Het plan is gebaseerd op het decriminaliseren van hiervan. In het gebouw is plaats voor de fabricatie van drugs, maar ook voor educatie, medische ondersteuning en psychologische begeleiding.
Bekijk hier de presentaties van de 5 finalisten.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
Atelier Tomas Dirrix,
Atelier US,
Binkhorst,
C-A-S,
Site Practice,
VLOT Architecten