Archief van beton

Bij aankomst in de verlaten betonfabriek van Schokbeton, trof Dr. Wido Quist honderden verschillende betontegels, duizend recepten voor beton, en enorme mappen vol beeldmateriaal. Quist maakte zo veel mogelijk foto’s en nam zelfs een deel mee. Waarom? “Ten eerste, we redden unieke kennis over de geschiedenis van architectuur. En ten tweede, dit archief bevat een sleutel voor het duurzame behoud van ons gebouwde erfgoed.”

Het inmiddels failliete Schokbeton is een bedrijf uit de jaren 30 dat gespecialiseerd was in dunne, esthetische wanden en bouwelementen van beton. Deze eigenschappen worden normaal niet zo snel in verband gebracht met beton. In dit geval was het toch mogelijk door hun ‘schoktechniek’. Een techniek waarmee het bedrijf na de oorlog de grootste van Nederland werd en veel internationaal aanzien verwierf.

Onder andere de Amerikaanse ambassade in Dublin gebruikte sierlijke betonnen elementen van Schokbeton.

Beton archief belangrijk

Quist legt uit waarom hun archief essentieel is voor onze huidige maatschappij.

1.         Restaureren is duurzamer dan herbouwen: ‘bij bestaande betonnen constructies is milieutechnisch het ‘kwaad al geschied’.
2.         Betonnen erfgoed is ook cultureel erfgoed: ‘we kunnen het toekomstige generaties niet aandoen om betonnen erfgoed te slopen.’
3.         Deze technieken hebben nieuwe toepassingen: ‘de dunne elementen van Schokbeton zijn zeer materiaal-efficiënt.’

Op basis van al het verzamelde materiaal liet Quist een waaier maken waarmee de betonsoort van een gebouw snel is te identificeren.

Over Quist

Wido Quist is universitair hoofddocent Erfgoed en Architectuur op de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Hij is expert in, onder andere, de geschiedenis van beton: na water het meest gebruikte materiaal ter wereld. Beton staat tegenwoordig vrijwel synoniem voor lelijk en inspiratieloos. Zo niet bij Wido: “Zet me neer in een willekeurige stad en ik kan je van alles vertellen over de betonnen architectuur. De kleuren, de textuur, de patronen… Allemaal bewuste keuzes van ontwerpers en bouwers!”

Afbeeldingen: Dr. Wido Quist

Lees ook over wonen in een 3D geprint huis van beton.