Al jaren zijn er plannen gemaakt voor de vervanging van de verouderde huurwoningen aan het Tabakspaadje in Laren, maar telkens stuitten de plannen op bezwaren. Totdat in 2008 Heren 5 architecten erbij wordt gehaald die door intensief overleg met bewoners en omwonenden erin slaagt een voor iedereen acceptabel plan te maken.
De oorspronkelijke naoorlogse woningbouw aan het Tabakspaadje bestond uit huurwoningen in een haakse verkaveling rond een hofje. Bij het ontwerp van de nieuwbouw heeft de architect goed gekeken naar de aard van de wijk en goed geluisterd naar de wensen van bewoners en omwonenden. Typerend in de omgeving zijn de villa’s met oprijlanen, deels verscholen achter hagen langs de openbare ruimte. Deze input resulteerde in eerste instantie in een drietal ontwerpvarianten: woningen in een aantal villa’s, al dan niet in combinatie met rijtjeswoningen in haakvorm of als boog.
In overleg met alle betrokkenen is uiteindelijk gekozen voor een hoefijzervormige bebouwing, aan de straatzijde gemarkeerd door een drietal villa’s. In de boog zijn twaalf woningen in verschillende typen ondergebracht, twee villa’s bevatten beiden vier woningen en de derde villa bestaat uit twee koopwoningen. De koopwoningen hebben elk een eigen oprijlaan naar de garages, de bewoners van de huurwoningen parkeren aan de noordkant van het terrein op een omhaagde parkeerplaats.
Collectieve ruimten
De huurwoningen zijn bedoeld voor 55-plussers en voorzien van fietskluizen rondom de centrale hof. Het formaat van de kluizen is ook geschikt voor de stalling van een scootmobiel. Door de hof en de fietskluizen 60 centimeter te verdiepen is er vanuit de woningen een vrij uitzicht over de hof. De kluizen zijn voorzien van een sedumdak en aan de kant van de woningen eindigen ze in een bank.
Het hoogteverschil tussen de verdiepte hof en de woningen wordt overbrugd door trappen tussen de kluizen en hellingbanen ter linker- en rechterzijde. Hierdoor ontstaat er een duidelijk onderscheid tussen collectief, de verdiepte hof, en privaat, tussen voordeur en fietskluizen. Alle huurwoningen hebben een eigen terras aan de achterzijde in de collectieve tuin.
Hoogteverschillen
In de materialisatie van de woningen is goed gekeken naar wat typisch voor Laren is. Dat heeft geresulteerd in woningen met rieten kappen op witgekeimde baksteen. Om de gewenste hellingshoek te krijgen voor een optimale levensduur van het riet zijn de woningen deels voorzien van een onzichtbaar plat dak, waardoor de aan- en afvoerpijpen niet door het riet heen steken en mooi uit het zicht zijn gebleven.
De boog is in het midden lager dan aan de uiteinden vanwege het bestemmingsplan, waardoor de twee middelste woningen gelijkvloers zijn. De hoekwoningen hebben daarentegen een verdieping van maar liefst 3.60 meter hoog. Aan de buitenkant van de boog zijn accenten aangebracht in de vorm van dakkapellen.
De twee huurvilla’s hebben ook een dakkapel en een voordeur aan elke zijde waardoor een beeld ontstaat van één grote villa in plaats van een vier-onder-een-kapper. Bij de villa met de twee koopwoningen is hetzelfde principe van dakkapellen toegepast en deze is zo duidelijk familie van de andere villa’s, maar dan statiger. Om het hele complex heen staan hagen.
Heren 5 architecten heeft het hele project in iets meer dan drie jaar afgerond, terwijl er daarvoor al zeven jaar vruchteloos aan was ontworpen. Door vanaf het begin af aan de dialoog met bewoners en omwonenden aan te gaan, nog voordat er een lijn op papier was gezet, was dit mogelijk. Een sterk staaltje bewonersparticipatie en een goed inlevingsvermogen van deze architecten. Dat laatste bewezen ze onder andere ook al met het stadsvernieuwingsproject Vissershop in Zaanstad (zie BOUW #04/2006).