Smartchitecture transformeerde voor een rock-bottom price de volkomen vergeten zolder van station Delft in een flexibele kantoor-, workshop- en tentoonstellingsruimte. Het zeer krappe budget dwong het creatieve collectief alle registers van vindingrijkheid open te trekken. Maar mission accomplished. Het herontwerp geeft de ruimte opnieuw zin en betekenis. Wie de zolder betreedt, voelt direct zijn creativiteit vibreren.
Volgens zijn visitekaartje is Joeri Ivar van Ommeren architect-director bij Smartchitecture – Creative Collective. Het mission statement van het nog jonge bureau meldt dat we te maken hebben met een interdisciplinair collectief van jonge professionals en studenten, ontwerpend van gebruiksvoorwerpen tot leefomgeving.
Het collectief zit creatief gezien bepaald niet om ideeën verlegen. Zo omvat het portfolio het Time-Out Project – een ontwerp voor probleemjongeren waarin architectuur een actieve rol speelt in de behandeling – maar ook Revival of the Fittest dat het centrum van Venlo moet verbinden met haar geschiedenis. Ook ontwierp Smartchitecture een masterplan inclusief architectonische uitgangspunten voor een vakantiepark in Guinee-Bissau (West-Afrika), een visie voor de Waarderpolder in Haarlem, een Community Bazaar in Yele (Sierra Leone) en een CDA campagnepaviljoen met politieke identiteit als randvoorwaarde.
Het bloemrijke portfolio duidt ook op de opmerkelijke samenstelling van het collectief. Naast Joeri Ivar van Ommeren (supervisie) omvat het vijf architecten, een bouwtechneut, een theatermaker, een productontwerper en een strategisch productontwerper. Van Ommeren: ‘De grootste fout die veel jonge architecten maken, is dat ze direct in glossy’s als Frame willen komen. De kans dat je dat lukt zonder substantiële portfolio, is niet erg groot. Om toch dat portfolio te krijgen ben ik op zoek gegaan naar een groep geestverwanten uit verschillende disciplines met als gemeenschappelijk kenmerk dat we van elkaars fascinaties kunnen genieten. Interdisciplinair zoals dat officieel heet en met de nadrukkelijke ambitie om in een paar jaar een tastbare portfolio samen te stellen.’
Marktplaats
‘De eerste stap op weg naar een substantieel portfolio is werk vinden en hier bracht onze interdisciplinaire samenstelling direct uitkomst’, zegt Van Ommeren. ‘Strategisch productontwerper Marjolein van Osch hamerde erop dat we ons ook grondig moesten verdiepen in de potentiële gebruiker van onze diensten. En waar zoeken mensen die het niet weten, hield zij ons voor? Die gaan naar Marktplaats. Het klinkt onwaarschijnlijk, maar zo kwamen we op de eigenaar van de Middelaarkerk in Beverwijk. De man had tegen een uurtarief van 70 euro al twee architecten versleten en was blijven zitten met een stapel plattegronden en ontwerpschetsen die hem niet konden overtuigen.’
Als collectief bracht Smartchitecture hetzelfde bedrag in rekening, maar ging met meer energie aan de slag. Ze transformeerden de kerk tot woon-werkgebouw waarbij ze de karakteristieken uit de jaren dertig zorgvuldig koppelden aan hoogwaardige hedendaagse afwerking met een industrieel karakter.
Berkentriplex vloer met rode loper
De stationszolder in Delft is de nieuwe stek van de Werkplaats Spoorzone Delft (WeSD). Dit is een non-profit vereniging, opgericht door burgers van Delft. WeSD is onafhankelijk van de bouwers, de gemeente en andere partijen die bij de realisatie van de Spoorzone betrokken zijn. Smartchitecture kreeg van WeSD de opdracht van de volledig uitgewoonde zolder een flexibele kantoorruimte annex ontmoetingsplek te maken voor inwoners van Delft.
De non-profit opdrachtgever had een bepaald ondiepe buidel: Van Ommeren c.s. moesten de transformatie – inclusief ontwerpkosten – voor minder dan 100 euro per vierkante meter opleveren. Dat betekende van meet af aan schipperen met bouwmaterialen en interieurcomponenten. Uiteraard zonder afbreuk te doen aan de ambitie de zolderruimte te veranderen in een ruimte waarin creatieve mensen en ideeën tot hun recht komen.
Smartchitecture koos ervoor het interieur in slechts één materiaal (berkentriplex) uit te voeren. Het triplex is onbewerkt (de tafel) of in lak en white wash (vloer en betimmering) toegepast. De zestig centimeter hoge plint rondom vormt samen met de vloer een licht element dat een scherp contrast vormt met de monumentale donkere houten kapconstructie die uit kostenoverweging ongeïsoleerd bleef. Op de betimmering liggen melkwitte plafonnières die de kap van onderaf aanlichten.
Als de rode loper uit de theaterwereld doorbreekt een diagonale baan vloerbedekking van twee en een halve meter breed de ruimte. Parallel daarboven loopt een strakgespannen snoer waaraan witte lampen uit de Ikea catalogus hangen. De omsloten ruimte midden op de zolder stond er al. Smartchitecture sloopte er de bestaande betimmering van af om er mat plastic voor in de plaats te hangen; translucente wandbekleding bijna voor niets.
Zorgvuldige detaillering
Ogenschijnlijk is het geheel simpel, maar wie de moeite neemt wat zorgvuldiger te kijken, ziet dat het ontwerp ondanks het zeer beperkte budget, op detailniveau bijzonder zorgvuldig is afgewerkt. Met dank aan timmerman/architect Sjoerd Bijlsma die nauw bij dit project betrokken was. ‘En natuurlijk zijn we niet vies van grote gebouwen, maar transformaties als van deze uitgewoonde zolder dwingen je alle registers van vindingrijkheid open te trekken.’
Dat de transformatie geslaagd is, blijkt volgens Van Ommeren uit de reacties .Hij zegt dat iedereen het station kent, maar de zolderverdieping onder de kap lijkt het best bewaarde geheim van Delft. En de reacties zijn navenant. ‘Wie de zolder betreedt, kijkt zijn ogen uit en is aangenaam verrast. En dat is precies wat ons voor ogen stond: een volkomen vergeten zolder van stof en spinraggen ontdoen en transformeren in een flexibele plek waar creativiteit de ruimte krijgt.’
Gerelateerd
Tags:
premium