Aan de rand van Twello (bij Deventer) is in december een huis voltooid, dat op stalen wielen op een stalen rail 1800 horizontaal kan draaien. Doel van de rotatie is het huis naar wens op de zon te richten, om zo optimaal van warmte en licht gebruik te maken.De woonkamer heeft de meeste ramen en kan samen met de aangrenzende veranda het hele jaar door op de zon gericht blijven. Of bij grote hitte, juist ervan afgewend worden.
Het huis, door de eigenaars Wendelaar gedoopt, is bijna cirkelvormig, de plattegrond en gevel bestaat uit 24 segmenten. De staalplaatbetonvloer ligt op stalen IPE profielen. 24 gelamineerde gebogen vurenhouten spanten dragen de hsb constructie. De gevel is geheel bekleed met red cedar shingles, die na verloop van tijd zullen vergrijzen. Vele ramen en een veranda onderbreken de houten gevel.
In de middenas van het huis komen de buizen voor gas, water, elektra en ook de riolering omhoog naar de centraal gelegen installatieruimte. De leidingen hebben voldoende speling voor de 1800 rotatie.
Roterende gebouwen
Het fenomeen roterende gebouwen heeft al een lange geschiedenis, denk maar naar onze windmolens, die van oudsher op de wind gedraaid konden worden. Ook draaibare schiettorens en bunkerkoepeltjes zijn veel toegepast, en in theaters zijn al eeuwen draaibare toneelvloeren in gebruik. In de gevangenisbouw is ook een tijd lang gebruik gemaakt van roterende bouwdelen ten behoeve van het toezicht op de gevangenen. En ook bestaan er wereldwijd vele draaiende restaurants, die de bezoekers een steeds wisselend uitzicht bieden.
In de woningbouw is bij Verona een vroeg voorbeeld te vinden. Al in 1930 ontwierp de welgestelde bouwmagnaat Angelo Invernizzi, afkomstig uit de spoorwegenbouw, samen met architect Ettore Fagiuoli de roterende villa Girasole (zonnebloem). In 1935 werd dit L-vormige huis voltooid, met twee verdiepingen en een toren in het midden staand op een enorm draaibaar plateau. Dit betonnen huis werd dagelijks gedraaid, met behulp van grote dieselmotoren, vooral om indruk te maken op de bezoekers.
Een Hollander bouwt in Australië
In 1958 werd in Mount Barker in Australië een roterend huis gebouwd, en wel naar ontwerp van de Nederlandse emigrant Hubertus Johannes van der Kolk. Hij ontwierp en bouwde zelf het zogenaamde Round House voor zijn vrouw Anne, een zonaanbidster. Het huis kon 180 graden draaien op een stalen rail en treinwielachtige constructie. Het huis kon zich zo richten op de zon en zo volop gebruik maken van de warmte en het licht van de zon. De kamers zijn gegroepeerd rond een vaste centrale kern, waarin de water- en elektrische leidingen en de waterafvoer. Het huis was zijn tijd ver vooruit en kreeg destijds uitgebreid aandacht in de Australische media. Dit huis moest in 2005 bijna wijken voor de aanleg van een nieuwe weg, maar dankzij inspanningen van een erfgoedorganisatie is het huis op de monumentenlijst geplaatst en beschermd. Het zal gerenoveerd worden door HH Architects
Meer recent zijn er vooral in de VS veel roterende ronde huizen gebouwd die meer lijken op de Wendelaar in Twello. De Franse architect Patrick Marsilli ontwierp deze Domespace, waarvan het eerste exemplaar in 1988 in Bretagne (Fr) werd gebouwd, inmiddels staan er wereldwijd meer dan 200 Domespaces. Producent Solaleya biedt diverse modellen, met een doorsnede variërend van 10 tot 25 meter en met een of twee bouwlagen. De gebogen hoge kamers met vides leveren fantastische leefruimten op.
Bekijk hier filmpjes over Domespace
Meer voorbeelden van roterende huizen:
Maison tournant in Waver (B) van François Massau (1958)
Heliotrop in Freiburg (D) van architect Rolf Disch (1994)
Everingham Rotating House in Australië (2006)
Tekst en foto’s Wendelaar: Jacqueline Knudsen
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd