Spoorwijk fase II Den Haag

Op het eerste gezicht ziet de Haagse Spoorwijk eruit als elke andere stadsvernieuwingswijk, maar wie verder kijkt ziet dat er hier meer aan de hand is. Externe randvoorwaarden en eigen overdenkingen leidden tot het vinden van nieuwe, inventieve oplossingen, die de basis vormen voor interessante woningen en een afwisselend straatbeeld. Dit biedt geen garantie, maar wel volop kansen voor een levendige wijk.

Het eerste plan voor Spoorwijk is in 1908 gemaakt door Berlage, maar pas in 1920 startte de Gemeentelijke Volkshuisvesting met de bouw van deze arbeiderswijk. De oorspronkelijke plannen werden aangepast, onder andere door de wijk te verdichten door middel van een bouwblokversmalling van 40 naar 30 meter.
Stadsvernieuwing vanaf de jaren zeventig verminderde de kwaliteit van de wijk en ook de woningen waren kwalitatief niet meer van deze tijd. In de jaren negentig is daarom besloten tot een grootscheepse vernieuwing, waarbij 1300 woningen worden vervangen door bijna 800 nieuwe. De eerste fase is in 2004 opgeleverd (Kuiper Compagnons), de tweede fase in april van dit jaar en fase drie is inmiddels van start gegaan. Deze laatste twee zijn ontworpen door MASSA bureau voor architectuur.

Fase II bestaat uit vijf bouwblokken, waarvan de noordelijke drie, vanwege al bestaande stadsvernieuwing aan de Alberdingk Thijmstraat, vast zaten aan de kaveldiepte van 30 meter. Te weinig ruimte voor een standaard profiel van huis-tuin-tuin-huis, dus bedacht architect Koos Kok het volgende: De woningen aan de Hasebroekstraat hebben een zijtuin in plaats van een achtertuin. De niet straatzijde van deze tuinen zijn bij de woonkamer getrokken en voorzien van een zonnig dakterras. Het aldus ontstane woningtype is een mengeling van een soort patiowoning (begane grond) en twee-onder-eenkapper (verdiepingen).
Voor de plattegronden heeft deze oplossing ook allerlei verrassende aspecten. Omdat de achtergevel direct aan achterom en tuinen van achterburen liggen, is deze zeer gesloten en bleek het mogelijk de trap naar de eerste verdieping tegen de achtergevel te plaatsen. Op de tweede verdieping is de riante badkamer tegen de achtergevel gesitueerd.

Wintertuin
Bij de beëindiging van de langsstraten is gekozen voor woongebouwen in drie lagen, aansluitend bij de eengezinswoningen in de straten. Om het wonen zoveel mogelijk op de straat te betrekken hebben de begane grond appartementen een voordeur aan de straat. Aan de Alberdingk Thijmstraat heeft de toepassing van een wintertuin voor extra kwaliteit gezorgd. Een normaliter winderige galerij is nu een beschutte groene oase, aansluitend op het groen van de tuinen van de eengezinswoningen.
De plattegronden zijn alweer onconventioneel, maar wel goed doordacht en verrassend. Zo is er, dankzij de wintertuin, geen halletje achter de voordeur, maar kom je direct in het woongedeelte binnen. Alleen de privé buitenruimte is wat mager, slechts omkaderde balkonkasten aan de straatzijde.

Parkzicht
Er zijn nog diverse andere woningtypen, elk met een eigen identiteit en steeds specifiek ontworpen op de oriëntatie. Zo hebben de woningen aan de Oltmanstraat de woonkamer op de eerste verdieping voor een mooi uitzicht op het park. Door een vide is de woonkamer verbonden met de woonkeuken op de begane grond. Ook hier valt weer de plaatsing van de trappen op.
Een ander detail, dat bij meerdere woningtypen voorkomt is het voortuintje, eigenlijk niet meer dan een grote bloembak. Het effect ervan is echter enorm, op deze manier krijgt de wijk een echte tuinstaduitstraling.

Gerelateerd

• Ronald McDonaldhuis Barendrecht
• Javatoren Almelo
• Ateliers NDSM Kunststad Amsterdam
• Hotel Aitana IJdock
• Huis in een kerk Rotterdam
• Blok 17 Amsterdam IJburg