Hermitage, Amsterdam

Het 17de -eeuwse ‘landmark’ aan de Amsterdamse Amstel is veranderd van een verzorgingshuis in de Hermitage; een multifunctioneel museum met tentoonstellingszalen, café-restaurant, winkels, studiecentrum, auditorium en een Hermitage voor Kinderen.

De Hermitage Amsterdam opent op zaterdag 20 juni om 10.00 uur zijn deuren als museum zal openen voor het publiek.

Hermitage Amsterdam wordt gehuisvest in het monumentale gebouw Amstelhof, dat sinds de oprichting in 1683 dienst heeft gedaan als verzorgingshuis voor ouderen. Die functie behield het gebouw tot april 2007. Het verzorgingshuis kon niet meer aangepast worden aan de eisen van de (moderne) tijd en daarom besloot de diaconie van de Nederlandse Hervormde gemeente, die altijd eigenaar is geweest van Amstelhof, het pand in 1999 over te dragen aan de gemeente Amsterdam. Voorwaarde was dat het gebouw een culturele bestemming zou krijgen waarvoor het project van een Hermitage aan de Amstel in aanmerking kwam.

Architect
Hans van Heeswijk architecten kreeg de opdracht om van Amstelhof een modern museum te maken. Zo wordt het gesloten ogende pand nu een licht, open en ruimtelijk publieksgebouw op een markante plek, midden in de stad aan de Amstel. De hoofdentree komt weer aan de Amstelzijde en krijgt een eigen aanlegsteiger. Door de oude ‘ossenpoort’ onder het hoofdbordes betreedt het publiek de eeuwenlang gesloten binnentuin die door landschapsarchitect Michael van Gessel opnieuw is ontworpen. Deze verstilde binnentuin met bejaarde kastanjes zal toegankelijk worden voor het publiek. Aan de overzijde van de tuin bevindt zich de ruime entreefoyer en de toegang tot de tentoonstellingen. Merkx + Girod Architecten ontwierpen het interieur van de publieksruimtes.

Kenmerken
Overzichtelijkheid, ruimtelijkheid en detaillering zijn kenmerkend voor de aanpak in dit project. Er zijn lange zichtlijnen gecreëerd door de assen van het gebouw rond de omloop van de binnentuin en door de enfilade van kabinetten naar de trappen in de hoeken. Hierdoor zijn deze steeds vanaf alle plekken in het museum aan het eind van zo’n zichtlijn te vinden.

Door de in het gebouw aanwezige lage verdiepingen af te wisselen met hoge ruimtes waar delen van verdiepingsvloeren zijn weggebroken, ontstaan royale ruimtes met dubbele hoogtes die veel licht toelaten. Het interieur is door deze ingreep veel groter en ruimtelijke dan je aan de buitenkant van het gebouw zou verwachten, wat een extra verrassende beleving van het gebouw geeft. De detaillering is strak en abstract: er zijn vrijwel geen aftimmeringen, bevestigingsmiddelen of andere losse onderdelen in het gebouw te zien, waardoor het totaal een rustig en grafisch beeld oplevert. Een goed voorbeeld zijn de uiterst transparante, glazen liften en trappen.

Faciliteiten
Hermitage Amsterdam biedt straks, met circa 9.000 vierkante meters aan oppervlak, ‘een totaalbeleving’. De tentoonstellingen bieden daarvoor belangrijke ingrediënten met twee grote tentoonstellingszalen en 42 kleine kabinetten, maar ook het monumentale gebouw zelf met zijn oude kerkzaal, regentenkamers, andere historische ruimtes en de binnentuin. Het café-restaurant NEVA, een groot auditorium en de twee winkels dragen daar ook aan bij. De Hermitage Amsterdam is zo veel meer dan een museum; het gebouw herbergt ook een studiecentrum en een Hermitage voor Kinderen, waar circa 20.000 kinderen per jaar uit Amsterdam en omstreken hun creatieve talent kunnen ontplooien.

Organisatie
De Hermitage Amsterdam is de enige onafhankelijk bestuurde dependance in het westen van het Russische Staatsmuseum de Hermitage in St. Petersburg. De Hermitage Amsterdam zal steeds twee tijdelijke tentoonstellingen per jaar organiseren uit de encyclopedische collecties van de Hermitage in St. Petersburg en andere Russische musea. De tentoonstellingen zullen aanvullend zijn op het Nederlandse museumaanbod en anders niet in Nederland te zien zijn. Na de openingstentoonstelling zullen vanaf 2010 o.a. tentoonstellingen over moderne kunst met Matisse en Picasso, en over Alexander de Grote te zien zijn.

Begroting
De totale renovatiekosten van Amstelhof bedragen circa 40 miljoen euro. De exploitatie van de nieuwe Hermitage Amsterdam zal voor de helft gedekt worden door inkomsten uit sponsoring en de andere helft komt uit de opbrengst door kaartverkoop. De Hermitage Amsterdam is met deze opzet een voorbeeld van cultureel ondernemerschap.

Bron: Hans van Heeswijk Architecten

Gerelateerd

• Sanitair belang
• 10 miljoen voor 18 rijksmonumenten
• Hans van Heeswijk ontwerpt museum ZERO
• Daktuin de Boel geopend
• In Breda staat Trap van het Jaar
• Van Heeswijk over entree Mauritshuis