Hundertwasser, Japan en de avantgarde

Op het vroege werk van Hundertwasser werpt de expositie Hundertwasser, Japan und die Avantgarde nieuw licht. Hundertwasser was geen solist, maar een avant gardist in contact met vrienden en tijdgenoten als Yves Klein, Akira Kityo, Fontana, Shinkichi Tajiri en Constant. Vanaf 9 augustus tot en met 2 januari is in het Cobra Museum voor Moderne Kunst een tentoonstelling te zien van het vroege werk van Friedensreich Hundertwasser (1928–2000). Deze tentoonstelling, tot 30 juni te zien in Museum Belvedère in Wenen, toont de vroege Hundertwasser. Eind jaren 50, begin jaren 60 verbleef Hundertwasser veel in Japan waar hij onder meer het Zen boeddhisme bestudeerde en de leer hiervan toepaste op zijn werk. Het vroege werk kenmerkt zich onder meer door eindeloze ronde en kronkelende lijnen en horror vacui. Volgens Hundertwasser was de rechte lijn dan ook ‘goddeloos’. Pas later ging Hundertwasser ook architectonisch werk maken, dit is in deze expositie dan ook niet te zien, wel is zijn belangstelling voor architectuur al zichtbaar in sommige geëxposeerde werken.

Vrienden en tijdgenoten
In de tentoonstelling zijn werken te zien van vele particuliere collecties en musea. Sommige zijn circa 50 jaar niet voor het publiek te zien geweest. In totaal zijn er 40 werken van Hundertwasser te zien, en 20 van internationale kunstenaars zoals Dubuffet, Fontana, Klein, Manzoni, Tajiri, Constant, Corneille, Arnulf Rainer en de japanse avant-gardisten Sugai, Kito, Hiroshige en Hokusai, Takamatsu en Tanaka. Kunstenaars waarmee Hundertwasser in contact was. Hundertwasser was goed bevriend met Tajiri, die hem sterk beïnvloedde. Deze tentoonstelling maakt de verwantschap van Hundertwasser met het gedachtegoed van de Cobra beweging dan ook duidelijk.

Actualiteit en herwaardering
De belangstelling voor Hundertwasser loopt synchroon met de hernieuwde belangstelling voor ideeën over alternatieve vormen van samenleven en omgang mens – natuur in een technologische en kapitalistische samenleving. De tentoonstelling Hundertwasser: gegen den strich in de Kunsthalle van Bremen (D) in 2012 was een startpunt voor de herwaardering van Hundertwasser. In het Duitse toonaangevende kunsttijdschrift ART (november 2012) werd naar aanleiding van deze tentoonstelling de vraag gesteld: Hundertwasser Avantgardist oder KitschKünstler? Volgens kunsthistoricus Robert Fleck was Hundertwasser simpelweg op het verkeerde moment op de verkeerde plek. Hij verbleef in Japan in de vroege jaren 60 toen in Europa de galeries en musea de deuren open zetten voor de avant-garde. Vele van deze toen plots succesvolle kunstenaars zoals Piere Manzoni, Yves Klein en Robbert Smitson waren beïnvloed door Hundertwasser. De tentoonstelling Hundertwasser, Japan und die Avantgarde, die nu naar Amstelveen komt, geeft aan die herwaardering een passend vervolg.