Nouvel en Dam winnend ontwerp Europees Octrooibureau

De nieuwbouw van het European Patent Office (EPO) in Rijswijk is gegund aan het TBI-consortium met het ontwerp van de architectenbureaus Ateliers Jean Nouvel en Dam & Partners Architecten. Het project is niet alleen bijzonder door zijn grootte. In het ontwerp is een dubbelwandige gevel voorzien met een onderlinge afstand van 8 meter.

Het EPO is de grootste internationale instelling in Nederland, met 3.000 werknemers. De nieuwbouw van 80.000 vierkante meter gaat circa 1.750 medewerkers huisvesten. Een consortium van vier TBI-ondernemingen won de internationale competitie: J.P. van Eesteren (bouw), HEVO (tender/projectmanagement), Croon (elektrotechnische installaties) en Wolter & Dros (werktuigbouwkundige installaties). Het schijfvormig kantoorgebouw komt parallel te liggen aan de A4 en wordt uitgevoerd met een staalconstructie en veel glas, naar een ontwerp van de architectenbureaus Ateliers Jean Nouvel (Parijs) en Dam & Partners Architecten (Amsterdam). Bijzonder aan het ontwerp is de grote waterpartij die het gebouw omringt. Daardoor lijkt de constructie te worden opgetild door de omgeving. Medewerkers en bezoekers lijken door ‘het water’ de entree van het nieuwe gebouw binnen te wandelen, doordat de entree lager is gesitueerd dan het wateroppervlak.

Integraliteit generator voor innovatie
De integrale samenwerking heeft tot een aantal opmerkelijke innovaties geleid op het gebied van klimaatbeheersing, verlichting, akoestiek en duurzaam energiegebruik. Deze worden toegepast met de unieke dubbele gevel aan de zuidzijde die op circa 8 meter afstand van de eigenlijke gevel wordt gebouwd. Zo wordt in de gevel een binnentuin gecreëerd die zorgt voor natuurlijke ventilatie. Aan de noordzijde is vooral de reflectie van de watermassa op de gevel zichtbaar. Daglicht dat door het water wordt gereflecteerd, wordt via de gevel opgevangen en gedoseerd doorgelaten. Voor warmte en koeling maakt het kantoor gebruik van warmte- en koudeopslag in de bodem met warmtepompen. De EPC-waarde ligt daarmee op circa 30% onder de normen van het Bouwbesluit.

Krappe bouwplaats
Het gebouw wordt gesitueerd op een kavel naast het bestaande kantoor van het EPO in de Plaspoelpolder. Elshout: Daarom resteert er bijna geen ruimte meer op de bouwplaats en gaat men veel met prefab werken. Momenteel vinden de laatste besprekingen plaats in het kader van de design and construct-overeenkomst. De verwachting is dat de TBI-ondernemingen in 2014 een begin kunnen maken met de bouw van het hoofdkantoor. Het totale project neemt vijf jaar in beslag. Nadat de nieuwbouw in gebruik is genomen, zal de oudbouw worden gesloopt.