Trail House Almere

Een blowboot, tijdelijke jongerenhuisvesting, bouwopslag voor de gemeente. Meer is er niet te beleven op het laatste ongeplande plekje in het Stadshart van Almere. Temidden van het planologische en stedenbouwkundige geweld in het centrum is nog één lege plek. Daar organiseerde Museum De Paviljoens dit jaar voor de tweede keer het SITE2F7 Festival. Het enige semipermanente aldaar, zij het ongepland, is Trail House van Anne Holtrop.
Wat op kavel 2F7 zal worden gerealiseerd is nog onbekend, maar tijdens het vrolijke, ecologische en vrijzinnige festival dat maar een weekend duurde, kon je meebouwen aan een lemen huis, je bandenspanning laten controleren, biologisch picknicken, naar een kubieke meter stilte luisteren (One cubic metre of silence van Sarah van Sonsbeeck) of discussiëren met Joris van Casteren (de auteur van het boek Lelystad). De tentoonstelling Unknown Territories is echter minstens tot 8 november te zien. Eén van de kunstenaars is architect Anne Holtrop met Trail House. Zijn ontwerp in het museum bestaat uit een enkele situatieschets. Buiten, op het festivalterrein, staat de maquette, schaal 1:1. Eigenlijk zou ook de maquette alleen tijdens het festivalweekend te zien zijn, maar zo gaat dat met tijdelijke projecten: ze hebben soms de neiging langer te blijven staan.

Informele wandelpaden gefixeerd
Voor het Trail House borduurde Holtrop voort op een gedachte van Sara Daleiden, die in 2008 als bijdrage aan het eerste SITE2F7 Festival de informele wandelpaden over het terrein, ingesleten door veelvuldig gebruik, liet maaien. Zo werd een door dagelijks gebruik ontstaan netwerk van looproutes in beeld gebracht. Met deze ingreep verloren de paden ook iets van hun onschuld. Ze werden officieel. Holtrop gaat nog een stap verder. Hij bracht de paden in kaart en baseerde er de plattegrond van een gebouwtje op, het Trail House. Waarmee hij de paden fixeerde.

Het wandelpaadje, waarover je dagelijks met de hond slentert, of een snelle doorsteek maakt naar de supermarkt leid je nu zomaar door een bouwwerk. Met ramen, deuropeningen, wanden, een dak. Dat alles is liefdevol en vakkundig uitgevoerd in houten platen die precies de goede dikte hebben (om de wanden nog te kunnen buigen), exact de juiste kleur (zodat de lichte kleur beton suggereert) en een optimale hoogte (de smalle gangen en de grote openingen vragen om een niet al te hoog plafond). Dat maakt de overdekte wandelroute tot een huis. Om die gewaarwording te testen, ontwierp Holtrop ook een gedetailleerde plattegrond, waarin een keuken, een badkamer en een woonkamer zijn gedefinieerd. Bij wijze van experiment verbleef hij er van zonsopgang tot zonsondergang. Holtrop, precies als hij is in het formuleren van zijn uitgangspunten, benadrukt dat het object een woonhuis is en niet anders kan worden bezien. Niet als paviljoen, overdekt bankje om uit te rusten, geen galerie, zelfs geen hotel. Door die exacte benoeming kunnen ook de vragen die het oproept heel nauwkeurig worden geformuleerd.

Einde van openbaarheid
Zolang het huis er staat, kunnen er geen nieuwe, ongedwongen wandelpaden ontstaan. Het huis is een obstakel, een indringer, waar je doorheen of omheen moet. Elk nieuw pad is een resultante van het huis. De wandelaar weet niet precies waar het pad ophoudt en het huis begint. Vanaf welk punt ervaart de nietsvermoedende wandelaar de aanwezigheid van het huis, op welke afstand voelt hij de ongemakkelijkheid van het betreden van privéterrein? Waar eindigt kortom, de openbaarheid van het tot kort daarvoor openbare wandelpad? Het zijn dat soort observaties en vragen die Trail House interessant maken.

Bijzondere relatie tussen huis en landschap
Een andere benadering is dat Trail House de voorbijganger het landschap bewuster doet beleven. Het huis wordt onderdeel van een landschap en tegelijkertijd krijgt het landschap betekenis door het huis waaruit het letterlijk is voortgekomen. De bezoeker zou zichzelf een indringer kunnen voelen, maar de fictionele bewoner ervaart het omgekeerde. Het omringende landschap begrenst zijn huis niet, het maakt er onderdeel van uit. “Hij slingerde, dat was beter, hij slingerde zich tussen het hoge wuivende gras door, en bevond zich toch binnen, in een huis”, zo verwoordt Christophe van Gerrewey dat gevoel tijdens de opening van het Trail House.

Trail House bevriest zoiets alledaags, zoiets heel gewoons als een wandelpad, in zijn huidige staat. Alleen al daardoor krijgt het iets monumentaals. Dat maakt Trail House meer tot kunstobject dan tot architectuur. Tegelijkertijd is de daad en de thematiek ook nauw verwant aan architectuurthema’s zoals territorium, kolonisatie en assimilatie. Nu het huis nog even blijft staan, zullen andere thema’s aan de orde komen. Verval, toe-eigening, regelgeving, veiligheid. Waar de kunst het ene pad afsluit, opent de architect een ander. Of andersom.

     

Gerelateerd

• KinderOOGcentrum Rotterdam
• The Wall Utrecht
• Muziekcafé Elling
• Atelier to the Bone: Ontwerpen, verbinden en delen
• Zoektocht naar 'upscaling' van duurzaam bouwen
• Landhuis met dynamisch rietdak

Tags: premium