Waarom wonen we niet bij het kantoor of de fabriek, zodat we nooit meer in de file hoeven te staan? En als we dan toch de weg op moeten voor een vergadering, waarom werken we dan ondertussen niet gewoon door? Waarom wordt er trouwens überhaupt nog vergaderd aan lange tafels? Deze vragen vormen het uitgangpunt van Prooff, een innovatieve interieurcollectie voor kantoren van Studio Makkink & Bey, bestaande Jurgen Bey (1965) en Rianne Makkink (1964).
The Rampless City
Het antwoord op deze vragen formuleerde het duo in futuristische bouwtekeningen van The Rampless City. In deze speculatieve stad wonen en werken mensen kriskras door elkaar. Er wordt gewerkt op dakterrassen en appartementen zijn geïntegreerd in bouwkranen; ’s nachts kunnen waardevolle spullen in deze bouwkranen in de lucht worden getakeld waar ze veilig zijn. Slowcars rijden over de wegen en zo een gebouw in. Een bioscoop fungeert overdag als conferentiecentrum.
Nee, erg realistisch is dit scenario niet, weet ook Bey. ‘Maar dat hoeft ook niet. Met The Rampless City willen wij laten zien dat goede bedrijfsvoering niet alleen gaat over efficiëntie, winst en groei maar ook over werkvreugde en inspiratie.’ Niet voor niets ook dat deze woonwerkstad is geïnspireerd op de universiteitscampus. ‘Leren en kennisuitwisseling moeten centraal staan in het werkproces, niet rendement en productiviteit.’
No-Stop City
Het hypothetische campusconcept van Studio Makkink & Bey doet denken aan de utopische stadsplannen van Archizoom uit de jaren zestig. Dit Italiaanse architectencollectief boog zich over de No-Stop City, een radicaal stadsplan uit 1969 waarin het leven volledig kunstmatig beïnvloed was. Het plan ging zelfs zo ver dat ook meubels werden ontworpen voor de bewoners van No-Stop City. Enkele van deze meubels waren door hun innovatieve vormgeving geschikt voor productie, waaronder de Superonda, een bank met golvende zittingen die de Italiaanse fabrikant Poltronova tot op heden produceert. Dat No-Stop City nooit zouden worden gerealiseerd, stond door de krankzinnige omvang van meet af aan vast. Het diende uitsluitend als een denkoefening voor een nieuwe architectuur voor een nieuwe, bevrijde mens. En uit die denkoefening kristalliseerde uiteindelijk een meubelontwerp.
Nieuwe typologieën van meubels
Ook The Rampless City is voor Studio Makkink & Bey een dankbaar studiemateriaal voor een nieuwe typologie van meubels waarin collectiviteit en informatie-uitwisseling centraal staan. De Oorstoel nodigt met zijn hoge rug en intieme afscherming uit tot intieme één-op-één conversaties. De Worksofa is een modulaire zitbank annex vergaderunit die is opgebouwd uit elementen van verschillende hoogte, breedte en kleur. Aan elkaar geschakeld vormen de losse elementen een kring. ‘Elke werknemer heeft zijn favoriete werkhouding. De een wil rechtop zitten, de ander onderuit hangen en een derde wil staand leunen. Dat kan nu. Aan lange tafels is het altijd dezelfde persoon die de beslissingen neemt, namelijk degene die het beste functioneert in zo’n formele setting.’
De Prooff-collectie van Studio Makkink & Bey nodigt niet alleen tot nieuw interacties maar ook tot nadenken. Je kunt er gewoon aan werken maar voor wie er even moeite voor neemt, ontvouwt dit stoere kantoormeubilair een radicale werkopvatting. Letterlijk, want het visionaire scenario van The Rampless City is als een decoratie verwerkt in de bekleding.
Dit is design?
Een jaar of tien, vijftien geleden was het nog overzichtelijk. Een gebruiksvoorwerp was zo ontworpen dat het eenvoudig kon worden gereproduceerd, het liefst zo goedkoop mogelijk en in zo groot mogelijke aantallen. Design stond voor functioneel, efficiënt en daarbij aangenaam om naar te kijken. Het beantwoordde aan een concrete vraag vanuit de markt of loste een probleem op. Niets meer, niets minder.
Aan het begin van de 21ste eeuw hebben ontwerpers zich ontworsteld aan de wetten van industriële productie. Ze buigen zich over voorwerpen die zich niet eindeloos laten reproduceren. Deze voorwerpen vervaardigen ze vervolgens ook nog eens helemaal zelf, in hun eigen werkplaats. Daarbij laten ze zich niet meer alleen inspireren door experimentele materialen en innovatieve productietechnieken maar ook door traditionele ambachten en beeldende kunst. Mooi en maakbaar zijn niet langer doorslaggevend. Design is ook ouderwets handwerk, liefst voorzien van een conceptuele diepgang of een kritisch statement.
In het boek Dit is design? presenteer ik twintig iconische objecten van internationale ontwerpers die deze nieuwe, conceptuele functionaliteit van design verkennen. Bovenstaand essay over de Prooff-collectie van Studio Makkink & Bey is een verkorte versie van een van de 20 hoofdstukken.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
design,
inspiratie,
Jeroen Junte,
meubels,
No-Stop City,
Studio Makkink & Bey,
utopische plannen