Spookstation wordt ART-station

Net buiten Lelystad staat een spookstation. Treinen zoeven voorbij, maar nooit stopte er één. Deze betonnen kolos is, vooruitlopend op de bouw van een geplande woonwijk, met de realisatie van de Flevolijn in 1987 gebouwd. Door de sterke ontwikkeling van Almere en de huidige crisis is de aangrenzende woonwijk Warande nog steeds in ontwikkeling. HUNK-design onderzocht in opdracht van De Barak hoe dit gebouw een culturele bestemming te geven.

Inspiratie

Rondlopend bij Station Lelystad Zuid kan je niet anders dan je voorstellen wat je met deze bijzondere plek zou kunnen beginnen. Het rauwe beton, de robuuste trappen, het stoere landschap, allemaal elementen met karakter die het mogelijk maken om deze plek een bijzondere bestemming te geven. Hier staat al een decor voor fantastische voorstellingen, evenementen en tentoonstellingen. Dit is een uitdagende plek voor kunstenaars om er een tijd te verblijven, te creëren en exposeren.

Broedplaats

Opdrachtgever is De Barak, de culturele broedplaats van Lelystad. Het voornaamste werkterrein van de Barak is de in aanbouw zijnde woonwijk Warande. De Barak realiseert kunstprojecten in dit gebied. Als intermediair nodigen ze kunstenaars uit om kunst te verweven met de omgeving. De Barak zou graag een permanente huisvesting krijgen op Station Lelystad Zuid. HUNK-design is speciaal voor dit onderzoek gevraagd om z’n onconventionele aanpak. Het bureau is multidisciplinair en door te werken in het vlak van architectuur, design en kunst heeft het een ruimere en gewaagde benadering. HUNKdesign is onder meer bekend van The Flying Grass Carpet, een wereldwijd rondreizend stadspark. In Rotterdam werkt HUNK nu aan een Cabriohuis, dat zich kan openen en sluiten.

Onderzoek

Het onderzoek betreft de programmatische invulling en de architectonische ingrepen die nodig zijn om van het station een ART-station te maken. Om het ruïneachtige karakter instant te houden en de financiële situatie in acht te nemen stelt HUNK-design voor om de ruimte onder het station dicht te zetten met rood hekwerk. De ruimte is dan perfect te gebruiken voor evenementen. De trappen worden met hetzelfde hekwerk ingepakt. Op het perron wordt voorgesteld om roodgekleurde gastverblijven voor kunstenaars te plaatsen. De locatie is dusdanig uniek dat er ook studenten, architecten en onderzoekers gevraagd kunnen worden om op deze plek te komen werken. Dagelijks reizen er 11.000 treinreizigers langs het station. Een print van het werk van een gastkunstenaar langs het perron krijgt zo een groot bereik.

Tweetrapsraket

Het onderzoek is onderdeel van een tweetrapsraket. De locatie is complex en meerdere grote partijen hebben een belang bij het station. Om de kans van het realiseren van een ART-station te maximaliseren ontwikkelden De Barak en HUNK-design een stappenplan dat bestaat uit: het station op de mentale kaart van de betrokkenen zetten, reuring creëren op locatie, de haalbaarheid inzichtelijk maken met een onderzoek, financiering en realisatie.

In 2011 is begonnen met het bewust maken van en enthousiasmeren voor de potenties van de locaties door een avondlang het station te transformeren met een lichtsculptuur van HUNK-design, een dansvoorstelling van RAM, performances van de Dijkdichters en een kunstwerk van Geert Mul. Geïnteresseerden, ProRail, de NS en de gemeente Lelystad waren uitgenodigd om mee te discussiëren over de toekomst van Station Lelystad Zuid. In 2012 heeft De Barak een fotowedstrijd met het station als onderwerp uitgeschreven en Sander Veenhof een augmented-reality-expositie laten maken van de inzendingen.

Nu alle partijen enthousiast zijn, is de fondsenwerving gestart. De planning is dat in 2015 met de bouw begonnen kan worden. In 2016 zullen de eerste kunstenaars uitgenodigd worden om op het ART-station te verblijven en werk te maken.

Tekst: Bart Cardinaal
Beeld: Hunk-design