Informatiecentrum Rechtspraak Rotterdam

Tussen zwaarlijvige en zwaar beveiligde rechtbankgebouwen op de Kop van Zuid, net over de Erasmusbrug, is een laagdrempelig informatiecentrum geplaatst met een sprankelende uitstraling. Kempe Thill legde de lat mooi hoog door een concept met zero-tolerance te hanteren en dit tot in de puntjes uit te werken.

Er werd een gebouw gevraagd dat er bijna niet mag zijn, maar toch een statement maakt. Het Informatiecentrum Rechtspraak ligt ingeklemd tussen twee hoge rechtbankgebouwen met een donkere gevelbekleding en dito uitstraling. De openbare ruimte tussen beide gebouwen is overkapt met een glazen dak. In de smalle stedenbouwkundige locatie van deze Galeria gebeurt visueel veel, maar bij gebrek aan winkels, die er uit veiligheidsoverwegingen nooit zijn gekomen, is het er veel te rustig. Op deze moeizame plek moest een zichtbaar en toegankelijk informatiecentrum komen zonder het licht en het zicht te belemmeren.

De balie is (bijna) alles
Ondanks de kleine afmetingen bezit het informatiecentrum een grote monumentaliteit. En dat was precies de bedoeling. De ruimte in de Galeria is niet breder dan zeventien meter. Aangezien er een brede publieksroute moest overblijven en een ‘achterkant’ werd vermeden, bleef er logischerwijs slechts een langgerekte, smalle bouwvorm over met een breedte van hooguit zes meter. Kempe Thill vatte het informatiecentrum op als een klein transparant meubel, met zo min mogelijk architectonische elementen maar wel van de grootst mogelijke afmetingen. De maatvoering wordt bepaald door de afmetingen van de ramen. Door de combinatie van een staalconstructie met geplakt glas is een zeer strak profiel mogelijk. Het resultaat is een volledig glazen gebouw, waarin de lange publieksbalie en de kleur wit de hoofdelementen vormen. Het kunstbudget werd aangewend om de balie door een kunstenaar te laten ontwerpen. De witte balie van translucente polyester platen wordt van achteren aangelicht en de lichtkrant schijnt zijn publieksinformatie door de balie heen.

Transparantie en akoestiek
Bijna onzichtbaar achter taatsdeuren gaan een betaalloket, een pantry en toiletvoorzieningen schuil. Aan beide kopse kanten zijn afsluitbare ruimtes voor persoonlijke gesprekken ingericht. Het interieur van het informatiecentrum kan door middel van lichtdoorlatende, grijze gordijnen van de buitenwereld worden afgeschermd. Om te voorkomen dat de transparante spreekkamers voor vermakelijke taferelen zorgen, bijvoorbeeld omdat in een scheiding verwikkelde personen emotioneel op elkaar reageren, is hier een dubbele laag gordijnen toegepast. De gordijnen hebben nog een tweede functie. Het gebruik van harde materialen vergt doordachte ingrepen om de akoestiek te beheersen. Gordijnen, maar ook de met smalle gleuven bewerkte platen van de tussenwanden, het zitmeubel annex informatiezuil en delen van de balie, dempen het geluid. Zelfs de vectorputten werken akoestisch.

Integratie installaties in architectuur
Grote automatische schuifdeuren, die speciaal voor dit project werden ontwikkeld, geven toegang tot het interieur. De grote transparantie en het compacte ruimtegebruik bieden nauwelijks mogelijkheden om de benodigde installaties uit het zicht te houden. Omdat alle zijden van het informatiecentrum vanuit de omringende gebouwen zichtbaar zijn, bood ook het platte dak geen soelaas. De grootste installaties zijn in de grond verwerkt. Verder is met onwaarschijnlijke precisie een maximale integratie van installaties in de architectuur nagestreefd: het mechanisme van de schuifdeuren bijvoorbeeld is in de deuren zelf verwerkt, het hele pakket aan elektrische bedrading en de sprinklerinstallatie is in het dak verstopt en in de vectorputten is niet alleen de verwarming aangebracht, maar ook de aanvoer van verse lucht. Die wordt vervolgens afgezogen via de sleuf waarin de gordijnrails is bevestigd. Tot de bedrading van de passcanner aan toe, die in de schuifdeur is weggewerkt, is over deze integratie nagedacht. Ook het warmtegordijn bij de entree is in het vectorrooster in de vloer weggewerkt.

Openheid versus veiligheid
Het Informatiecentrum Rechtspraak is een voor Nederland uniek initiatief waarmee de rechtbank haar bezoekers sneller en efficiënter wil helpen. Hiervoor moest veel uitgedokterd worden, want hoe spreid je een open houding ten toon terwijl veiligheidseisen hun beslag krijgen. Door een incident met een steekpartij werd de psychologische discussie over openheid versus veiligheid halverwege het proces opnieuw geopend. Op subtiele wijze zijn kleine concessies gedaan ten aanzien van het transparante concept. Zo zijn boven de balie spankabels aangebracht, die kwaadwillenden afschrikken of hen in het ergste geval kunnen tegenhouden. Volgens beproefd concept zitten de baliemedewerkers op een verhoogd podium achter de toch al vrij hoge balie, wat bijdraagt aan een gevoel van veiligheid.

Verrassende werking
De verborgen opdracht die Kempe Thill zichzelf heeft opgelegd was om door middel van dit lichte gebouw een tegenwicht te bieden aan de donkere gesloten gebouwen in de directe omgeving. Zelfs zonder kennis van dit gegeven krijg je binnen een zonnig gevoel, alsof het buiten helemaal geen Nederlandse, grijze herfstdag is en je in de bron van licht staat die de openbare ruimte beschijnt.

Gerelateerd

• Starterswoningen Korte Mouwen, Den Haag
• Het Vorstelijk Complex, Utrecht
• Schoolschakelaar, Utrecht
• Natuurmuseum Fryslân Leeuwarden
• Sportcomplex met dak van gras
• Gevarieerde woningbouw in Veersche Poort

Tags: Informatiecentrum Rechtspraak, Kempe Thill, premium