2DVW Architecten uit Rotterdam/Antwerpen gaf een nieuwbouw bedrijfshal een architectonische touch met een betaalbare gevelstructuur van geplooide staalplaten. Door de hoek van de plooien te variëren ontstaat onder invloed van zonlicht een levendig patroon met grijs-witschakeringen. Net een streepjescode.
‘De gemiddelde bedrijfshal is een saaie doos met gevels van golfplaten. Daar is veel meer mee mogelijk dan tot nu toe gebeurt,’ vindt Johan De Wachter, architect en directeur van het Rotterdamse architectenbureau JDWA en vennoot van 2DVW Architecten in Antwerpen. Zonder de prefab structuur los te laten, bedacht hij voor de nieuwe fabriek van Deca Packaging Group in het Belgische Herentals een bijzondere gevel van lichtgrijze bardageplaten met plooien. Dankzij die plooien ontstaat er een speels effect van licht en schaduw op de gevel. De opdracht is een vreemde eend in de bijt in het oeuvre van De Wachter, die zich met zijn bureaus vooral richt op complexe stedelijke projecten. De Wachter: ‘Het is onze eerste opdracht in de industriële sector, maar daarom des te interessanter. We hebben geleerd dat je binnen de logica van industriebouw architectuur kunt toepassen zonder randvoorwaarden en budget uit het oog te verliezen.’
Plooien
De nieuwe fabriek van Deca Packaging Group bestaat uit twee aan elkaar grenzende bedrijfshallen met een totale oppervlakte van 22.000 m2. In de voorste hal zijn het hoofdkantoor, stapelmagazijn en laadplatforms gevestigd. Daarachter ligt een productiehal met machines en een eigen kantoor. ‘De vorm van beide hallen is grotendeels bepaald door de technische eisen. Maar ik wilde niet alleen vierkante meters maken. De architectuur en de corporate identity komen tot uiting in het interieur en de ruim 14 meter hoge gevel.’
Om budgettair niet uit de bocht te vliegen, ging De Wachter aan de slag met het bestaande gevelmateriaal voor industriebouw. De 45 graden-hoek van de laadplatforms bracht hem op het idee om ook de gevelplaten in hoeken te plooien. In plaats van walsen, liet hij de platen zetten met punten van 15 cm. Door de hoek van de plooi te vergroten of te verkleinen, krijg je in combinatie met het licht een streepjescodeeffect op de gevelplaat. ‘Er bestaan al gevelpanelen met plooien van 3 tot 4 cm, maar die lijken op afstand op een gewone, vlakke wand,’ legt De Wachter uit. ‘Bij een plooi van 15 cm is het gewenste effect wel goed zichtbaar.’
Standaardisatie
De Wachter ontwierp drie standaardstructuren met hoeken van respectievelijk 60, 90 en 120 graden, die werden verdeeld over modules van 60 cm. Op die manier kunnen platen vervangen worden door platen met dezelfde of een andere plooi. In de binnenhoek van de plooi is een plat stuk van 2 cm, waarmee de plaat bevestigd wordt op de wand. Aan weerszijden van iedere plaat is een overlap of vin die het water geleidt.
Om de montage voor de gevelbouwers eenvoudig te houden, is de gevel in verticale zones verdeeld. Elke plooistructuur kreeg een eigen kleurcode, die op de ontwerptekening werd aangegeven. ‘Zo konden we het gevelprofiel voortdurend aanpassen. Op de grote, vlakke stukken van de gevel is er veel afwisseling in de plooistructuur. Maar daar waar ook andere details zitten, zoals ramen, is er minder variatie in gevelprofielen.’
De bardageplaten die voor de kantorenramen aan de zuidkant doorlopen, zijn geperforeerd en op beweegbare frames bevestigd. Net als luiken draaien ze langs een verticale as open en dicht. De elektrische besturing is door de technici van Deca Packaging Group zelf ontworpen en aangebracht.
Aluzink
De productie van de platen werd uitbesteed aan ArcelorMittal Construction Nederland in Tiel. Deze leverancier en producent van metalen dak- en gevelbekledingen ging graag met De Wachter in zee om de industriebouw te laten zien dat custom made gevelpanelen tot de mogelijkheden behoren.
‘We hebben lang gepuzzeld met de plaatafmetingen om alles in de bestaande zetmachines te laten passen en het snijverlies te verkleinen,’ zegt De Wachter. ‘De plaathoogte is uiteindelijk bepaald door de zetmachine, waarin platen tot maximaal 6 meter passen. De hal van 14,40 meter hoog is daarop in drie stukken verdeeld. De breedte van de plaat hing af van de te zetten plooistructuur en varieerde van 400 mm tot 1200 mm. Een zusterbedrijf van ArcelorMittal in Frankrijk heeft ten slotte de perforaties in de draaipanelen voor de ramen aangebracht.’
Omdat een standaard lakcoating op den duur dof wordt, koos De Wachter voor aluzink als afwerking. Deze thermische verzinking met een aluminium legering zorgt voor een blinkend oppervlak, waarop het lichteffect van de plooienstructuur beter tot zijn recht komt. De Wachter: ‘In eerste instantie was de prijsstelling van de gevel wat aan de hoge kant, maar door de detaillering te versimpelen, hebben we die omlaag gebracht. Uiteindelijk is de gevel maar 10 tot 15 procent duurder dan een standaardgevel van golfplaat en beton. Maar nu heb je wel architectuur.’
Fotografie: Klaas Verdru
Dit artikel is verschenen in ArchitectuurNL 7-2014.
Gerelateerd
Tags:
bedrijfshal,
corporate identity,
gevel,
Johan De Wachter,
nieuwbouw,
premium,
tailor made