Werk in uitvoering: Renkums Beekdal

Werk in uitvoering
Een industrieterrein teruggeven aan de natuur brengt veel werk met zich mee. Grofweg zijn de werkzaamheden in vier fasen op te delen. Aankopen van de bedrijfspanden, slopen van de panden, saneren van de verontreinigde bodem en ontgraven en herinrichten van het terrein tot het oorspronkelijke beekdallandschap.

Aankopen
Het verwerven van de bedrijven op het industrieterrein is een intensief proces geweest. In totaal waren 20 bedrijven op het terrein gevestigd. Vanwege het belang van het project was onteigenen van de bedrijven een mogelijkheid. Gelukkig heeft het niet zover hoeven komen. In februari 2009 bereikte Dienst Landelijk Gebied met het laatste bedrijf overeenstemming. Daarmee werd de weg vrijgemaakt voor sloop, sanering en inrichting van het terrein. De bedrijven zijn op een andere plek verder gegaan met hun bedrijvigheid.

Slopen
In de afgelopen jaren is veel werk verzet. De sloop startte met het gebouw van Frentz. Daarna volgden bandenproducent Vredestein, metaalproductiebedrijf Sijnja en wasserij Neder Veluwe. In november 2009 zijn de laatste panden voor sloop vrijgekomen. Binnenkort wordt het restant van het bedrijvencomplex aan de Hartenseweg gesloopt, net als de overgebleven vloeren, kelders en funderingen op het terrein. Het pompgemaal in het rioleringssysteem wordt verplaatst naar de Hartenseweg. Speciaal aan dit project is dat onderdelen van de oude papierfabiek zoals funderingspalen en een gedeelte van de markante muur blijven staan. Zij vormen de basis voor de herinneringen aan het industrieel erfgoed die ingepast zullen worden in het beekdal.

Afgraven en transport
Met de bouw van de fabrieken zijn de laagtes en de hoogtes in het landschap verdwenen. Het beekdal is zijn karakteristieke vorm kwijtgeraakt; de Halveradsbeek is verlegd en de Kortenburgsebeek is in het gebied niet aanwezig. Om de hoogteverschillen terug te brengen wordt de grond in het midden van het dal afgegraven en bij de stuwwal verhoogd. Een deel van de huidige bodem is vervuild. Het schone zand zal voor een deel worden gebruikt om de stuwwal op te hogen. De rest wordt net als de vervuilde grond in vrachtwagens afgevoerd. Het ontzanden neemt ongeveer acht maanden tijd in beslag.

Op 6 april j.l. is gestart met de afvoer van 30.000 m3 zand. Tegelijkertijd is aannemer Plegt Vos begonnen met de sloop van de ondergrondse delen van de bedrijven Sijnja en Frentz. De aannemer moet hierbij de vergunningsvoorwaarden van de provincie volgen. De vrachtwagens zullen rijden over de Beukenlaan, Nieuweweg en Dorpsstraat naar de Rijksweg. Dit is de kortste weg naar de snelweg. Bovendien zijn de wegen van deze route berekend op vrachtverkeer. De omwonenden zullen enige hinder ondervinden van het slopen, afgraven en transporteren. Resultaat van deze noodzakelijke werkzaamheden? Een schitterend, beleefbaar gebied dat als ecologische verbinding tussen de Veluwe en de uiterwaarden van de Rijn van grote waarde is.

In de afgelopen jaren is veel werk verzet. De sloop startte met het gebouw van Frentz. Daarna volgden bandenproducent Vredestein, metaalproductiebedrijf Sijnja en wasserij Neder Veluwe. In november 2009 zijn de laatste panden voor sloop vrijgekomen. Binnenkort wordt het restant van het bedrijvencomplex aan de Hartenseweg gesloopt, net als de

overgebleven vloeren, kelders en funderingen op het terrein. Het pompgemaal in het rioleringssysteem wordt verplaatst naar de Hartenseweg. Speciaal aan dit project is dat onderdelen van de oude papierfabiek zoals funderingspalen en een gedeelte van de markante muur blijven staan. Zij vormen de basis voor de herinneringen aan het industrieel erfgoed die ingepast zullen worden in het beekdal.

Inrichten
Al tijdens het afgraven start Dienst Landelijk Gebied met de inrichting van het terrein. Een deel van de inrichting omvat het herstel van de beekdalhelling en de hoogteverschillen in het terrein. De Kortenburgsebeek en Halverradsbeek worden opnieuw aangelegd en de Molenbeek wordt gedeeltelijk verplaatst. Het ondergrondse gedeelte wordt open gemaakt. De nieuwe beekprofielen worden volgens de eisen van waterschap Vallei en Eem aangelegd. Langs de Molenbeek en de Kortenburgsebeek komen wandelpaden. Bij het Bilderbergkantoor wordt een dorpsbalkon aangelegd. Bij de vroegere oliemolen komen bankjes en een kleine waterval. Hier komt ook het papiermonument te staan. Een gespecialiseerde aannemer brengt samen met de kunstenaar de kunstwerken aan. Naar verwachting zal het terrein in 2010 zijn ingericht. In het daarop volgende voorjaar kunnen dan de bomen worden geplant.

Huidige natuur
Langs de bosrand is door kwel (grondwater dat onder druk naar boven komt) een mooi stukje natuur ontstaan. De kwelstroom ligt door ophoging van het industrieterrein hoger dan oorspronkelijk. Met het herstel van het oude beekdalprofiel zal de kwel weer op het oude niveau boven de grond komen, wat een stuk lager is dan nu. Die plek kan dan weer het leefgebied worden van dezelfde soorten planten en dieren. Een ecoloog zal de aanwezige diersoorten in het huidige kwelgebiedje verplaatsen naar een nabijgelegen natuurgebied.

In het kader van de flora- en faunawet is onderzocht of er in het gebied beschermde dieren en planten voorkomen. Deze zijn niet gevonden. Wel nestelen er zwaluwen aan de muur van het bedrijvencomplex langs de Hartenseweg. Een deel van de muur wordt zo gesloopt dat de zwaluwen zich opnieuw kunnen vestigen. Ook zijn kunstnesten geplaatst.