VU Kinderstad is gelegen boven op de oostvleugel van het VU medisch centrum aan de Zuidas. Een vernieuwende, van negatieve associaties van het traditionele ziekenhuis bevrijde voorziening, speciaal voor het zieke kind. Kinderstad maakt een ontmoeting met familie en vrienden in een ongedwongen huiselijke sfeer mogelijk. De ruimte daagt uit tot spel, maar kent ook rustige plekken en de verdiepingshoge vensters bieden een fantastisch uitzicht over stad en bos. De healing environment moet het herstel en de intellectuele en sociale ontwikkeling van de jonge patiënten bevorderen.
IOU Architecture, Sponge Architects & Rupali Gupta
De opdracht voor VU Kinderstad is voortgekomen uit de prijsvraag voor jonge architecten 2003, die de BNA uitschreef in samenwerking met het Ronald McDonald Kinderfonds. Het winnende ontwerp van Björn van Rheenen, Roland Pouw en Rupali Gupta had als motto ‘Er op uit’. Opvallend is de gelijkenis van het uiteindelijke resultaat met het prijsvraagontwerp. Tijdens uitwerking en uitvoering is bijna alles overeind gebleven. Naast de vele sponsorgelden, komt dit doordat de ontwerpers tot en met de oplevering bij de uitvoering betrokken waren als directievoerders.
Gevel in glas en titanium
Van buitenaf maakt de opbouw een ingetogen indruk. De negende verdieping ligt terug ten opzichte van de massieve bakstenen onderbouw. De tiende verdieping heeft een groot overstek en staat als licht paviljoen visueel los van het ziekenhuis.
De gevel van de opbouw is als één geheel beschouwd. Achter een strakke alomvattende glazen vliesgevel liggen de ramen en zilverkleurige geveldelen, een vrij koel geheel. De dichte delen bestaan uit titanium tegels, die in verschillende hoeken zijn geplaatst en daardoor het licht op verschillende manieren reflecteren.
De glazen gevels worden op drie plaatsen onderbroken door uitstekende boxen met prints van natuurlijke materialen (mos, boomstammen en honingraat). De boxen lopen van binnen naar buiten door en laten de grens tussen binnen en buiten nog meer vervagen. Zo ontstaat een combinatie van serieus en speels, en houdt de Kinderstad de rest van de Zuidas een spiegel voor met een knipoog naar de fantasieloze kantoorgevels.
Tegelijk met de dakopbouw van VU Kinderstad is de buitengevel van het ziekenhuis gerenoveerd (door Architectenforum). De witte schacht bij de oosthoek van de zuidgevel is bij de renovatie met twee verdiepingen verhoogd om de nieuwbouw te verankeren.
Healing environment
Daglicht, uitzicht, contact met de natuur en ruime ontspanningsmogelijkheden zijn enkele belangrijke ingrediënten van een healing environment. Het lichte dakpaviljoen moet de bezoeker verleiden zich te richten op buiten. De daklichten en open gevels met glas van het plafond tot op de vloer maken een weids uitzicht mogelijk op de hemel, het Amsterdamse Bos, de stad, maar ook op de verkeerstoren in Schiphol en de Arena. Niet alleen dit fantastische uitzicht, maar ook referenties naar de natuur, Ajax, Schiphol en autoraces moeten het kind het gevoel geven er echt even uit te zijn. De kinderen kunnen er ontspannen en vergeten dat ze ziek zijn.
Echte stad
Kinderstad sluit aan op de kinderafdeling op de negende verdieping. De indrukwekkende entreetunnel is ontstaan vanuit de eis dat de techniek zich juist bij de ingang moest concentreren. Centraal element in de Kinderstad is een groot speelplein, dat ook als theater kan worden gebruikt, met een brede houten tribunetrap. Rond het plein liggen in sfeer en grootte verschillende ruimtes in een open plattegrond. Het ontwerp is een spel van openheid en beslotenheid, van rustige en drukke ruimten, van ontmoeten en terugtrekken. Het is een echte stad met een plein, huisjes, steegjes en lantaarnpalen.
Inspirerend speelparadijs
Het hout van de tribune keert terug in de ‘bestrating’, en de stalen plafonds zijn in dezelfde houtkleur geschilderd. Verder zijn prints van natuurlijke materialen toegepast op de gevels van de huisjes. De keuze van prints in plaats van echte natuurlijke materialen heeft te maken met eisen op het hygiënische vlak.
Er is veel te doen in de Kinderstad: er is een huiskamer, een theater, een televisiewerkplaats, een Ajax Spelershome, een KPN Wizzkids Corner, het Schiphol Spottersnest, een infotheek, een Radio 538 disco en een echte Spyker met race game. Aan de zuidkant lonkt de Splash-glijbaan, waarmee kinderen glijden van de tiende naar de negende verdieping. Via het loopdeel van de tribune, dat met opzet aan de kant van de glijbaan is gemaakt, kunnen kinderen weer naar boven.
Maar ook met bedlegerige kinderen is in Kinderstad uiteraard rekening gehouden. Veel onderdelen zijn voor hen voor hen goed bereikbaar dankzij een beddenroute, waarvan een beddenlift onderdeel uitmaakt.
Het interieur is deels door de architecten, deels door sponsors en deels door studenten van de Rietveld Academie ontworpen, onder supervisie van de architecten.
Titanium tegels
Speciaal voor dit project produceerde Ridder Metalen Dak- en Wandsystemen 20.000 vierkante losanges van 15x15cm in drie verschillende soorten titanium, een matte, een glanzende en een titanium met prachtige kristallen die voor het eerst is toegepast in Nederland. De losanges zijn gemaakt van gevouwen titanium plaatjes, en in verschillende hellingshoeken op houten panelen zijn bevestigd, die op hun beurt weer op de gevel en aan de onderzijde van de overstekken zijn gemonteerd. De losanges reflecteren het omgevingslicht op elk moment van de dag in een andere kleurnuance. ’s Avonds, wanneer er een lichtzweem van blauw licht op schijnt, doet het aan als een kleine sterrenhemel.
Bij blootstelling aan de buitenlucht creëert titanium een beschermlaag tegen corrosie. Deze laag zorgt er ook voor dat krassen of lichte beschadigingen uit zichzelf hersteld worden. In grote tegenstelling tot zink en koper kan titanium zijn reflecterende uitstraling behouden.
Ridder Metalen Dak – en Wandsystemen, Hoorn NH
Projectgegevens
Ontwerp Roland Pouw (IOU Architecture), Björn van Rheenen (Sponge Architects) en Rupali Gupta
Opdrachtgever Ronald McDonald VU Kinderstad, Amsterdam
Hoofdaannemer BAM Utiliteitsbouw, Amsterdam
Adviseur constructie DHV, Rotterdam
Adviseur installaties Kropman Installatietechniek, Utrecht
Adviseur bouwfysica en akoestiek Peutz, Zoetermeer
Adviseur bouwmanagement Stevens van Dijk, Amersfoort
Adviseur bouwkosten Van Rossum Bouwkunde, Amsterdam
Start bouw Mei 2006
Oplevering Oktober 2007
Bruto vloeroppervlakte 1000 m2
Bruto inhoud 4000 m3
Bouwsom € 3.500.000 (na sponsoring)
Foto’s Björn van Rheenen en Jacqueline Knudsen
ArchitectuurNL 10 2007
Gerelateerd
Tags:
Björn van Rheenen,
IOU Architecture,
Roland Pouw,
Rupali Gupta,
Sponge Architects,
Vrije universiteit,
vu,
VU Kinderstad,
VUmc