Kernwoorden bij het ontwerp van MoederscheimMoonen Architects voor wijkcentrum Het Anker in Zwolle zijn duurzaam, groen, landschappelijk en transparant. Voeg daar een breed scala aan functies aan toe en er ontstaat een, op het eerste gezicht, complex ontwerp. Toch zijn de architecten er in geslaagd een helder, open en goed functionerend gebouw neer te zetten dat aanwezig is maar niet domineert.
In 2012 kreeg MoederscheimMoonen Architects de opdracht voor wijkcentrum Het Anker met sporthal voor de wijken Westenholte, een oud buurtschap met een uitbreiding uit de jaren 70 en Stadshagen, de Vinex-wijk van Zwolle. Het nieuwe gebouw vervangt het oude wijkcentrum van Westenholte en is een aanvulling voor Stadshagen. Op een schegvormige strook met een flink hoogteverschil moest het nieuwe complex verrijzen, waarbij gezocht is naar een symbiose tussen het parkachtige landschap en de twee wijken.
In eerste instantie werd gedacht aan een oplossing met verwijzing naar de schuren van boerderijen in de omgeving, maar dat maakte al snel plaats voor een plat dak voor de sporthal met pv-panelen. De knikken in het dak blijven echter een uitvloeisel van dit boerderijidee. Het programma van eisen vroeg om meer vierkante meters dan de gegeven footprint omvatte, dus al snel was duidelijk dat er gestapeld moest gaan worden. Spelend met het hoogteverschil verdween de hoge sporthal deels onder de grond en werden de andere functies er aan twee zijden, over twee verdiepingen omheen gedrapeerd. Op de begane grond bevat deze schil ondersteunende functies voor de sporthallen plus een ruimte voor de lokale muziekvereniging, die als een doos-in-doos is uitgevoerd. Op de eerste verdieping is het wijkcentrum gesitueerd, dat zowel vanaf de begane grond (binnendoor) als over een brede trap via de eerste verdieping (van buitenaf) bereikbaar is. Hier zijn ook nog enkele multifunctionele ruimten die middels schuifwanden al dan niet aan elkaar gekoppeld kunnen worden.
Open woonkamer
Door het hoogteverschil en de gedeeltelijk ondergrondse bouw valt de sporthal helemaal niet als zodanig op. Door zowel de sportdoos als de wikkel een zelfde gevel te geven wordt dat effect nog versterkt. De gevel is voorzien van verticale aluminium – dus onderhoudsarme – lamellen die worden opgevuld met glas en plaatmateriaal. Hierdoor is het complex laagdrempelig, transparant waar gewenst en uitnodigend geworden, het wijkcentrum zelf is een open woonkamer voor de voorbijgangers. Om het gebouw zo flexibel mogelijk te maken, nu én in de toekomst, is er gekozen voor zo groot mogelijke overspanningen, wat de indeelbaarheid ten goede komt. Ook de schuifwanden in het gebouw zorgen nu al voor veel flexibiliteit. Naast sport wordt er ook muziek gemaakt, gedanst, aan toneel gedaan, en er is naschoolse opvang en huiswerkbegeleiding. In totaal zitten er ruim tien verenigingen in het pand. Dit vereiste veel aandacht voor de situering van de verschillende ruimtes. Door functies te combineren – sommige activiteiten zijn er alleen overdag, andere vooral in de avonduren – heeft het gebouw een meerwaarde gekregen.
Bescheiden duurzaam
De duurzaamheid springt in eerste instantie niet erg in het oog, het gebouw is duidelijk geen showcase van duurzaamheid. Maar veel duurzame zaken zijn subtiel in het pand weggewerkt, het zit hem meer in de inpassing in de omgeving dan in de techniek. Het feit dat het pand deels ondergronds is, de onzichtbare pv-panelen op het dak van de sporthal, het groene sedumdak op de rest van het gebouw en onderhoudsarme materialen zorgen ervoor dat het gebouw wel degelijk duurzaam is. Door de golvende en knikkende daken is het hele project een vorm van landscaping geworden, dat in de loop der tijd als de begroeiing rond het gebouw toeneemt, alleen maar explicieter gaat worden. Een mooie schakel tussen de wijken. Duurzame materialen in wijkcentrum het Anker.
Dit artikel werd gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 3 van 2016
Gerelateerd
Tags:
duurzaamheid,
groen,
materialen,
moederscheimmoonen architecten,
ontwerp,
schakel,
transparant,
wijkcentrum,
Zwolle