Al 25 jaar creëert ontwerper Edward van Vliet poëtische en exotische werelden die ontspruiten uit zijn fantasievolle brein. Die voedt hij weer tijdens zijn vele ontdekkingsreizen. Nieuwsgierigheid naar en bewondering voor andere culturen, tradities, kunst, architectuur en natuur vertaalt hij in echte sprookjeswerelden vol levendige kleuren en patronen, waarbij hij alles tot in de perfectie ontwerpt.
Ontwerpfilosofie
Van Vliet reist als een marskramer over de wereld op zoek naar nieuwe avonturen en inspiratie, en uiteraard ook omdat veel van zijn opdrachtgevers zich in Mozambique, Macau of op Bali bevinden. Van Vliet is een soort alchemist die ingrediënten uit allerlei culturen harmonieus laat samensmelten in een kokende pot. Zijn ontwerpfilosofie is de juiste verhouding vinden tussen de verborgen schoonheid van andere culturen en tradities gemixt met elementen uit de natuur, met bloemrijke en geometrische patronen, met verschillende materialen, met licht, gelaagdheid en levendige kleuren. ‘Al die elementen zitten altijd in mijn werk’, zegt hij, ‘samen met op maat gemaakte ’treasures’ waarmee ik elk ontworpen interieur persoonlijker en intiemer maak.’ Die filosofie resulteert elke keer weer in compleet nieuwe verhalende werelden die hij ons smakelijk opdient. In die wereld zwemmen Chinese Koikarpers in de tapijten, lijken kussens op kleurrijke strandballen, bewegen lampen vloeiend als medusa’s, verrassen keramische poefs in zacht verlopende kleuren, is een prachtig gevormde Kaipo-tafellamp plots gekleed in een jurk van glas, en voert uitbundig behang je naar het tropisch regenwoud. De ontwerper creëert esthetische werelden die je reislust aanwakkeren ofwel je tijdelijk doen ontsnappen aan je eigen leven.
Storytelling
Edward van Vliet, die in 1989 afstudeerde aan de Academie voor Industriële Vormgeving (nu Design Academy Eindhoven) richting textiel en richting wonen, wilde chirurg, ontwerper of architect worden. Beroepen die wat hem betreft gemeen hebben dat het om boetseren en creëren gaat. ‘Ontwerpen is een manier van denken, een mentaliteit waarbij ik de wereld mooier wil maken’, zegt hij. ‘Het gaat niet alleen over tafels maar over het geheel, over storytelling.’ Zo ziet hij de natuur als de beste designer ter wereld, waarbij mathematische patronen en organische vormen een onuitputtelijke bron van inspiratie zijn. Ook spreekt Japan sinds jaar en dag tot zijn verbeelding. Vanwege het koesteren van het ambachtelijke handwerk, het esthetische, verfijnde, de tradities en kleuren. ‘Ik verzamel Japanbeelden die ik onder andere op Pinterest vind’, vertelt Van Vliet. ‘Die gebruik ik in mijn werk als inspiratiebron. Maar ik was tot twee jaar geleden nog nooit in Japan geweest.’ Die grote wens bleek in werkelijkheid tegen te vallen. ‘Het was er minder aantrekkelijk dan ik dacht omdat ik alles mooier had gemaakt in mijn eigen verbeelding. Voor mij is ontwerpen reizen tussen werkelijkheid en droom.’
Design, architectuur en lifestyle
Begin jaren negentig viel de avant-garde ontwerper meteen op door zijn geheel eigen ontwerpvisie, zijn poëzie, esthetiek en verfijndheid die hij samenbracht in een interieur. Hij startte in Amsterdam het internationale designbureau Studio Edward van Vliet, waar nu zo’n vijf vaste mensen werken aan een organisch groeiende stroom nieuwe werelden die een combinatie vormen tussen design, architectuur en lifestyle. Van Vliet werkt vanuit hier aan opdrachten voor zowel particulieren als voor musea, hotels, resorts en kantoren. Hij ontwerpt onder eigen naam en voor alle mogelijke grote merken zoals Moooi, Moooi Carpets, Bisazza, &Tradition, Rosenthal, Pomd’Or, Haworth, Palau, Moroso, Venini. Noem maar op.
Sushicollectie
Het was Patrizia Moroso die begin jaren negentig direct onder de indruk was van Van Vliets ontwerptalent. ‘Edward heeft de ogen van een fotograaf, de gevoeligheid van een musicus en de kracht van een architect’, zei ze eens treffend. Wat betreft zijn manier van ontwerpen trekt ze zelfs een vergelijking met Michelangelo die de beroemde woorden sprak: ‘I saw an angel in the marble and carved until I set him free’. Ze vroeg Van Vliet vervolgens om een designlijn te ontwerpen. Dat resulteerde in de Sushi-collectie waarvan hij eerder de kobaltblauwe editie, en dit jaar tijdens de Salone Internazionale del Mobile in Milaan een rode editie presenteerde. Sushi vormt een divers landschap van soorten en maten poefs, sofa’s, banken en fauteuils voor lobby’s en lounges, waarbij de harmonieuze kleuren en patronen verbindende elementen vormen. Zo bestaat een sofa uit een frame van hout gecombineerd met polyurethaan foam en polyester fiber waarover een geometrisch geweven stof en monochroom rood fluweel is gestikt met op de kussens geborduurde Koikarpers.
Boek: Creating worlds
Van Vliet is in zekere zin ook fotograaf, al gebruikt hij zijn foto’s niet zozeer als steun voor zijn latere ontwerpen, want in zijn hoofd zit immers een helder gearchiveerd fotoboek. In de eerste beelden die hij met zijn Nikon F3 vastlegde tijdens zijn reizen, valt zijn specifieke kijk door de lens op. Observeren en absorberen verrijken zijn blik met nieuwe ‘schatten’ die later als een inspiratiebron voor zijn designs fungeren. Dat zien we terug in zijn boek: Creating Worlds. Hiervoor bedacht hij verschillende belevingswerelden. ‘Handig voor de gebruiker ter inspiratie en een vertrekpunt voor opdrachtgevers, waaronder veel hotels en resorts, zoals de Coral Lodge in Mozambique, Carlson Rezidor in Amerika, hotel Derlon in Maastricht, Blooming hotel in Bergen en Radisson Blu hotel in Amsterdam. Hotels vindt hij leuk om te doen. ‘Alles wat ik bedenk zou ik zelf willen hebben. Thuis woon ik ook in mijn ontwerpen’, zegt hij. ‘Een hotel moet een reflectie zijn van de omgeving, de lokale cultuur, materialen en kunst en nooit generiek of universeel zijn. Het hoort alleen daar op die plek en nergens anders.’ Voor potentiële opdrachtgevers opent zijn boek deuren, zegt hij, al vindt hij het jammer dat er nog altijd weinig opdrachten rechtstreeks van architecten afkomstig zijn. Met MVSA Architects werkt het goed, maar hij zou veel vaker vanaf het begin met architecten willen samenwerken, want ‘het interieur moet iets zeggen over het gebouw. Anders is de kans groot dat het geheel niet klopt.’ Naast een visitekaartje vormt Creating Worlds zijn signatuur. ‘Het verschaft me inzicht in de richting die ik op wil’, zegt hij vanuit zijn studio. ‘Door voor het eerst mijn filosofieën te formuleren op papier, denk ik veel bewuster na en krijg ik zelf een goed beeld van mijn voortdurend evoluerende ontwerpproces.’
EU in Scheepvaartmuseum
Die gebruikte hij in zijn recente zeer omvangrijke opdracht en misschien wel een kroon op zijn werk: de inrichting van de vier vergaderruimten van de Europese Unie – waar Nederland dit jaar voorzitter van is – in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Het ministerie van Buitenlandse zaken koos als thema exploring en Edward van Vliet als ontwerper van de flexibele inrichting. Van Vliet verbond het Nederlands historisch erfgoed met moderne culturele invloeden. Hollandse wolkenluchten en specifieke patronen verwijzen naar de geschiedenis van het Scheepvaartmuseum, van het gebouw als marinebasis en de zee. Zijn Sushimeubelcollectie voor Moroso presenteerde hij met nieuwe toegevoegde elementen en stoffen; Kartell-stoelen kregen eveneens een nieuwe gebreide blauwe Febrikstof, hij ontwierp poefs en verlichting van Modular. Ook bedacht de ontwerper een universum: een vergaderzaal kreeg een ronde tafel voor 84 ministers op een azuurblauw tapijt met een sterrenstelsel van dertig bij dertig meter. Hij kleedde het geheel aan met portretten uit het Nationaal Archief.
Room of Origins
Ook dit jaar presenteerde hij met succes zijn Room of Origins bij het Nederlandse paviljoen Masterly in het Palazzo Turati tijdens de Salone del Mobile in Milaan. Hier toonde hij uiteraard een esthetische wereld met onder andere nieuw behang en de nieuwe lamp Pluto met een zogenoemd dodecahedron-frame van geborsteld messing waarin een mondgeblazen glazen bol hangt. Intussen is het concept voor zijn volgende boek gereed. Hoofdpersoon is de reizende OmarOwen, een fictieve figuur die de elegante en mysterieuze belichaming is van de versmelting van oost en west. Zeven hoofdstukken moeten de zeven locaties in wereldsteden verbeelden waar OmarOwen residentie houdt en ontmoetingen heeft met kunstenaars, bon vivants, designers, architecten, schrijvers, handelaars, dichters en filosofen. Hij verzamelt hun verhalen en kunstwerken en maakt van zijn residenties hotels en resorts waar ook andere reizigers van kunnen genieten. Van Vliet gaat op zoek naar geschikte locaties en naar een investeerder die geïnteresseerd is om samen met hem deze droom te realiseren.
Tekst: Viveka van Vliet
Dit artikel werd gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 5 van 2016
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.