Gedreven, talentvolle en ambitieuze ontwerpers zijn het. Dertigers die een eigen weg kiezen, experimenteren en nieuwe samenwerkingen aangaan. Deel 20 van een serie: Jos Kranen (1977) en Johannes Gille (1979), samen Kranen/Gille. Ze vertellen verhalen waarin ze elementen uit de industrie mengen met geregisseerde natuur.
Hun lampen, tafels en stoelen hebben iets poëtisch en mysterieus, maar zijn evengoed stoer en eigenzinnig. Jos Kranen en Johannes Gille delen niet alleen een studio, maar ook een fantasierijke geest en een zwart gevoel voor humor. Neem 00.00.00, een zwarte en ogenschijnlijk zware bomlamp die niet ontploft maar als een flinterdunne eierschaal van gips openbreekt. ‘In ons werk combineren we low en hightech, populaire en klassieke cultuur, maar ook donkere taferelen die verwijzen naar industriële machines en de ruimtevaart met elementen uit de natuur’, verklaart Kranen.
De natuur dicteren
Maar niet zoals je zou verwachten. De interpretatie van de natuur ligt meer in de lijn van Karl Blossfeldt die in zijn fotografie planten als architectonische werken ziet en de natuur strak trekt. De associatie met een industrieterrein waarop een plantje van staal groeit, past bij de zienswijze van Kranen en Gille die de groei van de natuur dicteren. ‘Voor onze Plantenserie buigen we de natuur op een pragmatische manier om: we hanteren strenge regels hoe een plant moet groeien.’ Dat levert een intrigerende familie op die bestaat uit onder andere een Plantbank, Planttafeltje, Plantkist en Plantlamp, elk gedragen door een architectonisch takkenstelsel van gepoedercoat zwart staal. Kranen en Gille zijn ook gefascineerd door elektrotechniek, zoals printplaatjes die een prachtig functioneel systeem vormen. ‘Maar verder snappen we het ook niet’, zeggen ze. De romantische verschijningsvorm is voldoende om deze gesoldeerde elektronische schakeling van bedradingen met ledjes op een ruwe tegel te plaatsen. Het verrassende resultaat is een poëtische lichtgevende tegelwand.
Forest Chairs
Kranen en Gille leerden elkaar kennen op de Design Academy Eindhoven en startten in 2007 samen een studio in een oude scheepswerf in Heusden. Hoewel ze in Den Bosch op zoek waren naar zo’n grote ruimte met rolluik, waar je met een heftruck naar binnen kunt rijden, vonden ze de aangeboden studio op de derde verdieping van een voormalige school in het centrum een charmante plek. Het iconische boerenstoeltje uit Tirol met een uitgesneden hart in de rugleuning, dat Johannes ooit in zijn studentenhuis had staan, verhuisde mee. Het vormde de inspiratie voor hun eerste eigen stoel: A Forest Chair die resulteerde in een serie van zeven verhalende walnotenhouten exemplaren met een rugleuning van gepolijst aluminium. Zonder lieflijke vlinder of hartje, maar met een bok vermomd als de duivel in een Tiroler landschap, Russische Sputniks, het verlate pretpark op Coney Island tot het Ruhrgebied en de Industriële revolutie. Ze toonden de stoelen nog hetzelfde jaar bij Tuttobene in Milaan in de ‘Von Trapp Dining Room’ en bij de galerie in Heusden die de stoelen mee naar Design Miami nam.
Keramiek
Na tien jaar bestaat de studio bewust nog altijd alleen uit Kranen en Gille, aangevuld met stagiairs. Ze kunnen in huis lassen en er staat een keramiekoven, de verdere productie besteden de ontwerpers uit. Zodoende kunnen ze zich toeleggen op wat ze het liefst doen: ontwerpen. De resultaten brengen ze onder bij verschillende labels als Pode en Functionals. Ook vormen ze samen met Kiki van Eijk, Roderick Vos, David Derksen en RenS een ‘kernclub’ bij het nabij gevestigde Cor Unum. Met deze keramiekproducent presenteerden ze zich het afgelopen jaar onder de noemer Changing the skin tijdens de Salone in Milaan en in de X Bank in Amsterdam.
Betaalbaar design
Kranen en Gille vertellen hun verhalen met zeer verschillende materialen, al zouden ze nooit dure materialen gebruiken louter om het ontwerp in waarde te doen stijgen. Want waarom zou een product in brons moet worden uitgevoerd en daarom drieduizend euro kosten terwijl het interessanter is te onderzoeken met welk materiaal het goedkoper kan mèt behoud van de interessante vorm en inhoud. Dat kan net zo goed een onverwacht materiaal als karton zijn waar de Luftshiff-lamp boven hun tafel uit bestaat (voor label Functionals uit aluminium). Het is een centraal thema van de ontwerpers: onbetaalbare showpieces die je alleen van een foto kunt kennen vinden ze niet interessant, hun werk onder de mensen brengen door betaalbare producten te maken voor een breder publiek, wel. Of het nu de keramische Base-kandelaar is of de recente Bottle Stool – hun eerste product binnen een groeiende collectie voor Pode.
Overzichtsexpositie
Kranen en Gille verkeren in de luxe positie dat ze tot april volgend jaar veel werk hebben. Met volgend voorjaar als kroon een overzichtsexpositie in het Noordbrabants Museum in Den Bosch in het Mondriaan to Dutch Design Year 2017. Van de honderd producten die ze in tien jaar tijd hebben vervaardigd, gaan ze de benchmarks selecteren. Ongetwijfeld zal de industriële Zuiderzeelamp er staan, evenals de Fredersen lounge chair, een Chesterfield-achtige stoel met een knipoog: het grijze leer lijkt te worden overwoekerd door takken die de kussens verankeren. Daarnaast zullen er nooit eerder getoonde producten te zien zijn en belooft het ontwerpduo speciaal voor de tentoonstelling nieuw werk te maken.
Tekst: Viveka van de Vliet i.s.m. Stichting Zetel
Dit artikel werd gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 5 van 2016.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
design,
industrie,
Johannes Gille,
Jos Kranen