Het aardige aan de opdracht was dat zij een Surinaamse en hij een Hollander is. Een gemengd gezin dus. MOPET architecten vertaalde de smaakopvattingen uit die twee culturen naar een concept waarin beide echtelieden zich konden vinden. De keuze voor een messing gevel en de vorm van het huis zien architecten Joep Mollink en Daniël Peters als een symbiose tussen een glimmend juweel voor haar en een strak ontwerp dat mooi verweert voor hem. De geveldetails van Brass House zijn zorgvuldig uitgevoerd.
Brass House staat op Haveneiland-Oost in de Amsterdamse wijk IJburg. De messing gevel bleek vrij prijzig. Niet alleen door de vierkante meterprijs van het materiaal, maar ook doordat het strak aanbrengen van de glimmende stroken binnen de facetvormen zeer arbeidsintensief is. ‘Het gaat hier om handwerk dat buitengewoon zorgvuldig in het werk moet worden uitgevoerd om het gewenste effect te bereiken’, zegt Daniël Peters van MOPET architecten. ‘De messing banen hellen licht naar binnen en lopen horizontaal en verticaal door.’
Geveldetails Brass House
Om dat lijnenspel goed tot uitdrukking te brengen, luistert de onderlinge aansluiting van de felsnaden dus heel nauw. MOPET stak veel tijd in een zorgvuldige detaillering van de gevelfacetten. Het bureau keek de vaklieden van de aannemer bijna hinderlijk vaak op de vingers om zeker te zijn van een strak eindresultaat. En strak is het. Brass House steekt opvallend goed af bij de omringende woningen die bijna zonder uitzondering in baksteen zijn uitgevoerd. De opdrachtgever wilde iets aparts en dat is gelukt.
Natuurlijke grondstoffen
De woning ontleent zijn stabiliteit aan de staalconstructie die aan voor en achterkant achter de gevel zit. In de gevel is Isovlas aangebracht. ‘De keuze viel op dit materiaal omdat we zoveel mogelijk natuurlijke grondstondstoffen wilden gebruiken’, zegt Joep Mollink. ‘Glas- of steenwol en PUR zijn mij een gruwel, ook uit milieuoogpunt. Je zou dergelijke materialen eigenlijk niet meer moeten voorschrijven, maar Isovlas is een restproduct van de textielindustrie waar we graag mee werken.’
Aluminium profielen
In de gevel zitten zes grote schuifpuien. Die zijn gemaakt van aluminium profielen van Alcoa (kleur Metallo 14MF). In de kozijnen zit triple glas. De kozijnen zijn afgewerkt met een bruingrijze metallic coating met een zandstructuur en afgestemd op de kleur die het messing uiteindelijk krijgt. ‘Nu steken ze dus nog af, maar op termijn blenden ze weg om één geheel met de woning te worden’, weet Peters. De messing gevel staat nu nog te blinken in de zon, maar zal op termijn een donkerbruin patina krijgen.
Aardige details zijn de brievenbus, het huisnummer, de beldrukker en de deurknop. Doordat ze steeds worden aangeraakt, zal het messing hier op den duur glanzend gepolijst raken en fel afsteken tegen de rest van de gevelbekleding. ‘We hebben met de materialisatie van de gevel bewust een mooie, langzame veroudering nagestreefd. Op termijn maakt dat het huis alleen maar interessanter, omdat je het gebruik aan die glans kunt aflezen’, zegt Peters.
Nadrukkelijke ontwerpwens
De entreehal en de vloer van de begane grond zijn opgetild (vier traptreden). Achter de voordeur ligt de entree met meterkast en wc. Een schuine wand verschaft ‘om het hoekje’ toegang tot de keuken. ‘Dat was een nadrukkelijke ontwerpwens van de bewoners. Ze wilden aan de ontbijttafel niet uitkijken op hun lelijkste bezit: de auto’, zegt Mollink. ‘Deze verhoogde positie biedt bovendien een ander perspectief richting de achterkant van de woning waar de tuin ligt. Voor dit gedeelte van de woning bedachten we een soort zitkuil à la de jaren zeventig.
De kuil ligt verdiept tot op maaiveldniveau.’ Mooi afgewerkte traptreden en een geïntegreerde bank overbruggen het hoogteverschil van bijna een meter. Het woongedeelte met open haard is gekoppeld aan de tuin. Achter in de tuin komt op termijn een met groen begroeid schuurtje. Over zowat de hele lengte van de woning is een functionele kastenwand met laden en deuren geplaatst. De deur naar de trap zit ook in deze wand verborgen.
Uitgekiende plattegrond
Op de verdiepingen heeft Brass House een uitgekiende plattegrond. Het door de bewoners gewenste ruimtelijke, serene en lichte gevoel bereikte MOPET door het ‘kleine programma’ zoals berging, sanitair, kasten en dergelijke, in een kern te puzzelen. Daardoor valt het daglicht via de lange wanden van voorgevel tot achtergevel. Dat zorgt er ook voor dat het huis niet als hokkerig wordt ervaren maar als een grote ruimte opgedeeld en gedefinieerd door de kern. De bewoners kunnen hierdoor om de verschillende vertrekken heenlopen.
‘Dat is veel interessanter dan de doorsnee doorzonplattegronden waar alle deuren op een halletje uitkomen’, menen de architecten. Middenin liggen badkamer, toilet en douche. Aan de voorzijde ligt de kinderkamer met een glazen doorkijk naar de trap. De verschillende ruimtes kunnen desgewenst worden afgesloten met taatsdeuren.
Woonwensen
‘Deze royale opzet was mogelijk omdat onze opdrachtgevers niet zoveel mogelijk ruimtes wilden, maar een woning die strak was toegesneden op de woonwensen van een gezin met één kind’, duiden ze hun ontwerpopdracht. De trappen staan bewust niet zo strak mogelijk boven elkaar. Dat maakt naar boven gaan een route an sich die op verschillende plekken steeds een andere blik door de woning biedt. Op de tweede verdieping liggen de kasten ook in de kern van de woning.
Een aardigheidje in het ontwerp is het luik dat uitkomt in de kledingkast op de eerste verdieping. Hierdoor kan wasgoed naar beneden gegooid worden in de wasruimte. De bovenste verdieping is voor de opdrachtgevers zelf. Een lounge met privébalkon geeft een weids uitzicht. De bewoners kunnen er naast de open haard de zonsondergang zien. Op deze verdieping liggen in de kern de badkamer en kasten. Aan de andere zijde is de ouderslaapkamer. De kern ordent op die manier de grote ruimte.
Particuliere markt
‘Wat fijn is aan werken voor de particuliere markt, is dat je opdrachtgevers het experiment met je willen aangaan’, vindt Mollink. ‘Het gaat niet over seriematig of verkoopbaar maken van een woning, maar over dat ze één of twee keer in hun leven beslissingsbevoegd zijn over het huis waarin ze willen leven.’ Peters voegt daar aan toe dat het hem gaat om de verrassende vindingen die je in het ontwerpproces ziet ontstaan. ‘Het is dankbaar om mensen blij te maken met een goed idee dat speciaal voor hen is uitgewerkt.’ ‘Brass House is op maat gesneden voor deze twee mensen met hun dochter. Ik kan me niet voorstellen dat we hetzelfde concept zou bedenken voor iemand anders’, benadrukt collega Mollink. ‘Het huis is gelukt, maar met een andere opdrachtgever gaan we opnieuw het avontuur aan en ontwerpen we weer iets heel anders.’
Ontwerpproces
De mannen van MOPET verklaren stellig dat het bijzondere aan samenwerken met een particuliere opdrachtgever is dat men denkt te weten wat men wil. ‘Ze komen soms met complete boekwerken vol referenties. Daar moet je je in eerste instantie niet door laten leiden, want dan kom je niet tot de essentie van de vraag. Al pratend proberen we te ontdekken waar het echt om gaat. Een proces dat je in goed overleg en vertrouwen samen doorloopt. Dat kost tijd. Het hele ontwerpproces duurt vanaf de eerste schetsen al gauw een half jaar. En het eindresultaat is een huis dat aanvoelt als een comfortabel jack. Als dat lukt, dan heb je een droom verwezenlijkt. Daar gaat het ons om.’
Fotografie: Stijn Poelstra
Dit artikel is gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 5 van 2018
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
messing gevel,
Mopet,
particulier opdrachtgeverschap