Eind april verscheen er in vakblad ‘De Ingenieur’ (uitgave van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs – KIVI) een column van architect-onderzoeker bij POLO Labs.Glenn Lyppens. Daarin pleit hij voor een goed ontwerp van collectieve ruimtes zodat deze kunnen fungeren als kwalitatieve aanvulling op het private. Maar ook kunnen faciliteren in sociale verbinding. Want dát lukt niet overal.
Lyppens schrijft: Stadswijken in wording, zoals Overhoeks in Amsterdam en Merwede in Utrecht, zetten zich met mooie beelden in de markt als ‘Het wonen van de toekomst’. Hierbij wordt de collectieve tussenruimte in de vorm van autovrije vergroende straten, pleinen en binnengebieden ingezet als compensatie voor de beperkte woonruimte. Daar is op zich niks mis mee. Mits ze goed zijn ontworpen.
Het gaat niet altijd goed
Maar zoals een tussenruimte de juiste uitwerking kan hebben wanneer hij goed is ontworpen, kan ook het tegendeel gebeuren. Dan verslechtert de leefbaarheid van een omgeving juist. Lyppens meent: ‘Steeds vaker lijkt het doel niet om de kwaliteit te verhogen, maar om maximale winst uit de beschikbare ruimte te halen. De groene ruimten tussen de ‘betaalbare’ kabouterwoningen zijn dan slechts een lapmiddel om het gebrek aan voldoende individuele woonruimte te verbloemen.’
Voorbeeld
Lyppens geeft een illustrerend voorbeeld. ‘Oorspronkelijk had de New Yorkse wijk Sunnyside goed beheerde binnenhoven. Maar toen de bewonerssamenstelling veranderde, werden deze bijna allemaal verkaveld in privé-tuintjes. Zo’n evolutie is moeilijk omkeerbaar.
Hoe voorkomen?
Ontwerpers, ontwikkelaars en beleidsmakers denken niet altijd goed na over het effect van gedeelde ruimten op bewoners, denkt Lyppens. ‘Als men al kijkt naar eerdere ervaringen, is het vanuit de architectonische invalshoek. Maar de sociaalpsychologische effecten zijn minstens zo belangrijk.’
Rest van het artikel is te vinden in ‘De Ingenieur’.
Tekst: Glenn Lyppens, architect-onderzoeker bij POLO Labs
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.