Active House van architect Reimar von Meding

Architect Reimar von Meding van KAW wilde voor zijn gezin een gasloze woning zonder energierekening bouwen. Het ontwerp moest zo min mogelijk CO₂ genereren en mocht geen alternatieve hut worden, maar een bijzonder ontwerp om in te wonen. Met dat idee in het achterhoofd en geïnspireerd door de baksteenarchitectuur van Mies van der Rohe, hanteerde hij zijn schetspotlood om het eerste Active House in Schiedam in jarentwintigstijl te realiseren.

Active House Reimar von Meding

Architect Reimar von Meding wist de hand te leggen op een kavel op de plaats van het voormalige Vlietland Ziekenhuis waar de nieuwe wijk Oranjeburgh moest verrijzen voor mensen die hun eigen huis in de stad wilden bouwen. De nieuwe wijk bestaat voornamelijk uit laagbouw in jarendertigstijl. Op een paar kavels was ruimte voor afwijkende ontwerpen. Het was altijd al een wens van de architect om een eigen duurzaam huis te bouwen voor zijn gezin. Die wens werd mede ingegeven door de missie van KAW waarin duurzaamheid belangrijk is.

Bouwopgaaf

KAW staat voor Koöperatieve Architecten Werkplaats. Het bureau werd begin jaren zeventig opgericht toen zaken als democratisering, werknemerszelfbestuur, emancipatie en andere begrippen uit de hippiewereld schoorvoetend het bedrijfsleven betraden. De idealen van destijds zijn nog niet verdampt want KAW ontwerp bij voorkeur niet voor het ‘high end’ segment, maar voor ‘de onderkant’ van de bouwopgaaf, ofwel de sociale seriematige woningbouw.

Casco uit volhouten prefab KLH panelen

Bij het ontwerpend schetsen van het eigen droomhuis, hield Reimar von Meding de ideeën over duurzaamheid en zo min mogelijk CO₂ uitstoot zorgvuldig in het achterhoofd. Het casco is dan ook geheel opgetrokken uit volhouten prefab KLH panelen (KruisLagenHout). Dit is een Oostenrijks bouwproduct gemaakt van ‘minderwaardig’ hout uit de bosbouw. De volhouten bouwelementen (10 x 125 x 320 centimeter) bestaan uit kruislings verlijmde latjes en worden droog verwerkt. Het duurzame aspect hiervan is dat hout tijdens zijn groei CO₂ insluit.

Fermacell platen

Een ander duurzaam aspect zijn de dekvloeren die bestaan uit gipsgebonden Fermacell platen die onbehandeld zijn neergelegd. Over de platen is marmoleum gelegd, verwerkt met een verwijderbare lijm. De verhoogde isolatiewaarde is bereikt met droog verwerkte Kingspan Koolterm K8 spouwplaten. De gasloze woning krijgt zijn energie uit een bodembron en warmtepomp en zonnepanelen op het dak. De woning zo droog mogelijk gemaakt is en in principe in zijn geheel demontabel is opgebouwd, ook daarin komt de duurzaamheidsgedachte tot uitdrukking.

Mies van der Rohe

Von Meding is gefascineerd door de vroege ontwerpen in baksteen van Mies van der Rohe. Deze Duits-Amerikaanse architect en meubelontwerper was een van de eerste die industrieel ging denken, maar toch ‘oude’ materialen zoals baksteen bleef gebruiken. Hij vertaalde die stijl in een schil van vlak gevoegde Duitse bakstenen in een wat groter formaat. Het materiaal is ook toegepast in de bestrating rondom de woning. Hij is de eerste om te erkennen dat baksteen een CO₂ verslindend materiaal is. Als enig excuus voert Von Meding aan dat het om een restpartij ging die anders was blijven liggen.

Bakstenen buitengevel

Door het hele huis zijn slechts drie kleuren toegepast. Het vurenhouten casco is behandeld met een duurzame biobased white wash beits (leverancier Rolsma). Dit geeft alle geschuurde wanden dezelfde uitstraling. De bakstenen buitengevel heeft nagenoeg dezelfde tint. Een fellere kleur was volgens Von Meding niet nodig omdat de nerven en noesten in het hout de wanden een soort nonchalante levendigheid meegeven. Voor de marmoleum vloerbedekking, de inbouw meubels en de keuken is gekozen voor een terughoudende groengrijze tint. De slanke aluminium kozijnen (profielsysteem PureONE van Mindow) zijn uitgevoerd in antraciet (RAL 7021). Ze zijn bedacht als referentie aan de ranke staalprofielen van weleer en vormen een mooi contrast met de zware bakstenen massa van het huis. Von Meding koos voor dit relatief sobere kleurenpalet omdat het goed past bij de toegepaste natuurlijke materialen en een rustige sfeer oproept waarbij het gezin zich goed voelt.

Open loft

Ook over de positie van de ramen en de open plattegrond op de begane grond is grondig nagedacht. Ze brengen rust en het gezin ervaart de woning als een levensgrote open loft. Om zoveel mogelijk kameroppervlak te creëren, zijn de slaapkamers van de ouders en de drie kinderen Teresa, Cornelis en Mathilda zijn bewust vrij klein gehouden. Door deze beslissing konden de trap, de hal en de overloop met een kleine overmaat worden uitgevoerd. De kingsize overloop fungeert met zijn riante afmeting zelfs als extra kamer. Deze opzet maakt dat de bewoners de ruimte als groot ervaren en de verkeersruimte rondom de trap gebruiken voor spelen en werken.

Tekst: Peter de Winter
Fotografie: Ossip van Duivenbode

Dit artikel is gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 6 van 2017