De fotografen van het collectief DAPh (Dutch Architectural Photographers) hebben een reizende expositie samengesteld rond het thema Future Proof. De fotografen Imre Csany, Katja Effting, Jan Paul Mioulet, Henny Raaijmakers, Thea van den Heuvel en Toon Grobet fotografeerden projecten die een diversiteit aan oplossingen bieden voor het duurzaamheidsvraagstuk. Van transformaties tot ecologisch verantwoorde projecten, van circulair bouwen tot bijzonder design dat de tand des tijds zal doorstaan. De expositie was voor het eerst te zien op de beurs architect@work in Kortrijk in mei 2019 en toert de komende twee jaar rond.
Landschappelijk Bouwen
Om onnodige verspilling van materialen en energie te voorkomen, is de zeshoekige structuur van de oorspronkelijke paviljoens van het Biesbosch Museum gehandhaafd. Een nieuwe vleugel met tijdelijke exposities en een biologisch restaurant kijkt uit over het water en landschap. Over het dak van gras en kruiden slingert een bergpad naar een uitkijkpost. Het dak verhoogt de ecologische waarde en vormt een sculpturaal object dat zowel kan worden gezien als landschapskunst als een toonderdeel van het omringende landschap zelf. De aardlichamen en het groene dak functioneren tegelijk als isolatie en als de warmteberging van het gebouw.
Biesbosch Museum Eiland, Werkendam. Architect: Studio Marco Vermeulen. Foto en tekst: Thea van den Heuvel
Creëer Gevoel
Gebouwen maken onze persoonlijke verwachtingen en die van de gemeenschap zichtbaar. Architectuur heeft het vermogen in zich om emoties te creëren en de wijze waarop we onze omgeving ervaren te veranderen. Net als muziek kan architectuur onze stemming te beïnvloeden. Het raakt ons op verschillende niveaus. Om een goede architect te zijn, moet je een diepe waardering hebben voor de menselijke geest en zijn vermogen voor transformatie.
Louis Vuitton Foundation, Parijs. Architect: Frank Gehry. Foto en tekst: Imre Csany.
Duurzaam
De uitdaging bij de herontwikkeling van het Eiffelgebouw in Maastricht was om de oude kenmerken van het interieur te behouden en een goede ruimtelijke kwaliteit te waarborgen. Om het enorme gebouw (190×33 m) te verzekeren van een duurzame toekomst, is het grondig gerestaureerd en het dak voorzien van zonnepanelen. Het gebouw herbergt het Student Hotel, loft-woningen, creatieve ruimtes voor start-ups en de coöperatieve supermarkt Gedeelde Weelde, die werkt vanuit een filosofie die gebaseerd is op respect voor de aarde, voor de mens en een eerlijke verdeling. Met zijn innovatieve ruimtegebruik, biedt de transformatie mogelijkheden voor nieuwe generaties bewoners, studenten, ondernemers en reizigers.
Skybar van het Eiffelgebouw, Sphinx Maastricht. Architect: Braaksma & Roos Architecten. Foto en tekst: Hennie Raaymakers.
Circulair
Paviljoen Circl van de ABN-AMRO aan de Zuidas in Amsterdam moest een referentiepunt worden voor circulair en duurzaam ontwerpen. Een groot deel van het gebouw is gemaakt van gerecycelde materialen, van de vloer tot de isolatie. De gevel is deels bedekt met zonnepanelen, waardoor gevelpanelen overbodig waren. 500 zonnepanelen wekken energie op, die niet wordt omgezet in wisselstroom, maar – veel efficiënter – direct als gelijkstroom aan USB-stopcontacten geleverd.
Het gebouw heeft een digitale tweeling, iedere balk en tegel staat daar in. Dat maakt het recycelen van alle materialen die in Circl zijn toegepast, veel makkelijker als het tijd is voor een nieuw referentiepunt in toekomstbestendig bouwen.
Circl, Amsterdam. Architekten Cie. Foto en tekst Jan Paul Mioulet
Ruimtelijk evenwicht
Dit vogelobservatorium is parametrisch en landschappelijk ontworpen met de juiste balans in vorm, constructie, afmeting, kijkgaten en omgeving. Door zijn volledige remontabiliteit, modulariteit en materialisering is het een duurzaam bouwwerk. Demonteren en circulair hergebruik heeft een minimaal effect op het ecosysteem. Het riet van het dak is lokaal achter de dijk geoogst. De deklatten bestaan uit wilgentenen van de naastgelegen bomen. De bovenrand is een op natuurlijke wijze gevormde rietkraag. Het houdt slagregens tegen en laat licht van boven binnen. Zonder de vogels te storen loop je door een tunnel met lichtopeningen van waaruit je door een groot luisteroor de natuur kunt horen. Het eindpunt is ’t IJ dat uitzicht biedt op het imposante getijdenlandschap van het Haringvliet.
’t IJ, Stellendam, Haringvliet. RO&AD architecten, RAU. Foto en tekst Katja Effting.
Transformatie
Kapel de Waterhond in het Belgische Sint-Truiden stond de afgelopen 50 jaar leeg. Architect Gregory Nijs, oprichter van Klaararchitectuur, zag de schoonheid en mogelijkheden ervan en kocht de kapel. Hij transformeerde de 16e eeuwse kapel tot een inspirerende werkomgeving waarvan de gemeenschap mee profiteert. Om het monumentale gebouw zoveel mogelijk intact te laten, ontwierp Nijs een vrijstaand, gestapeld kantoorgebouw van drie verdiepingen in de hoge, open ruimte. De totale oppervlakte van het minimalistische kantoor is 120 m2. De zes medewerkers van het bureau werken nu in de twee verdiepingen en de ontmoetingsruimte die uitsteekt uit de bovenverdieping. De begane grond is een publieke ruimte van 180m2, voor tentoonstellingen, diners, concerten en fotoshoots.
Waterhond, Sint-Truiden. Architect: Klaarchitectuur, Gregory Nijs. Foto en tekst Toon Grobet
Dit artikel is gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 4 van 2019
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.