Architectuurfotografie van Herman van Heusden

Architectuur leeft bij de gratie van de gebruikers. Daarom laat ik in mijn architectuurfoto’s ook mensen zien, hoewel niet te dominant. Via onscherpte en beweging maak ik ze iets minder aanwezig. Ik heb helemaal niets met foto’s van lege interieurs en ruimtes. Ik noem dat ‘neutronenbom fotografie’. In mijn beelden moet altijd iets gebeuren, een hond die door het beeld loopt, een windvlaag, anything that moves en enige wanorde brengt in het lijnenspel. Perfectie moet bij dit alles worden vermeden; perfectie is boring.

Een appel valt misschien niet ver, maar wil best wel eens een boom verder rollen. Zo ook met fotograaf Herman van Heusden. Afkomstig uit een familie van bouwkundigen en architecten met fotografie als hobby, draaide Herman als enige de rollen om en maakte van de fotografie zijn werk. Met architectuur als geliefd onderwerp. Hij reist voor zijn werk de hele wereld af en publiceert in binnen- en buitenland. In kranten (The Wall Street Journal, Financial Times, NRC en De Telegraaf), en tijdschriften (Elsevier, Eigen Huis & Interieur, LXRY, Sabato, Objekt, Holland Herald). Ook werkt hij in opdracht van instellingen als het Hermitage Museum in Amsterdam en ontwerpers en architecten als Houtwerk, Edward van Vliet, B06 architecten en Powerhouse Company. ‘Architectuur is gemaakt door mensen voor mensen, en ik wil in mijn foto’s laten zien hoe de architectuur zich verhoudt tot de menselijke maat. Ik heb helemaal niets met foto’s van lege interieurs en ruimtes. Ik noem dat ‘neutronenbom fotografie’. In mijn beelden moet altijd iets gebeuren, een afspiegeling van de realiteit. Een hond die door het beeld loopt, een kat, een windvlaag voor mijn part, anything that moves en enige wanorde brengt in het lijnenspel.

Perfectie is boring

Architectuur leeft bij de gratie van de gebruikers; hoe de mens zich ertoe verhoudt, brengt het pas tot leven. Daarom vind ik het belangrijk om mensen te laten zien, hoewel niet te dominant, want ze mogen de aandacht niet afleiden van de vorm en het lijnenspel. Via onscherpte en beweging maak ik ze iets minder ‘aanwezig’. Perfectie moet bij dit alles worden vermeden; perfectie is boring. En hogelijk overgewaardeerd. Ik ben dan ook geen voorstander van eindeloos stijlen en opruimen. Het is zoals het is. Een onafgeruimde tafel, een stapel gelezen kranten, speelgoed in de hoek.

Huis van Hans van Heeswijk

Niet veel bladen en architecten durven dit soort fotografie aan, maar soms lukt het mij een klant te overtuigen. Laatst fotografeerde ik voor The Wall Street Journal het huis van architect Hans van Heeswijk. Om de duizelingwekkende hoogte en transparantie van zijn huis te benadrukken fotografeerde ik mijn voeten mee op het hoogste punt van het huis, bovenaan de trap. Bij the Wall Street Journal begrepen ze precies wat ik hier mee beoogde en publiceerden ze – voor het eerst, zoals een redacteur mij later vertelde – een foto van de sokken van de fotograaf.

Doorpoetsen

Tegenwoordig ben ik net zoveel tijd kwijt achter de computer als achter de camera. Het in elkaar zetten van een architectuur- en interieurfoto is als een legpuzzel. De uiteindelijke foto is soms opgebouwd uit zeven à acht beelden waarbij verschillende instellingen als laagjes over elkaar worden gelegd. Ik noem het doorpoetsen. Het voordeel hiervan is dat je als een illusionist dingen in beeld kan brengen en weer laten verdwijnen. Zo goochel ik ook vaak met het spel van licht en schaduw: soms weet de computer het beter dan de natuur zelf.’

Tekst en fotografie: Herman van Heusden