WiMBY!

In het jaar dat Rotterdam in het teken staat van de architectuur sluit WiMBY! haar activiteiten in het stadsdeel Hoogvliet af met een publicatie, een tentoonstelling in Museum Boijmans en de realisatie van de Heerlijkheid Hoogvliet. WiMBY! staat voor Welcome into My Backyard! en is de geuzennaam van het ooit door wethouder Herman Meijer als Internationale Bouwtentoonstelling gestarte project voor de herstructurering van Hoogvliet. Zes jaar lang hebben Crimson Architectural Historians en Felix Rottenberg getracht de problematiek van Hoogvliet en van de herstructurering van wederopbouwwijken in zijn algemeenheid onder de aandacht te brengen. Met succes.

Het 528 pagina’s dikke boek oogt als een gemiddelde architectenmonografie, zo’n veel te dikke, zonder selectie of eindredactie gebundelde collage van teksten, paginavullende foto’s en statistische gegevens waarmee architecten zich tegenwoordig menen te moeten presenteren. Maar bij nadere bestudering komt toch eerder de associatie met een ouderwets winterboek naar voren. In een bonte mengeling van beschouwingen, interviews, verhalen, strips, foto’s, schema’s, knipsels, intermezzo’s en een tijdlijn wordt de geschiedenis van WiMBY! gepresenteerd. Het is urenlang bladeren, kijken en lezen in dit met veel enthousiasme samengestelde, aantrekkelijk vormgegeven, maar ook nogal rommelige boek. Die enigszins rommelige opzet wordt nog versterkt doordat de inhoudsopgave pas na 100 pagina’s voorwerk te vinden is, de paginanummering en de hoofdstukaanduidingen listig verstopt zijn in de naad van het boek, de voetnoten haaks op de leesrichting staan en de fotobijschriften letterlijk over de foto’s zijn geplakt. Volgens de samenstellers zou de tijdlijn het boek bij elkaar houden, maar deze duikt zo sporadisch op dat hij niet als rode draad fungeert.

Je zou verwachten dat een organisatie als WiMBY! zich presenteert met een feitelijk verslag van de activiteiten, projecten en resultaten, aangevuld met historische informatie over Hoogvliet. Maar in dit boek is ook al direct sprake van een interpretatie en een kritische beschouwing van WiMBY!; de projectorganisatie maakt zelf de balans op en trekt zelf de conclusies. Die kritische beschouwing geschiedt in de vorm van interviews met ‘commentatoren, partners, vijanden, meedenkers en adviseurs.’ Een adequate en prettig leesbare methode om reflectie over het project mee te nemen in een eindpublicatie. Maar de neiging om alle historische informatie, de planontwikkeling van Hoogvliet, de problematiek, het herstructureringsproces en de eigen inbreng voortdurend van een interpretatie te voorzien en vanuit één overkoepelende visie van de alwetende verteller te behandelen, is aanvankelijk misschien verfrissend, maar begint op den duur enigszins pedant te worden en te irriteren. Moet je er voortdurend op worden gewezen hoe creatief, slim, verstandig en vooruitziend WiMBY! is en hoe kortzichtig en vastgeroest de gemeentelijke diensten, projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties?

Misschien moeten alle geïnteresseerden, die met een vergelijkbare problematiek in andere wijken in Nederland te maken hebben, dit boek ook als ouderwets winterboek gebruiken: om in te bladeren, te grasduinen en om inspiratie te krijgen en enthousiast te worden voor hun eigen project.

Tekst: Paul Groenendijk

WiMBY! Hoogvliet. Toekomst, verleden en heden van een New Town
Crimson Architectural Historians en Felix Rottenberg
Vormgeving: Simon Davies
NAi Uitgevers
ISBN 90 5662 594 8
€ 34,50