Ze zijn nog steeds aanstormend en veelbelovend, maar draaien al een tijd mee in de creatieve wereld. De talentvolle dertigers zijn nog net geen gevestigde namen, maar dat zit eraan te komen. Ze tonen energie, gedrevenheid, ambitie, durf en een geloof in de toekomst. Deel 2 van deze serie belicht ontwerper Dirk Vander Kooij (1983), die een vliegende start maakte met zijn Endless chairs en telkens verrast met zijn designs.
Ze zijn er alweer uitgegroeid: Dirk Vander Kooij, vier werknemers, onder wie zijn twee broers, drie stagiairs, twee grote robotarmen, allerhande machines, de uit kunststof geprinte collectie vazen, stoelen, tafels en lampen, en de hond. Ze verhuizen uit Eindhoven naar een twee keer zo grote ruimte op het Hembrugterrein in Zaandam. In een gebouw op het terrein van de voormalige munitiefabriek is Studio Dirk Vander Kooij één van de eerste nieuwe creatieve bewoners. Hier komt de werkplaats, nu ook met showroom ingericht door zijn vriendin: ontwerper Marleen Kurvers.
Sinds zijn afstuderen aan de Design Academy Eindhoven in 2010 en aan het Amsterdamse Hout-& Meubileringscollege, maakte de ontwerper een vliegende start met zijn ‘Endless’ geprinte meubels. Vorig jaar kochten het Stedelijk Museum in Amsterdam, het Vitra Design Museum in Weil am Rhein en het MoMA in New York zijn werk aan. Niet de minsten. Ook won hij prijzen zoals een Dutch Design Award en onlangs kwam hij als ‘Best New Designer’ met een ICFF award voor zijn Chubby en Dining Chair uit New York terug. De ontwerper spreekt nogal bescheiden van ‘een stijgende lijn’.
Het avontuur begon toen Vander Kooij voor zijn afstudeeropdracht gefascineerd raakte door een oude 3D-printer. Met nadruk op oude. Dat de machines van dertig jaar terug minder exact kunnen printen dan de huidige, zag hij juist als een voordeel. ‘Je ziet de lijnen lopen waarmee de vorm wordt opgebouwd. De nieuwe generatie printers maakt alleen glad materiaal, terwijl ik die lageresolutiestructuur mooi vind’, zegt hij enthousiast. De ontwerper annex uitvinder en ambachtsman bouwde vervolgens een eigen 3D-printer, de eerste robot ter wereld die grote objecten als meubelstukken kan printen. De gerecyclede kunststof is een fascinerend materiaal. ‘Aan plastic kleeft het imago dat het goedkoop en breekbaar is, maar ik wil laten zien dat het duurzaam, mooi en elastisch is.’
Herhalingsvalkuil
Hoewel de Endless-collectie voor zijn doorbraak heeft gezorgd, blijft hij weg van de gemakkelijke ‘herhalingsvalkuil’. Dirk Vander Kooij blijft trouw aan zijn filosofie dat de manier om tot een nieuw product te komen minstens zo belangrijk is als het uiteindelijke product. Hij houdt dan ook van de uitspraak dat vogels niet leren vliegen door boeken te lezen. ‘Op het Hout- & Meubileringscollege leren ze je te experimenteren in de werkplaats, daarvan leer je veel meer dan van theorie. Innovatie staat niet in boeken. We konden daar een dag doen over het schaven van een plankje. Ik besefte toen dat je geduld en durf nodig hebt om iets moois te maken. Hoe lang het ook duurt, ik kom er altijd.’
Zijn broers, programmeur Bas en bouwkundige Willem, gaven beide een goede baan op om bij de studio van hun kleine broer in dienst te komen. Samen hebben ze een draaibank, een tweede robotarm, een frees en een wals aangeschaft en scherpen ze de techniek steeds verder aan. Hierdoor kunnen meer en andere vormen worden geproduceerd. De eerste Endless-stoeltjes waren heel hoekig. Nu kan de robotarm ook ronde vormen maken en nog gelijkmatiger draad ‘leggen’. Dat resulteerde in een totaal ander beeld: de transparante Satellite-vloerlamp die wel van massief glas lijkt. De met de robot, laagvoor- laag opgebouwde lijnenstructuur breekt en verspreidt het licht. Binnenin zitten drie cirkelvormige lichtbronnen, die je in warmte en sterkte kunt regelen. Als bij een mengkraan is er een knop voor koud en voor warm licht.
New Babylon
De studio voert ook interieurprojecten uit, onlangs kreeg het de opdracht om voor New Babylon in Den Haag een serie stoelen en een groot object te vervaardigen. Dat werd een transparante vaas die met z’n drie meter hoogte een aanwezige positie in de ruimte inneemt en die in delen wordt opgebouwd. De stoere én elegante vaas herbergt maar liefst 32.000 lensjes en 12.000 ledlampen. Een andere favoriet van de ontwerper is de kneedbaar ogende Chubby. Door een dikkere lijn te printen, lijkt de stoel vervaardigd door een tube verf leeg te knijpen. Tijdens het verwerken van het materiaal is de Chubby zo zacht als tandpasta maar zo sterk als eikenhout. Van het restant van dit gerecyclede restmateriaal maken ze kleurrijke kleerhangers, die heel goed in de markt liggen.
Zorgeloos
Het Vander Kooij-label bestaat nu uit lampen, stoelen en tafels. Het is de ambitie om een complete collectie op de markt te brengen. Dus moet er een bank komen. ‘Maar’, voegt hij direct toe, ‘ik maak nooit een kast omdat de printer het technisch niet kan.’ Dirk Vander Kooij ziet de nabije toekomst helder voor zich. Hoe hij wil leven, daar hoort zijn bedrijf ook bij. Een studio op een mooie plaats in het groen waar hij met zijn team werkt aan mooie, nieuwe producten. En team dat ’s avonds samen eet, als in een Italiaanse familie. Zorgeloos. Dat zou best eens bewaarheid kunnen worden in de nieuwe studio op het Hembrugterrein.
Tekst: Viveka van de Vliet
Fotografie: Tatiana Uzlova, Alex Dwyer
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.