De rubriek Materiaalmeesters gaat over materiaalinnovaties en materialen die op een nieuwe manier worden gebruikt. Uit afvalplastic wordt een nieuwe grondstof gemaakt, mycelium dient als isolerend bouwmateriaal, van kokosnootafval kun je het mooiste biobased plaatmateriaal maken. Studio Rive Roshan print vazen en stoelen met zand.
Ze toonden tijdens de Dutch Design Week 2019 in Eindhoven hun zelf gecureerde expositie getiteld ‘Stilled Life’, een rustgevende moderne Zen-tuin met gekleurde spiegels, een enorm geprint watertapijt en een ‘catwalk’ van echt water met bijzondere zandsculpturen als modellen. De installatieachtige poëtische en esthetische ervaring vangt het verstilde leven. “We bevriezen momenten die vol beweging zitten, zoals rimpelingen in het water of in het zand, de reflectie van het licht op het water, en wegwaaiend zand; allemaal elementen uit de natuur die ons fascineren en verwonderen”, zeggen de Nederlandse Ruben de la Rive Box (1981, Naarden) en de Iraans-Australische Golnar Roshan (1986, Sydney) van Studio Rive Roshan.
Zandmodellen samen gemaakt met bedrijf Sandhelden
De zandmodellen op de catwalk zijn gemaakt samen met het Duitse bedrijf Sandhelden, een startup van twee jonge ondernemers die de oneindige technische en esthetische mogelijkheden inzagen van het 3D printen met zand. Omdat ze vooralsnog voornamelijk geometrische wasbakken voor de residentiële markt maakten, waren ze op zoek naar nieuwe toepassingen en wie zijn daar niet beter in dan ontwerpers. Sandhelden werkte bijvoorbeeld al samen met de Britse designer Ross Lovegrove, kunstenaar Daniel Widrig en de Nederlandse modeontwerper Iris van Herpen.
Rive Roshan
De oprichters vroegen Rive Roshan te experimenteren met hun technieken om een nieuw object te realiseren dat toegepast kan worden in het interieur of de architectuur. Rive Roshan wist hen te overtuigen dat een collectie objecten veel sterker zou zijn, ook met het oog op mogelijke exposities of de verkoop via galeries. Het werd een collectie van zeven producten: Dervish bestaat uit een grote en kleine vaas, de hoge en lage bijzettafel, spiegel en vaas hebben de naam Pleat, een medium vaas heet Twist, en dan is er nog een kuipstoel.
Balans tussen techniek en handwerk
“We delen een grote liefde voor kleur, textuur en materialiteit en houden van experimenteren met materialen. We hadden al veel met glas en textiel gewerkt, maar nog nooit met zand”, zegt Golnar. Sandhelden bood hen de kans. “Glas en zand liggen dicht bij elkaar. Glas is immers gemaakt van zand, zand gaat over tijd (zandloper) waarbij zand in glas is gevangen”, associeerde Rive Roshan. “De 3D-printtechniek biedt veel ontwerpvrijheid, maar de moeilijkheid is de balans te vinden tussen de techniek en de hand van de maker. Het moet uniek zijn, niet te clean en perfect”, zegt Ruben.
3d- printen met zand
Daarbij is het niet onbelangrijk dat zand een ruimschoots aanwezig natuurlijk materiaal is, en dat 3D-printen ervoor zorgt dat je iets tot op de millimeter nauwkeurig kunt maken, zonder mal en met nauwelijks afval. De collectie is vervaardigd van 98 procent zand en slechts twee procent hars als binder, die het zachte witte zand donkergrijs tint.
Objecten op grensvlak van design en kunst
Bij Sandhelden wordt het zand op een plaat gelegd met een laagje binder, en vervolgens wordt een object laag voor laag opgebouwd. De binnenzijde van een vaas of stoel is zodoende hol. In samenwerking met Rive Roshan levert het prachtige objecten op, op het grensvlak van kunst en design. Objecten met hybride vormen, figuren die soms aandoenlijk dierlijk of menselijk lijken en soms op ondefinieerbare cyborgs.
Bewegingen in de natuur
De verschillende geometrische patronen en vlakken van rimpelingen op de objecten zijn geïnspireerd op onder andere bewegingen in de natuur en op de innovatieve mode-creaties van Issey Miyake en Iris van Herpen. Zo dragen alle producten de suggestie van beweging in zich; het is alsof de ontwerpers beweging hebben bevroren in de tijd. Rive Roshan speelt bovendien graag met schaduwwerking en lichtval door ruwe vlakken af te wisselen met gladde waardoor het perspectief steeds verandert.
3D printtechniek heeft de toekomst
De ontwerpen zijn intrigerend, tactiel en bevatten betoverende glinsteringen van glas, zijn ruw als schuurpapier, sterk als beton, slijtvast en uv-resistent. “De 3D printtechniek heeft de toekomst”, menen de ontwerpers. “Het biedt talrijke perspectieven voor interieurarchitecten en architecten en is de manier om op industrieel niveau artistieke en unieke producten te produceren waarmee mensen zich graag omringen, die duurzaam zijn en onze levens waarde geven.”
Grote objecten
Omdat Sandhelden de mogelijkheid heeft om objecten tot zelfs vier bij vier meter in 3D te printen met zand, droomt Rive Roshan alvast op grotere schaal verder: zo lijkt bijvoorbeeld het creëren van een expressieve ruimte in een winkel van Aésop hen een mooie uitdaging.
Dit artikel is gepubliceerd in Bouwwereld nummer 9 van 2019 in de rubriek materiaalmeesters.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.