Blog Rob van Esch: Dynamiek in architectuurfotografie

Rob van Esch is architectuurfotograaf en werkt onder het label Ruimtes in Beeld. Hij werkt in opdracht, maar ook voor het Nederlandse fotobureau Hollandse Hoogte en het Amerikaanse Offset. Lees hier zijn eerste blog voor Architectuur.nl.

In ArchitectuurNL editie 8-2015 heb ik een artikel geschreven voor de rubriek “Door de lens van”, waarin ik mijn visie op architectuurfotografie uiteen heb gezet. Ik wil daar nu één element uit lichten: hoe breng ik dynamiek in mijn architectuurfoto’s?

1. Licht, licht, licht. En schaduw.

Licht is altijd cruciaal in een foto, en is dan ook natuurlijk de belangrijkste manier om dynamiek in een foto te brengen. Een architectuurfotograaf is in hoge mate afhankelijk van het licht dat de dag (of nacht) hem/haar biedt. Er is in de nabewerking veel te corrigeren, maar soms ben je precies op het juiste moment op de plek die moet worden vastgelegd. Dat was bij foto 1 het geval, waar de paar zonnestralen tussen een week van regenbuien de foto tot leven brengen; het gaat hier om een bedrijfsgebouw, onlangs ontworpen voor Jacobs Elektro Groep in Breda door Oomen Architecten (foto 1).

2 Natuurlijke elementen van beweging

Architectuur geeft ons leven vorm. Een groot deel daarvan werken, wonen en recreëren we in door architecten vormgegeven ruimtes. In de fotografie kunnen we dynamiek toevoegen door de relatie van mens en architectuur vast te leggen. Daarbij blijft natuurlijk de nadruk vanzelfsprekend liggen bij de architectuur (als de mens centraal zou staan, verschuift het genre architectuurfotografie naar straatfotografie).

Een voorbeeld van natuurlijke beweging in een architectuurfoto zijn lichtsporen van verkeer, waardoor het gebouw als onderdeel van de gebouwde omgeving zijn plaats krijgt (zie foto 2 met Grand Central Terminal in New York). Een ander voorbeeld: voetgangersstromen in grote gebouwen als stations, maar ook rijdende treinen (zie foto’s 3 en 4, gemaakt ter gelegenheid van de opening van Station Arnhem Centraal ).

3 Structuren

Heldere structuren bieden een kijker houvast, en kunnen hem/haar verleiden om dieper het beeld in te duiken. Dat is óók een vorm van dynamiek. Op de een of andere manier ben ik gek op symmetrie. Dat komt vast door de training van mijn linker hersenhelft gedurende mijn vroegere carrière (-:); zie hier de switch die ik gemaakt heb. Symmetrie staat in de eerste plaats voor een gevoel van rust en stabiliteit. Maar het kan ook dynamiek en kracht in een beeld brengen door lichtgebruik en door de aanwezigheid van elementen die het haast een beetje uit balans brengen. Een voorbeeld is foto 5 van het Tropenmuseum, dat onlangs is gerenoveerd en waarin de Lichthal (op de foto) een centrale plaats heeft gekregen in het museum.

4 Verrassende standpunten

De klassieke architectuurfotograaf zal geen muur scheef laten lopen. Natuurlijk niet, want in de klassieke opvatting van architectuurfotografie gaat het om een realistisch en zo mooi mogelijk beeld van het onderwerp. Grote gebouwen lenen zich echter vaak ook voor verrassende standpunten, waarbij een gebouw van dichtbij met groothoeklens en omhoog gerichte camera wordt vastgelegd. Een voorbeeld is foto 6 van de Dom in Florence, waar ook gebruik is gemaakt van lange sluitertijden om de lucht naar abstractie te brengen. De lucht wordt daardoor die een belangrijk dynamisch element in het beeld dat echter niet de aandacht opeist.

5 Vastleggen van veranderingen in de tijd

Dynamiek is een woord voor beweging maar staat ook meer in het algemeen voor verandering in de tijd. Wat is dan bij architectuurfotografie een dankbaarder onderwerp dan herstemde gebouwen? Herbestemming van gebouwen draagt bij aan behoud van ons cultureel erfgoed. Soms gaat het zelfs zo ver dat prachtige panden van de slopershamer worden gered door een nieuwe bestemming te vinden. De gebouwen ademen historie, het is prachtig om dat vast te kunnen leggen. Zie foto 7 van de Boekhandel Dominicanen in Maastricht, gevestigd in een meer dan 700 jaar oude kerk en vaak gezien als een van de mooiste boekhandels ter wereld.

Rob van Esch is architectuurfotograaf en werkt onder het label Ruimtes in Beeld. Hij werkt in opdracht, maar ook voor het Nederlandse fotobureau Hollandse Hoogte en het Amerikaanse Offset.