Het hoofdkantoor van kledingmerk G-star RAW is een Gesamtkunstwerk waarin de architectuur van OMA, de meubels van Jean Prouvé en het eigen 3D-denim versmelten.Voor het kledingmerk fungeert het gebouw als een ijkpunt voor de eigen ontwerpfilosofie. Herinterpretaties van de kantoormeubels van Prouvé door G-Star worden door Vitra uitgebracht. ‘Een zwenkwiel bedenken voor een bureaustoel inspireert ook bij kledingontwerp.’
Pontificaal in de entree van het nieuwe hoofdkantoor van kledingmerk G-Star staat een grote foto van een vliegtuighangar op een schildersezel. Op de foto staat een Boeing die in een enorme hangar wordt afgebouwd. Om het vliegtuig is het een wirwar van bureaus, tekentafels, werkbanken en mannen in maatpakken, kreukvrije stofjassen en besmeurde overalls – allemaal letterlijk en figuurlijk gefocust op die ene Boeing. ‘Dit idee, waarbij heel veel verschillende handen werken aan één product, was het uitgangpunt voor het ontwerp van OMA’, zegt Pieter Kool, head of 3D design bij G-Star. ‘Hier werken 600 mensen, waaronder marketeers, creatieven als ontwerpers, patroonmakers en ander vakmensen en ondersteunende taken als logistiek. Maar allemaal werken ze aan dat ene product: kleding. Het gebouw is daarop ontworpen.’ Verdiepingen telt het geometrische gebouw langs de A10 bij Amsterdam feitelijk niet. Vides en open vloeren wisselen elkaar vloeiend af. Op sommige plekken is er zicht op vier niveaus. Ook zijn er zichtlijnen die bijna de volle breedte van gebouw beslaan. ‘De ontwerpafdeling staat in een open verbinding met marketing. Het aantal interne mails is gedaald. Toch weet iedereen wat er gebeurt in het bedrijf’, vertelt Kool, terwijl hij rondleidt door het kantoor. ‘Inderdaad, net zoals een vliegtuigingenieur precies moet weten waaraan een mechanicus sleutelt.’ Deze vliegtuiganalogie is ook letterlijk opgenomen in het ontwerp. De strakke voorgevel is verdeeld in drie niveaus; een uitstekende kubus, de glazen gevelwand en een dieper gelegen glasfaçade. Met een immense hangardeur kan de buitenruimte achter de gevel worden afgesloten, zodat een imposante ruimte van twintig meter hoog ontstaat die kan worden gebruikt voor modeshows en andere evenementen.
Dimlicht en snoergoot
Bij tailor made architectuur hoort natuurlijk ook een interieur dat past als een maatpak. ‘Als je een van onze 3D jeans neerlegt, is deze niet plat maar kromt en bolt hij opzij of omhoog’, aldus Kool. Opmerkelijk is dat G-Star dit interieurontwerp zelf heeft gedaan. Al was er natuurlijk nauw overleg met OMA. ‘Het materiaalgebruik in het gebouw is rauw en puur. Muren zijn van kaal beton en afgewerkt met hout of staal; de vloeren zijn deels van gerecycled aluminium.’ Een essentieel element in dat interieur zijn de meubels van de Franse ontwerper Jean Prouvé (1901-1984). ‘Zijn meubels hebben een stoere no-nonsense uitstraling. Dat geldt ook voor onze kleding. Met Vitra werd speciaal voor het nieuwe kantoor een collectie aangepaste meubels van Prouvé vervaardigd. Deze meubels zijn nu ook als Prouvé Raw Office Edition op de markt gebracht. De kantoorcollectie bestaat uit zitstoelen (met en zonder armleuning), vergadertafels, een fauteuil, een bureaustoel, een normaal en een groot bureau, een bureaulamp en een zwenklamp voor aan de muur. In 2011 lanceerde Vitra ook al een zeer succesvolle Prouvé Raw Home Collection van zeventien meubels die door G-Star waren aangepast in kleur- en materiaalgebruik, constructie, ergonomie en hedendaagse veiligheidsnormen. ‘Met de nieuwe kantoorcollectie zijn we een stap verder gegaan in het updaten’, zegt Kool. ‘Kantoren zijn veranderd. Door regelgeving in ergonomie moet een bureaustoel bijvoorbeeld in hoogte verstelbaar zijn en kan de rugleuning kantelen. Ook is de stoel voorzien van wieltjes. Een werktafel moet een snoergoot hebben.’ Vervolgens werden ook ingrepen gedaan die esthetiek en productie efficiënter maakten. ‘De bureaustoel heeft nu vijf in plaats van vier poten. En het tafelblad is aangepast. Het verhogen van de werktafel gaat geheel in de geest van Prouvé door aluminiumblokjes van verschillende hoogte onder de poten te schroeven.’ Bij de lampen werden nauwelijks aanpassingen gedaan. ‘We hebben alleen dimlicht toegevoegd en de snoeren nog beter weggewerkt.’
Rechtmatig erfgenaam
Opvallend is dat het aantal kleuren juist is gereduceerd tot drie groentinten en slechts twee houtsoorten, blank en donker gerookt eiken. ‘Juist door scherpe keuzes te maken hebben we de kwaliteit van de meubels kunnen waarborgen.’ Van artistieke inbreuk is daarbij geen sprake, meent Kool. ‘Prouvé paste zijn ontwerpen ook voortdurend aan de wensen van de klant aan.’ Zo ontstond het idee om deze meubels als een aparte Raw Collection op de markt te brengen, waarbij Raw verwijst naar het Raw Denim waarmee G-Star zijn kleding aanprijst. Bij het samenstellen van deze collectie hadden ze de zegen van dochter en rechtmatig erfgenaam Catharine Prouvé. In totaal zijn er meer dan dertig Prouvé-meubels met een G-Star-jasje uitgebracht door Vitra. Naast de Prouvé-meubels heeft Kool met zijn team ook diverse interieursystemen ontworpen. ‘Maar elk eigen ontwerp is gebaseerd op het werk van Prouvé.’ Oftewel: de rauwe esthetiek wordt beheerst door de functionele constructies en het praktische materiaalgebruik. ‘Het is form follows function in zijn meest elementaire vorm.’ De architectuur van het hoofdkantoor is door OMA gebaseerd op een strak grid van 40, 80 en 120 centimeter. Alle meubels zijn daarop afgestemd. Werkclusters worden afgebakend met modulaire schakelkasten waartussen met losse wandelementen intieme zithoeken kunnen worden gecreëerd. In de brede wandelgangen – echte gangen kent het gebouw nauwelijks, scheidingsmuren evenmin – staan grote flightcases opengeklapt met daarin collectiestukken en zeldzame vintagekleding maar ook unieke werktekeningen van Prouvé. ‘Het interieur is volledig modulair en flexibel. Het afgelopen jaar is iedereen op de marketingafdeling al zeker één keer verkast.’
Amerikaans pilotenpak
Niet alleen in het pragmatische kantoorontwerp is het gedachtegoed van Prouvé zichtbaar. ‘Onze kleding is geconstrueerd, net als de meubels van Prouvé. Een jas of broek bijvoorbeeld is opgebouwd uit losse compartimenten die eenmaal samengevoegd een ruimtelijk ontwerp vormen.’ Ook de totstandkoming van de nieuwe kledingcollecties is verwant aan de werkwijze van de autodidacte architect, ontwerper en constructeur. ‘Prouvé tekende alle meubels zelf. Hij had een eigen fabriek dus soms werd er meteen een prototype gemaakt. Van sommige meubels zijn niet eens tekeningen bewaard gebleven.’ Dus staan in het G-Star hoofdkantoor op een van de vloeren de naaimachines strak in het gelid, zodat de ontwerptekeningen van een vloer lager meteen kunnen worden omgezet in een pasmodel. In de kelder van het gebouw is een omvangrijk archief, waarin naast de inmiddels meer dan 1600 eigen ontwerpen ook circa 20 duizend inspiration pieces zijn opgenomen, zoals een Amerikaans pilotenpak uit de fifties, een stoere brandweerjas en een leren motorpak. ‘Zo’n kledingstuk inspireert ons meer dan de modeweken in Parijs’, zegt Kool, terwijl hij een ingenieuze kombuis uit een van de rekken trekt, die ergens diep in de twintigste eeuw moet zijn vervaardigd. ‘Hoe de omslag aan het uiteinde van de mouwen is bevestigd, hoe de zakken aan de voorkant hangen en de schuine opening met knopen wordt vastgezet – het volgt dezelfde principes als de tafels en stoelen van Prouvé’, aldus Kool. ‘Dus als we een zwenkwiel bedenken voor zijn bureaustoel, dan leren we daarmee ook iets over hoe we onze kleding kunnen maken.’ Voor G-Star is het OMA-gebouw dan ook meer dan alleen een imponerend wereldwijd hoofdkantoor. ‘Het is een Gesamtkunstwerk dat net als ons 3D-denim zorgvuldig is geconstrueerd uit diverse elementen: de architectuur van OMA, de meubels van Jean Prouvé en ook ons eigen DNA.’ Details van de eigen kleding zijn overal zichtbaar. Zo wordt de kleding verpakt in papier dat is gedecoreerd met details van de bouwtekeningen van de constructeur van de grote hangardeuren. Houten kastdeuren in de directiekamers zijn voorzien van de metalen popnagels die in broeken en jassen worden gebruikt. ‘We zijn een merk met een sterke identiteit die al meer dan 25 jaar oud is en toch nog elke dag in ontwikkeling is. Het gebouw en het interieur zijn een referentie voor wat we zijn en waar we voor staan.’ Dit artikel is gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 5 van 2015
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
design,
G-Star RAW,
interieur,
Jean Prouvé,
kantoor,
meubels,
OMA,
ontwerpen,
Vitra