Supergaaf volgens Josine Crone

Journalist Josine Crone komt in veel verschillende gebouwen, die iets bijzonders in zich hebben. Niet alleen qua architectuur, maar juist ook in bouwtechniek. Het is fascinerend om te zien hoe dromen van ontwerpers en opdrachtgevers werkelijkheid worden. De bouwsector staat weliswaar als traditioneel en weinig innovatief te boek, maar gelukkig zijn er regelmatig uitzonderingen die de regel bevestigen. Neem Naturalis Biodiversity Center door Neutelings Riedijk Architects, mijn keuze voor deze rubriek, maar ik kan een hele groslijst aanleggen van supergave gebouwen, waaronder ook veel herbestemmingen.”

Ruw natuursteen

“Bij binnenkomst ervaar je de overweldigende ruimte van de hal. Bijzonder fraai uitgevoerd ook. Als je kijkt naar het kunstzinnig reliëf van de witte betonnen banden, dan word ik daar helemaal blij van. De opbouw van de hal zelf is geïnspireerd op dinobotten. Om in de zalen te komen, loop je de trappenberg op. Die doet denken aan erosie in een canyon. Met ruw natuursteen, gekliefd voor een natuurlijk effect, rood van kleur, compleet met fossielen, is dit een prachtige bekleding van een natuurhistorisch museum. Om het uitdagende ontwerp te bouwen, is een hele slag gemaakt door de architect, het bouwbedrijf, de constructeur en diverse leveranciers.”

Betonnen friezen

“Een echt kunststukje zijn de betonnen friezen die door de rode aardlagen zijn verwerkt. Deze zitten zowel in de buiten- als binnengevels. De kilometers lange banden van architectonisch beton doorbreken het rode travertin. Het patroon is ontworpen door Iris van Herpen, een internationaal bekende modeontwerpster. Zij was een van de eersten die in haar ontwerpen gebruikmaakte van 3D printen. Deze ruimtelijke bouwsels drapeert zij als sieraden en gebruikt zij in kledingontwerpen op een unieke wijze. Voor de friezen in Naturalis liet zij zich inspireren door zeeanemonen. Een prachtig patroon met gedrapeerde steenkunst. Hoe maak je zoiets? Hoe zorg je ervoor dat de golven ook echt mooi uit de bekisting komen? Daar komt de ingenieurskunst om de hoek kijken.”

Betonkunst

“Door computerscripts met spelregels voor de toepassing van beton zijn de ontwerpen vertaald naar digitale modellen. Zo is ervoor gezorgd dat de afrondingen geschikt waren voor het ontkisten, dat er geen holtes in komen waar water in blijft staan en dat de diepte van de plooien het geheel niet te kwetsbaar maken. Met Virtual Reality is vervolgens een simulatie gemaakt, waarmee het resultaat op werkelijke schaal zichtbaar werd. Ook in het virtuele gebouw. Zonder een fysieke mock-up kon het effect van talloze optimalisatieslagen eenvoudig worden beoordeeld. Op basis van dit model zijn de mallen gefreesd voor de bekisting. Met een ongekend resultaat! Als het licht erop valt, komen golven echt tot leven. Dat reliëf is zo krachtig. Zoals de beeldhouwkunst in het begin van de vorige eeuw in veel voorname gebouwen de finishing touch gaf, zo is de betonkunst hier een zeer waardevolle toevoeging.”

Fotografie: Ruud Dilling, Bert Rieberg

Dit artikel is gepubliceerd in Bouwwereld nummer 1 van 2020 in de rubriek Supergaaf. Hierin is een bouwprofessional aan het woord over zijn of haar favoriete gebouw of interieur