Nieuwbouw Neutor, Münster

Aan de Neutor in Münster bevindt zich een van de drie bewaard gebleven poortgebouwen van de Duitse Hanzestad. Voor de kavel pal naast het rijksmonument ontwierp hehnpohl architektur nieuwbouw die zelfbewust refereert aan de klassieke puntgevelhuizen in Münster. De lichtbeige Hagemeistersortering Weimar HS aan de gevels sluit aan op de baksteenarchitectuur van het poortgebouw en voegt zich naar het grijze pleisterwerk van de aangrenzende Gründerzeitwoningen.

Het poortgebouw aan de Neutor werd in 1778 naar ontwerp van architect Wilhelm Ferdinand Lipper gebouwd als wachthuisje in vroeg-classicistische stijl. De gevels zijn – typisch Westfaals – opgetrokken uit rode baksteen, met lijsten uit zandsteen rond deuren en ramen en langs de dakrand. Nabij het poortgebouw staan Gründerzeitgebouwen van twee tot drie bouwlagen hoog, met grijsgepleisterde gevels die her en der zijn voorzien van geschilderde lijsten in beige, wit en pasteltinten.

Nieuw metselwerk aan de gevels

De invulling van hehnpohl architektur bestaat uit 19 woningen en een horecafunctie, ondergebracht in nieuwbouw aan de Neutor en in een ingrijpend gerenoveerd achterliggend pand aan de Wilhelmstrasse 1. Dat pand werd voorzien van mansardezolders en kreeg nieuw metselwerk aan de gevels.

Bouwhistorische aspecten

Hehnpohl architektur won met dit ontwerp de prijsvraag die ontwikkelaar/bouwbedrijf Hubert Nabbe GmbH uitschreef. “Onze belangrijkste taak bij het ontwerp van de nieuwe gebouwen was om een stedelijke overgang te creëren van de meerlaagse bebouwing aan de Wilhelmstrasse naar het kleinformaat poortgebouw en daarbij recht te doen aan de bouwhistorische aspecten”, legt architect Marc Hehn uit: “De nieuwbouw aan de Neutor is axiaal georiënteerd op de historische stadsversterkingen annex de voormalige stadsgracht. Het volume refereert zelfbewust aan een klassiek puntgevelhuizen in Münster. Een uitsnede op de begane grond geeft vrij zicht op het monumentale poortgebouw.”

Metselwerk

Terwijl voor het bestaande gebouw aan de Wilhelmstrasse pleisterwerk als gevelmateriaal was voorgeschreven, kozen de architecten aan beide gebouwen voor metselwerk. Hehnpohl architektur verwerkte aan alle gevels de handstrichsortering Weimar HS van Hagemeister, een zandkleurige steen met lichte kolenbrandsporen in een smal moduleformaat. Op verzoek van de architecten werd voor dit project het aandeel gelige tot licht roodachtige kleurnuances verhoogd. Ook het voegwerk werd in een lichte kleur uitgevoerd, om aan te sluiten bij de kleurstelling van de sortering.

Baksteenarchitectuur

“De gemetselde gevels zijn geënt op de baksteenarchitectuur van het poortgebouw. Tegelijkertijd hebben de zandkleurige sortering en het voegwerk een homogene uitstraling die past bij het pleisterwerk van de omliggende Gründerzeitgebouwen en de zandsteenlijsten van het poortgebouw”, aldus Marc Hehn.

Naast wensen op gebied van esthetiek en tactiliteit, stelde de ontwikkelaar eisen aan de kostenefficiency van de nieuwbouw. De architecten vertolkten dat in een mix van appartementen – van studentenkamers in het voorgebouw tot comfortabele twee- en driekamerappartementen in het achtergebouw. Ook de keuze van het gevelmateriaal draagt aan de verlangde efficiency bij, stelt Marc Hehn: “Baksteen is natuurlijk, duurzaam en bestand tegen klimatologische en mechanische invloeden. Daarnaast bezit het als bouwmateriaal een lange traditie en is het in de basis – zijn handformaat en modulariteit – eenvoudig en ingenieus.”

Projectgegevens
Ontwikkelaar/aannemer: Hubert Nabbe GmbH, Münster
Architectuur: hehnpohl architektur, Münster
Baksteen: Weimar HS
Formaat: speciaal formaat (290 x 100 x 52 mm) + vormstenen (hoeken met speciale hoekafmetingen)
Gemetseld geveloppervlak: 1.200 m2
Fotografie: Andreas Secci