Half jaar uitstel, zeker geen afstel nieuwe bouwregelgeving

Het is de bedoeling dat de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen op 1 juli 2022 in werking treden. Minister Ollongren is meer dan duidelijk: er komt een half jaar uitstel, maar zeker geen afstel van de nieuwe bouwregelgeving. Zij geeft aan dat alle overheden nog steeds volledig achter de invoering staan.

De brief van 27 mei 2021

Op 26 mei 2021 heeft minister Ollongren met de lagere overheden vergaderd wat een verantwoorde inwerkingtredingsdatum is voor de nieuwe bouwregelgeving. De keuze is op 1 juli 2022 gevallen. De reden voor het uitstel is dat de lagere overheden dan meer tijd hebben om te oefenen met ICT. Overigens komt er ook een back up in de vorm van “tijdelijke alternatieve maatregelen” als een lagere overheid toch moeite heeft met ICT.

Uit de brief volgt geen enkele twijfel over dat Ollongren en de lagere overheden nog steeds volledig achter de invoering van de Omgevingswet staan. ICT en de financiën zijn aandachtspunten, maar op geen enkele wijze wordt gesuggereerd dat mogelijk de nieuwe regelgeving zal worden afgesteld.

In eerdere nieuwsberichten zijn kritische verhalen over de invoering van de nieuwe regelgeving te lezen. Deze kritiek is niet terug te vinden in de brief van de minister. De regelgeving is ook al lang en breed met ruime meerderheden in de beide Kamers aangenomen. Een achterhoedegevecht dus.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Op dezelfde dag dat de brief is verschenen, kwam de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met een persbericht. Ook de VNG staat volledig achter de invoering:

“Het rijk en de koepels (waaronder de VNG, red.) staan volledig achter de invoering van de Omgevingswet. Alle partijen willen een goede start van de wet.”

Eerder heeft Annemiek van Brunschot, programmanager Omgevingswet bij de VNG, in het Binnenlands Bestuur van 11 mei 2021 hierover reeds als volgt bericht:

“We hebben als VNG onlangs de wens tot inwerkingtreding bestuurlijk herbevestigd. Daarmee staat de Omgevingswet voor ons als een paal boven water. We hebben ook geen signalen dat er bijvoorbeeld via een motie bij de ALV een ander geluid naar voren wordt gebracht.”

De Eerste Kamer is aan zet

Het is uiteindelijk de Eerste Kamer die akkoord zal moeten zijn met inwerkingtreding op 1 juli 2022. Minister Ollongren zal na de zomer een nieuw inwerkingtredingsbesluit met die datum aan de beide Kamers der Staten-Generaal verzenden. De Tweede Kamer heeft op 1 december 2020 al ingestemd met de inwerkingtreding op 1 januari 2022. En vervolgens heeft de Tweede Kamer dat op 25 februari 2021 opnieuw bevestigd. Bovendien hebben bij de verkiezingen van 18 maart 2021 de politieke partijen gewonnen die voor een snelle inwerkingtreding zijn, zoals de VVD en D66. De kleine linkse partijen die minder enthousiast zijn, hebben fors verloren.

De Eerste Kamer is kritischer. Dat volgt o.a. uit het spoeddebat van 13 januari 2021 met minister Ollongren. De minister heeft de Eerste Kamer beloofd de nieuwe wetgeving niet in te voeren zolang de Eerste Kamer niet akkoord is.
De reden dat de Eerste Kamer zo kritisch is, is vooral de vrees voor het falen van ICT. Vanwege ICT is nu de regelgeving uitgesteld. Daarnaast is er straks een back up. Overigens moet wel daarbij worden gezegd dat de Eerste Kamer met een ruime meerderheid de Omgevingswet en alle aanhangende regelgeving heeft aangenomen. De Eerste Kamer is er alleen nog niet uit of het Besluit kwaliteitsborging voor het bouwen nog wijziging behoeft.

Consequenties

Dit uitstel van een half jaar was al langere tijd voorzien. Het is geen keuze om u niet voor te bereiden op wat komen gaat. Niet in de laatste plaats omdat veel gemeenten na deze zomer minder vaak zullen meewerken aan nieuwe bestemmingsplannen voor de realisatie van nieuwbouw. Onder de Omgevingswet verdwijnt immers het bestemmingsplan. Alle bestemmingsplannen van een gemeente gaan op in één omgevingsplan. Vaker zal daarom na deze zomer rechtstreeks via vergunningverlening het groene licht voor het bouwproject moeten komen. Uiteraard bewijst u uw opdrachtgever een grote dienst door hem daarop te wijzen.

Tekst: mr. dr. ing. Peter de Haan, advocaat-partner PDH Advocatuur