Lopend over de Amstel naar Carré ontnemen de geparkeerde auto’s het zicht op de historische omgeving van grachten, groen en monumentale bebouwing. ‘Das parken is schlecht in Amsterdam’, zeggen Duitse toeristen tegen elkaar. Even later in Carré presenteert Bas Obladen van Strukton zijn oplossing: Amfora Amstel, een ondergrondse voortzetting onder de Amstel van het bovengrondse Amsterdam.
Oud-wethouder Tjeerd Herrema van Amsterdam vond het een ‘heftig plan’, anderen noemen het megalomaan en sommigen vinden het een idioot plan. “Hoe dan ook, het is een veelbelovend plan dat het voorstellingsvermogen ver te boven gaat”, zo opent dagvoorzitter Harmke Pijpers op 8 april het Amfora Amstel evenement in Koninklijk Theater Carré. “Het is het allemaal”, vindt Maarten Kloos na de presentatie van Amstel Amfora. “Het is een belachelijk plan qua schaal en heftigheid en een waanzinnig nieuwe drager voor de stad. Dit concept biedt een driedimensionale stad. Dat moet je leuk vinden”, aldus de directeur van het Architectuurcentrum Amsterdam Arcam.
Uit liefde
Wat is Amfora Amstel? Bas Obladen, de ‘founding father’ heeft het plan in een weekend gemaakt als oplossing voor de hedendaagse problemen in Amsterdam: vervuilend blik langs de grachten, stoepen en pleinen vol slordig gestalde fietsen en verpauperde straten. “De stad uit mijn kindertijd was weg.” Zijn plan, geboren uit ‘liefde voor Amsterdam’, betreft een ondergrondse inbreiding. Uitbreiden en verdichten is niet mogelijk in de Amsterdamse binnenstad. Daarom heeft Obladen het in de diepte gezocht. Het plan is uitgewerkt door Strukton, waar Obladen senior constructor is, en Zwarts & Jansma Architecten.
Bak onder Amstel
Het totaalplan laat een ondergrondse binnenstad zien, dat min of meer parallel loopt aan het bovengrondse grachtenstelsel. Inclusief toegangswegen vanaf de ringweg onder de grachten door naar het centrum en voor de bewoners ondergrondse parkeergelegenheid onder de voordeur. Het gebied onder de Amstel is volgens Obladen geschikt om mee te beginnen. Onder de Amstel komt een ‘bak’ van zes verdiepingen.
De bovenste verdiepingen zijn voor publieke functies, als sportscholen, bioscopen, muziekcentra, vergader- en congresruimtes (onder andere van het bovenliggende Amstelhotel en Carré) en winkels. Daaronder parkeergarages en de onderste lagen kunnen worden benut voor ondergronds vervoer, afvaltransport en technische ruimtes voor kabels en leidingen. Voor boren en daarvoor de kans op verzakkingen, zoals bij de Noord-Zuid lijn, hoeven de bewoners niet bang te zijn. “Van boren is geen sprake.”
Mogelijkheden
Met een presentatie laat Obladen zien wat er mogelijk is. Ruime, lichte straten onder andere dankzij een innovatief gebruik van ledverlichting, die vloeiend overgaan in een open winkelgebied met een groot atrium. Daaronder open, ruimtelijke, maar door de straatindeling toch overzichtelijke parkeerruimtes. “De zes verdiepingen liggen niet vast. Het geheel is stapsgewijs en flexibel in te voeren en in te delen, dus ook de hoogte kan worden benut. Alleen de diepwanden zijn vast. Die zijn relatief gezien ook het duurst in het hele traject en dus kun je die het beste al direct met de maximale afmetingen plaatsen.”
Juist omdat het ondergronds is, is in het ontwerp en de toepassing van kleuren en materialen, rekening gehouden met de menselijke maat: overzichtelijk, transparant en licht, waardoor een gevoel van veiligheid wordt gecreëerd.
Pilot
Het plan biedt niet alleen een oplossing voor het parkeerprobleem in het centrum. Door verschillende bovengrondse functies naar beneden te brengen, biedt dat bovengronds mogelijkheden voor meer bewoning. En daarmee willen de initiatiefnemers het historische Amsterdam, met langs de grachten ruimte om te bewegen en te verpozen, weer teruggeven aan de bewoners en haar bezoekers. “We hadden wethouder Herrema, inmiddels oud-wethouder, een plan beloofd waarmee een pilot kon worden gestart. Het plan is er. Nu de pilot nog”, aldus Obladen.
CO2-neutraal
Amfora staat voor ‘alternatieve mutifunctionele ondersgrondse ruimte Amsterdam’. Het totaalconcept betreft de visie van Strukton op een duurzame stadsuitbreiding van zes lagen onder het grachtenstelsel van Amsterdam. Het concept is nader uitgewerkt door Zwarts & Jansma Architecten voor het gedeelte onder de Amstel, van het Amstel Hotel tot de Stopera. Dit Amfora Amstel toont aan dat het concept haalbaar is. Het concept Amfora Amstel is winnaar van de Big Urban Projects Awars 2010, ingesteld door Mipim, de grootste internationale vastgoedbeurs, en het internationale vakblad Architectural Review.
Amfora is een CO2-neutraal concept. Een buizenstelsel in de diepwanden wekt energie op via warmte/koudeopslag, de LED-verlichting is energiearm, het fijnstof, veroorzaakt door het autoverkeer, wordt afgevangen en de schadelijke stoffen uit de uitlaatgassen gefilterd.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd