De onrust op de financiële markten heeft het oplevende vertrouwen op de vastgoedbeleggingsmarkten geschaad. Begin dit jaar was juist een trend ingezet van stijgende beleggingsvolumes. In het tweede kwartaal doen de investeringen in commercieel vastgoed duidelijk een stap terug. Het fragiele economische herstel zorgt op de gebruikersmarkten ook nog niet voor een duidelijke opleving. Door de onzekerheid zijn vooral kortlopende huurcontracten in trek. Veel bedrijven kampen daarbij nog met forse overcapaciteit waardoor de vraag naar nieuwe vierkante meters nog lang op een laag nieuw niveau zal blijven.
Structureel beperkte vraag naar nieuwe kantoorruimte
Een krimpende beroepsbevolking, gematigde economische groei en een toename van thuiswerken en flexibele werkplekken zullen de komende jaren de vraag naar nieuwe kantoorruimte doen temperen. Een overgroot deel van de vraag naar nieuwe kantoorruimte is dan ook vervangingsvraag waardoor vaak verouderde kantoorpanden vrijkomen op minder aantrekkelijke locaties. 14% van de Nederlandse kantoren staat nu leeg. Gemeenten zullen echter niet snel minder grond gaan uitgeven voor nieuwe kantoren. Zij zien de inkomsten van hun grondbedrijf door de verslechterde marktomstandigheden toch al teruglopen. Een nieuw bedrijf binnen de stadsgrenzen geeft extra werkgelegenheid en economische activiteit. Een ontwikkelaar die samen met een toekomstige huurder bij de gemeente aanklopt voor de bouw van een nieuw kantoorpand zal daarom toch moeilijk de deur gewezen worden.
Waardedaling winkelvastgoed blijft beperkt
De waarde van winkel onroerend goed daalde in het eerste kwartaal van 2010 met 2,9% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ten opzichte van ander commercieel vastgoed is de waardedaling beperkt. Vooral de vraag naar grotere oppervlakten op A-locaties houdt aan. Door de beperkte ruimte in binnenstedelijke centra blijft hier moeilijk aan te voldoen. In de aanloopstraten is wel sprake van leegstand en staan de huren en de waardeontwikkeling verder onder druk. Internationale ketens staan nog steeds in de rij voor toplocaties waardoor op A-locaties de leegstand minimaal is. Eigenaren van topwinkelcentra maken hier soms zelfs gebruik van om het winkelaanbod aan te passen. Winkels die niet in de beoogde uitstraling van het centra passen krijgen te maken met een eenzijdige huuropzegging en worden vervangen door een meer passende (internationale) retailer.
Huizenprijzen dalen met 1,5% in 2010
Potentiële kopers zijn onzeker geworden over het voortbestaan van de hypotheekrenteaftrek en door de teruggekeerde onrust op de financiële markten. Zij kopen daarom minder snel een huis. Daarbij is de pot voor de koopsubsidie voor starters op waardoor ook minder woningen verkocht worden. In het eerste kwartaal van 2010 nam voor het eerst sinds 2006 het aantal transacties van verkochte bestaande woningen wel weer toe. Het is echter de vraag of de stijging van het aantal transacties doorzet. Zo daalde het aantal transacties in mei 2010 met 3,7% (j.o.j.). Door het huidige grote aanbod staan de prijzen in 2010 nog onder druk. Voor heel 2010 verwacht ING Economisch Bureau nog dalende huizenprijzen van 1,5% en voor 2011 weer een stijging (+1%). Deze ontwikkeling wordt ondersteund door het relatief lage aantal nieuwbouwwoningen dat op de markt komt van naar verwachting 60.000 in 2010 en 62.000 in 2011.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd