Bibliotheek Neude Utrecht

De nieuwe bibliotheek van Utrecht in het voormalig postkantoor aan de Neude gaat 13 maart 2020 open. Het ontwerp van de verbouwing is van Rijnboutt, het interieur van de bibliotheek is ontworpen door Zecc Architecten.

Verbouwing bibliotheek

Het Rijksmonument is bekend door de ontvangsthal. De ritmiek van het parabolische plafond, de geglazuurde gele stenen en de robuuste ornamenten. “Deze entree was de enige plek die publiek toegankelijk was. Maar om de hal heen lag nog 8.000 vierkante meter bedrijfsvloer. Zo veel verborgen ruimte midden in de stad”, vertelt architect van de bibliotheek Bart Kellerhuis van Zecc, die ook verantwoordelijk is voor het interieur. Architect Frederik Vermeesch van Rijnboutt nam in opdracht van a.s.r. real estate, eigenaar van het gebouw, de herbestemming van het bijna 100 jaar oude gebouw voor zijn rekening. De verbouwing van het casco en de uitbreiding aan de Oudegracht. Vermeesch: “De opgave voor ons was om een verbinding te creëren met de stad. Het gebouw te ontsluiten en te openen naar de omgeving.”

Monumentale hal van Joseph Crouwel

Bezoekers komen binnen in de monumentale hal van Joseph Crouwel. De kunst was om ingetogen om te gaan met de inrichting, zegt Bart Kellerhuis. Op deze plek treffen historie en 21e eeuw elkaar. Met intieme nissen, grote raampartijen, glas-in-loodwerk en moderne kunst. Een culturele samensmelting in het hart van de stad.” Op de tweede verdieping bevindt zich een extra ontvangst, de servicebalie. De route hiernaartoe is transparant, ruimtelijk en dynamisch.

Monumentale trappenhuizen

“Op de tweede etage bestrijkt de bibliotheek het hele perceeloppervlak. Ook het voormalige expeditiehof waaraan volume is toegevoegd om de brasserie en het auditorium onder te brengen”, vertelt Vermeesch. Ingebed tussen de vleugels van het oorspronkelijke postkantoor bieden de brasserie en het auditorium uitzicht over de Oudegracht én op de ornamentiek van de monumentale trappenhuizen. Vermeesch: “Deze zijn nog steeds in gebruik. Door de zijramen van de brasserie zijn de trappenhuizen en verborgen ornamenten zichtbaar.

Panoramisch uitzicht

De connectie met de stad lijkt als vanzelfsprekend in de architectuur verweven. Maar dat was niet altijd zo. Kellerhuis: “Het postkantoor was in zichzelf gekeerd. Met de hal als centraal punt en nissen in de rondgangen die in verbinding staan met het hart van het gebouw. Die inherente kwaliteit is behouden. De heldere opzet van de plattegronden aangehouden. We hebben het zelfs versterkt, de oriëntatie benut.” Door nieuwe door zichten ontstaat overzicht. Terwijl extra doorgangen tussen de leeszalen een natuurlijke omloop creëren met telkens een ander panoramisch uitzicht over de historische binnenstad.

Originele ornamenten

De zolder kenmerkt zich door openheid. De kapverdieping is een volwaardig onderdeel van de bibliotheek. “Tijdens het strippen van het gebouw werd de afwerking van de kap zichtbaar. Dat wilden we tonen”, zegt Kellerhuis. “Nu zijn de spanten sfeermakers.” Originele elementen die met de nieuwe dakvensters het uitzicht en interieur omkaderen en in perspectief plaatsen.

Projectgegevens

Interieur- Centrale Bibliotheek Utrecht
Opdrachtgever – Bibliotheek Utrecht
Projectmanagement- Maar! bouwmanagement
Architect- Zecc Architecten
Team Zecc- Bart Kellerhuis, Marnix van der Meer, Roy van Maarseveen, Koen Pörtzgen, Remco van den Broek, Marjo Langbroek, Jeroen den Hertog, Redmer Weijer, Mario van Kooij
Aannemer- Jurriens B.V.
Inrichting- Coors, Keijsers, Gispen
Programma Bibliotheek, kantoren, horeca, vergaderzalen, auditorium
Periode- 2015-2020
Oppervlakte- ca. 9.000 m2
Casco- Post Utrecht
Opdrachtgever- a.s.r real estate & MRP Development
Architect- Rijnboutt
Team Rijnboutt- Frederik Vermeesch, Mattijs Rijnboutt, Richard Zwagemaker, Jaap Hoving, Karianne Vandenbroucke, Bonnie Snoek, Kasia Bratek, Frans Damstra, Jakub Jekiel, Pieter Kramer, Joost Kettmann
Ontwikkelaar- MRP Development
Aannemer- Burgland Bouw
Periode- 2008-2020
Programma- ca. 18.000 m2 BVO bibliotheek, retail, horeca
Adviseurs- FiMek Estate (projectmanagement), HFB (BIM), Zonneveld ingenieurs (constructie), Deerns (installaties), Peutz B.V. (bouwfysica/brandveiligheid), Het Oversticht (bouwhistorie), Josefien & Co (kleurhistorie)
Locatie- Neude 11, Utrecht
Fotografie- Jaqueline Knudsen