Cacaofabriek Helmond feestelijk geopend

Afgelopen weekend opende de Cacaofabriek, Helmonds nieuwe culturele hotspot, haar deuren. Architectenbureau cepezed heeft de voormalige fabriek geheel gerenoveerd, uitgebreid en getransformeerd tot cultureel centrum met onder meer een poppodium, filmhuis, expositieruimten, horeca en werkruimten voor creatieve bedrijven.
De ooit zo succesvolle cacaofabriek De Helm ging in de jaren dertig van de vorige eeuw failliet. Het complex aan de Kanaaldijk is sindsdien vrijwel altijd gebruikt door verschillende partijen tegelijk. Daarbij heeft het in de loop der tijd veel wijzigingen ondergaan. Zo was de karakteristieke schildkap verdwenen en is in 2008 nog een deel van het complex door brand verloren gegaan. Niettemin behoorde het nog altijd tot kenmerkend industrieel erfgoed.

Fabriek geabstraheerd

Vanwege de gebrekkige technische staat van de verschillende bouwdelen en de kwetsbare steensoort in het hoofdgebouw, heeft cepezed oplossingen bedacht die de oorspronkelijke fabriek architectonisch vooral weerspiegelen in een geabstraheerd vormenspel. De voormalige schildkap is terug, maar nu gematerialiseerd in minimaal gedetailleerd roestvast staal. De gevelwanden van het hoofdgebouw waren erg kwetsbaar. Het terugbrengen in de oorspronkelijke staat zou kostbaar en tijdrovend zijn en een hoog risico tot vochtdoorslag betekenen. Na plaatselijk herstel zijn de gevels daarom een behandeld met witte Keim, een mineraalverf die goed hecht en een grote mate van bescherming, duurzaamheid en lichtechtheid biedt. In combinatie met de nieuwe rvs schildkap geeft dit een bijna onstoffelijk beeld dat toch onmiskenbaar te herkennen is als de cacaofabriek. Een aanbouw uit de jaren twintig verkeerde in zeer slechte staat en is vervangen door moderne nieuwbouw. Hierbij is de beeldbepalende gevel langs het water hergebruikt .
De oorspronkelijke hoofdbebouwing vormt samen met de aanbouw een U-vormig binnenhof waarin het poppodium en de centrale foyer onderdak vinden in robuust gematerialiseerde nieuwbouw. Ten behoeve van akoestische ontkoppeling en de daglichttoetreding, logistiek en ruimtelijke beleving in het nieuw gevormde ensemble staat dit volume op enige afstand van de basis van de u-vorm.

De Cacaofabriek is een van de drie tranformatieprojecten van cepezed die in ArchitectuurNL 02 2014 zijn gepubliceerd en die karakteristiek zijn voor de specifieke aanpak van het bureau. Ze laten zien hoe een inventieve omgang met een bestaand gebouw kan leiden tot verrassende nieuwe typologieën. Kern is steeds een heldere en efficiënte organisatie met gebruik van bestaande constructieve en architectonische structuren en een minimum aan toevoegingen of aanpassingen. De andere twee projecten zijn Theater Speelhuis in een kerkgebouw in Helmond, en de omvorming tot appartementencomplex van het voormalige Shell-gebouw aan de Oostduinlaan in Den Haag.