Crematoria voor mensen uit alle culturen

Doepel Strijkers architecten werd door uitvaartorganisatie PC Uitvaart benaderd om bestaande crematoria te transformeren. De achterliggende reden is de sterke marktdynamiek die vooral optrad na de COVID-19-pandemie. Enerzijds blijft de multiculturele bevolking van Amsterdam groeien maar dat geldt ook voor de diversiteit aan voorkeuren voor begrafenissen en herdenkingsdiensten. De architecten kregen daarom de opdracht om een brandboek voor alle gebouwen van PC Uitvaart te maken en dit generieke brandbook te implementeren in de eerste specifieke locatie Zaanstad.

De herdefenitie van PC Uitvaart gebouwen door Doepel Strijkers vertegenwoordigt een gedurfd en visionair antwoord op de veranderende markt. Door natuur, technologie en flexibele ontwerpprincipes te integreren, wordt het mogelijk een meer inclusieve, persoonlijke en aanpasbare ruimte te bieden voor ceremonies en herdenkingen voor alle culturen.

De architect analyseerde als eerste het onbenutte potentieel van de bestaande crematoria. Op basis hiervan werd een concept ontwikkeld dat nieuwe identiteit geeft aan de buiten- en binnenzijde van het gebouw. Daarnaast verbindt het binnen- en buitenruimtes met elkaar en zet de natuur in als drager van de ruimtes. Tot slot integreert het plan rituelen en technologie waarmee klanten op maat gemaakte rituelen voor hun dierbaren kunnen creëren.

Houten structuur

De voornaamste ingreep aan de buitenzijde van het gebouw bestaat uit de toevoeging van een houten structuur om het gebouw heen. Dit architecturale element dient zowel functionele als esthetische doeleinden. Het geeft ten eerste identiteit aan de reeks gebouwen van PC Uitvaart. Tevens maakt het verschillende ingangen aan verschillende zijden van het gebouw mogelijk. Daarnaast dient het als zonwering en biedt het een raamwerk voor het omsluiten en thematiseren van buitenruimtes en ceremonieruimtes in de natuur.

Door deze houten structuur wordt een naadloze overgang tussen de natuurlijke omgeving en het interieur mogelijk. Dit omdat de buitenruimte functioneel bij de binnenruimte is te betrekken. Gevels openen zich ter plaatse van tuinen zodat deze toegankelijk worden en er altijd zicht is op het landschap en de veranderende seizoenen. Voor de uitwerking van het landschap met de thematuinen en het binnengroen is een samenwerking aangegaan met Madma uit Rotterdam.

Integratie natuur in crematoria

De architecten integreerden de natuur naadloos in het ontwerp van de crematoria. Binnengroen in verschillende vormen is strategisch geplaatst en biedt niet alleen comfort, maar dient ook als functionele elementen, zoals zitplaatsen en ruimtelijke scheidingswanden. Grote spiegelwanden die strategisch in het interieur zijn geplaatst, weerspiegelen dit binnengroen zodat natuur. Deze wanden beschikken bovendien over geïntegreerde led en kunnne zo afbeeldingen en tekst met betrekking tot de overledene weergeven.

Om het landschap en de componenten die belangrijk zijn bij de rituelen en ceremonies optimaal te laten spreken, worden alle bestaande muren en deuren binnen de faciliteit getransformeerd in een homogene neutrale toon. Deze ontwerpkeuze elimineert visuele ruis, waardoor de focus kan verschuiven naar de ceremonie en herdenking.

Een houten plafond verbindt alle binnenruimtes en integreert licht- en audio-installaties. Tegelijkertijd omhult een biobased donkere vloer de vaste objecten, waardoor een abstract maar functioneel landschap ontstaat. Deze keuze verwijst op subtiele wijze naar de natuurlijke kleur van de aarde, waardoor de verbinding met de natuur buiten nog verder wordt versterkt.

Fotos: Peter Tijhuis