Op de tentoonstelling ‘Sub terra – New roots for underground urbanism’ onderzoekt Architectuurcentrum Arcam de kansen van ondergronds bouwen en leven in Amsterdam en daarbuiten. Sub terra verdiept je kennis van het gebruik van de ondergrond door de eeuwen heen en van toekomstvisies op woningtekort, biodiversiteit en het klimaat.
Ondergronds
Al eeuwenlang hebben mensen een relatie met het ondergrondse. Eerst woonden we in grotten en bewaarden we onze schatten in de bodem. Toen werden funderingen en heipalen aangebracht om bouwwerken overeind te houden. We gebruikten de grond niet alleen om olie en gas te winnen, maar ook voor kabels en leidingen om deze brandstoffen te vervoeren. Vervolgens voegden we allerlei functies toe. zoals infrastructuur en parkeergarages, kelders en winkelcentra.
Schaarse ruimte
Nu ruimte en natuur schaars worden, neemt de interesse in de ondergrond toe. Daar vinden we immers zoetwater, verkoeling en ruimte om te wonen, werken, landbouw te bedrijven, klimaatbuffers aan te leggen of te recreëren. Al die ondergrondse activiteit wordt opvallend slecht gedocumenteerd. Inmiddels is de eerste drie meter onder het maaiveld in de Randstad verzadigd met kabels, leidingen, openbaar vervoerverbindingen en kelders, maar niemand weet precies wat er ligt en waar.
Onder en bovengrond samenbrengen
Met het verschijnen van de Integrale ontwerpmethode openbare ruimte (IOOR) hoopt de gemeente Amsterdam overzicht te krijgen in de vele ondergrondse ontwikkelingen. Het wordt steeds duidelijker dat de bovengrond niet zonder de ondergrond kan, en dat een nieuw bewustzijn nodig is om het stedenbouwkundig ontwerp voor de onder- en bovengrond samen te brengen.
Rol van ontwerpers gaat veranderen
Met de opkomst van ‘underground urbanism’ zal de rol van ontwerpers veranderen. (Interieur)architecten moeten op een andere manier gaan nadenken over menselijke maat, de rol van materiaal en licht, en de relatie met de bovenwereld. Landschapsarchitecten en andere deskundigen onderzoeken wat al die onderaardse drukte betekent voor niet-mensen. Ondertussen is het allerminst helder wie van alle gebruikers en de eigenaar is van de bodem.
Tentoonstelling
De tentoonstelling ‘Sub terra – New roots for underground urbanism’ laat je op uiteenlopende manieren kennis maken met de diverse lagen en ruimteclaims onder de grond. De tentoonstelling is gratis te bezoeken bij Arcam van 2 oktober 2021 t/m 6 februari 2022.
Fotografie: Sanne Couprie
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd