Vlaams duo ontwerpt stadspoort voor Utrecht

Het jonge Vlaamse kunstenaarsduo Gijs van Vaerenbergh mag een nieuwe stadspoort ontwerpen voor de Mariaplaats in Utrecht. Het Fentener van Vlissingenfonds schreef in 2011 ter viering van hun vijftigjarig bestaan een opdracht uit voor een publiek kunstwerk en koos uiteindelijk voor het ontwerp van de jonge Vlaamse kunstenaars. Het duo Gijs van Vaerenberg bestaat uit Pieterjan Gijs en Arnout van Vaerenbergh. Ze zijn onder andere bekend van hun werk ‘Reading between the lines’.

Torqued Arc

Voor de Utrechtse ontwerpwedstrijd bedachten zij de ‘Torqued Arc’, een gedraaide stalen boog, aan de buitenzijde onbewerkt, aan de binnenzijde spiegelend. Door de draaiing in de boog ziet de poort er vanuit elk standpunt anders uit en verdwijnt en verschijnt op ingenieuze wijze in en uit het blikveld. De boogsculptuur overspant de Mariaplaatsbrug – naast het kantoor van de SHV, oprichter van het Fentener van Vlissingen fonds – over de Catharijnesingel en laat aldus geschiedenis en vernieuwing op een idiosyncratische manier samenvloeien. Omdat de sculptuur diagonaal boven de brug ingepland wordt, bedient ze zowel de as van de brug als de as van het water. Met één gebaar ontstaan zo twee poorten. De twee voeten van de boog komen in een hoek van 90° ten opzichte van elkaar te staan. De toegepaste verdraaiing is niet enkel ruimtelijk interessant, maar ook structureel: door de hoekverdraaiing aan de voeten ontstaat er torsie in de boog waardoor het geheel stijver wordt en er dunner kan worden opgebouwd. Langs de binnenzijde wordt de boog afgewerkt in spiegelende inox. Door de kromming ontstaan vervormde spiegelbeelden van de omgeving en de beweging op de brug. De boog geeft letterlijk en figuurlijk een nieuw perspectief op de omgeving.

Iconisch punt

De jury roemt de klassieke en krachtige eenvoud van het ontwerp. Juryvoorzitter en burgemeester van Utrecht Aleid Wolfsen: “De brug over de Catharijnesingel is een iconisch punt waar dagelijks duizenden mensen overheen lopen, van en naar de historische binnenstad. Het winnende ontwerp is een gebogen poort van monumentale kwaliteit en behelst een eigentijdse invulling voor een vanzelfsprekend, eeuwenoud symbool voor toegang tot de stad.”

Grondige renovatie

Momenteel worden de binnenstad en het stationsgebied van Utrecht grondig gerenoveerd. De gedempte singel zal weer in ere worden hersteld en het viaduct ter hoogte van het Moreelsepark zal worden vervangen door een brug. De stadspoort wordt diagonaal geplaatst op de brug over de Catharijnesingel, ter hoogte van het Moreelsepark en de Rijnkade. Naar verwachting zal de poort in 2015 worden geplaatst.