Het gerestaureerde Justus van Effencomplex in de Rotterdamse wijk Spangen wordt officieel geopend op 6 september 2012. Dit monument van volkshuisvesting uit 1922 verwierf internationale faam door zijn hovenstructuur en opgetilde woonstraat. Molenaar & Co architecten en Hebly Theunissen architecten zijn verantwoordelijk voor de restauratie.
Het complex dat in 1985 de status van Rijksmonument kreeg, bestaat dit jaar precies negentig jaar. Na eerdere renovaties besloot Woonstad Rotterdam tot een grootscheepse restauratie. Aan de restauratie ging een visieprijsvraag vooraf die onder het motto ‘Monument Justus’ werd gewonnen door Molenaar & Co architecten en Hebly Theunissen architecten. Voor de ruimtelijke herinrichting van de binnenterreinen tekende Michael van Gessel landschapsarchitect; het uitgekiende energieconcept is van W/E adviseurs. De werkzaamheden van aannemer Jurriëns Bouw startten in september 2010. Restauratie en vernieuwing werden begeleid door het bureau monumenten Rotterdam en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Architectonisch en stedenbouwkundig experiment
Architect Michiel Brinkman, die in 1918 van de Gemeentelijke Woningdienst de opdracht kreeg om 264 gestapelde arbeiderswoningen te ontwerpen op een terrein van nauwelijks één hectare, voorzag zijn ontwerp van een aantal destijds revolutionaire gemeenschappelijke voorzieningen. Zo stond in het midden van het woonblok een bad- en washuis, waren er twee goederenliften en had elke woning één radiator van de centrale verwarming en een stortkoker voor keukenafval. Het meest in het oog sprong de opgetilde woonstraat, waardoor iedere bewoner een voordeur aan de openbare weg had. Brinkman zag zijn ontwerp zelf als een architectonisch- en stedenbouwkundig experiment. In september 1922 werd het complex voor de eerste keer opgeleverd, toen fonkelnieuw en hypermodern. Het wooncomplex werd een voorbeeld voor sociale woningbouw in heel Europa.
Restauratie
Uitgangspunt van de restauratie was het herstellen en terugbrengen van het gebouw in zijn oorspronkelijke waarde, gecombineerd met optimaal wooncomfort en energieprestatie. Dit uitgangspunt houdt ondermeer in dat de gevels na zorgvuldig gevel- en kleuronderzoek en reiniging in de originele staat zijn teruggebracht. De aluminium kozijnen zijn vervangen door ingenieuze houten reconstructies van de oorspronkelijke kozijnen, inclusief roedeverdeling, moderne schuiframen en verdekte CO2 gestuurde ventilatieroosters. Een aantal trappenhuizen zijn in oude luister hersteld. Het interieur van deze trappenhuizen met hun wanden van schoonmetselwerk plaatst de bezoeker terug in de tijd. Het Justus van Effencomplex bestaat na deze restauratie uit een rijke variatie van 154 woningen.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd