Het kabinet stelt voor om het aantal bouwwerken waarvoor geen vergunning nodig is, drastisch uit te breiden. Het aantal bouwvergunningen neemt af met liefst 57%. Maar de gevolgen voor de kwaliteit van de leefomgeving zijn desastreus. “De plannen voor Mooi Nederland kunnen nu wel in de prullenbak,” zegt Flip ten Cate, directeur van de Federatie Welstand.
Niet meer getoetst
Het kabinet wil aanbouwen en bijgebouwen zonder meer toestaan in achtertuinen, op boerenerven, achter bedrijven, op industrieterreinen, bij supermarkten enzovoorts. “Zelfs waar het bestemmingsplan het bouwen verbiedt, mogen bedrijven en burgers op het achtererf straffeloos op eigen houtje bijgebouwen oprichten van maximaal 100 vierkante meter groot met een nok van maximaal 4,5 meter hoog. Geen gemeente die daar nog een stokje voor kan steken.”
Zulke gebouwen worden niet meer getoetst aan het bestemmingsplan, het Bouwbesluit of de welstandsnota en evenmin aan milieuzonering: bouwen binnen stank- of geluids- of fijnstofcontouren is nu toegestaan; slechts in gebieden met een groot explosiegevaar, bij ‘bezoekersgebouwen’ zoals cafés, stadions en concertzalen en bij monumenten en beschermde stadsgezichten is het vergunningvrije bouwen niet toegestaan.
Verrommeling
Het wordt gemeenten voortaan verboden om bij het ontwerp van zulke bouwwerken zorgvuldigheid te eisen. Het voorstel heeft niet alleen effect op de kwaliteit, het zal ook leiden tot burenruzies en tot diverse milieuproblemen.
Op veel plaatsen gaat het verbod op zorgvuldigheid nog verder. Indien het bestemmingsplan het toelaat – en in veel agrarische gebieden laat het bestemmingsplan erg veel toe (zie foto) – dan mag een eigenaar in principe ongelimiteerd op zijn achtererf door blijven bouwen, zonder dat hij er vergunning voor hoeft aan te vragen. De enige eis is dat het gebouw niet hoger wordt dan 5 meter en dat de functie van het gebouw niet verandert: dus geen woningen achter een boerderij of op een bedrijventerrein. Het zijn juist deze gebieden die burgers het gevoel geven dat Nederland aan het ‘verrommelen’ is.
Desastreus
De Federatie Welstand, de landelijke vereniging van onafhankelijke welstandscommissies, maakt zich grote zorgen over deze aantasting van de ruimtelijke kwaliteit. “Misschien dat de voorstellen in zestig procent van de gevallen goed verdedigbaar zijn. Maar in de overige gevallen zijn ze desastreus.
Het is onbegrijpelijk dat de gemeenten aan de ene kant verantwoordelijk worden gesteld voor goede kwaliteit van wijken en buurten – zij maken bestemmingsplannen en welstandsnota’s – maar dat het onmogelijk wordt dat zij, in het belang van de kwaliteit in het buitengebied, achter supermarkten, scholen, op binnenterreinen en achtererven, eisen stellen aan een zorgvuldig ontwerp.”
Het kabinetsvoorstel over vergunningvrij bouwen wordt volgende week aan de Tweede Kamer voorgelegd. Het is de bedoeling dat het op 1 januari aanstaande van kracht wordt.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd