In 1923 ontwierpen Theo van Doesburg en architect en stedenbouwkundige Cor van Eesteren het Maison d’Artiste. Een bouwtechnisch uitdagend ontwerp dat nooit is gerealiseerd. Het oorspronkelijke model ging door wateroverlast verloren. Openlucht Museum De Lakenhal presenteert een prototype, ontwikkeld door professor Mick Eekhout in samenwerking met studenten TU Delft. Dit prototype (schaal 1:5) is te zien tot 28 augustus 2017 op Het Gerecht, een pleintje in de binnenstad van Leiden.
Architectuurontwerpen
Het ontwerp voor de kunstenaarswoning werd gepresenteerd tijdens Les Architectes du Groupe ‘De Stijl’, een tentoonstelling van architectuurontwerpen van de Nederlandse avant-garde beweging De Stijl. Deze groepstentoonstelling werd van 15 oktober tot 15 november 1923 gehouden in Galerie l’Effort Moderne te Parijs. Het ontwerp toont hoe schilderkunst en bouwkunst harmonisch samengaan. Er werd geëxperimenteerd met nieuwe materialen, zoals gewapend beton. Het Maison d’Artiste heeft geen voor-, achter- of zijkant; de gewenste geometrische vormen ontstonden door de toepassing van uitkragende wanden en vloeren met platte daken.
Zwevende architectuur
Van Doesburg en Van Eesteren ontwikkelden een nieuwe stijl van bouwen, los van de grond, alsof er geen zwaartekracht bestond. Het baanbrekende ontwerp, dat vooruit liep op de ontwikkelingen in de technologie, zou echter van grote invloed zijn op de Moderne Architectuur.
Kleuren
Kleur was voor Van Doesburg het belangrijkste uitdrukkingsmiddel. De ontwerpers werkten bij Maison d’Artiste met de primaire kleuren rood, geel, en blauw en de ‘niet-kleuren’ zwart, wit en grijs. Omdat het onduidelijk is wat het oorspronkelijke kleurenschema was, is op het schaalmodel op het Gerecht een mogelijke interpretatie van de kleurencompositie te zien.
Schaalmodel
Het ontwerp kon in 1923 om technische redenen nog niet kon worden uitgevoerd. Een aantal zwart-wit foto’s en schetsen met gegevens over maatvoering, materiaalkeuze en kleurencompositie zijn bewaard gebleven. De afgelopen jaren is door architecten onderzocht of het Maison d’Artiste alsnog op ware grootte (ca. 20 x 20 x 20 meter) kan worden uitgevoerd. Dit zijn haalbaarheidsstudies naar de constructie, het bouwen en het detailleren. Dit schaalmodel op één vijfde van de beoogde maat is het resultaat van een wetenschappelijke reconstructie van het Maison d’Artiste.
Maison d’Artiste is te bezichtigen tot 28 augustus 2017
Locatie: Het Gerecht, Leiden.
Foto: Gert Jan van Rooij
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
Cornelis van Eesteren,
de stijl,
Leiden