Roestvaststaal (rvs) is een ijzerlegering met chroom en nikkel (AISI 304) en soms ook met molybdeen (AISI 316). Deze metaallegeringen genieten een zekere vastheid tegen corrosie mits men aan de voorwaarden voldoet. In tegenstelling met edelmetalen zoals goud en platina is rvs dus niet ‘roestvrij’. Dat het materiaal zich edel gedraagt, komt door een uiterst dunne passieve chroomoxidehuid die zich edel opstelt in een waterig milieu. Deze afsluitende oxidehuid met een dikte van slechts 10-15 Nm dient men goed te verzorgen en dan kan rvs een mensenleven lang mee.
Bij een kleine beschadiging zal door de reactie met zuurstof deze plaats automatisch repassiveren omdat daar een nieuwe oxidehuid wordt gevormd (‘self healing effect‘). Dit mechanisme kan echter ernstig verstoord worden indien er teveel chloriden aanwezig zijn. In dat laatste geval zullen deze chloriden metaalzouten vormen en dat zijn corrosieproducten. Chloor, fluor, broom en jodium zijn eveneens zoutvormers. De agressiefste van deze is chloor dat uiterst gering qua volume is waardoor het gemakkelijk onder vuilafzettingen kruipt. Wordt de afsluitende oxidehuid van rvs te zwaar chemisch belast dan bezwijkt deze en is corrosie het gevolg. Ook inslagen van ijzerdeeltjes door het slijpen van koolstofstaal zijn funest omdat de vonkenregen in zal slaan op het oppervlak waardoor er geactiveerde plekjes ontstaan (besmettingscorrosie).
Zuurstof houdt de oxidehuid op dikte maar dan dient dit relatief grote molecuul er wel bij te kunnen komen. Het oppervlakte dient dus schoon te zijn. RVS is echter in de regel veel vuiler dan men aanneemt; zelfs als men de laserfolie verwijdert van nieuwe rvs platen en men reinigt dit ‘schone’ oppervlak met een detergent (met tensiden) dan zal een witte doek snel zwart zijn. Bij rvs moet het oppervlak schoon worden gehouden, en het materiaal is dus onderhoudsarm maar niet onderhoudsvrij. Water spoelt zouten en vuil grotendeels weg, dus plaatsen waar geen regen bij kan komen zijn extra gevoelig voor ‘under deposit corrosion’. De roestige vlekken die ontstaan noemt men ook wel ‘theevlekken’.
Er zijn diverse reinigingstechnieken ontwikkeld om het rvs oppervlak te reinigen zoals met anorganische en organische middelen. Daarnaast bestaat er ook anodisch en ultrasonoor reinigen, maar die hebben een hogere milieubelasting. Iedere vloeistof heeft een specifieke oppervlaktespanning (contractie). Stoffen die de oppervlaktespanning verlagen worden ook wel tensiden genoemd. Des te lager de contractie is des te dieper komt het betreffende medium in de poriën, en kan het beter zijn vuiloplossende werk doen.
Oplossen en beschermen
Emergo Metal Treatment komt met Innoshine B570 en Innocare B580. Innoshine B570 bestaat uit organische zuren die de corrosie oplost en uit een tenside reinigingsmiddel dat tot diep in de poriën reinigt. Het product is ‘soft’ en verruwt het oppervlakte niet: dit zou anders nog sneller vervuilen. Om de kans op nieuwe corrosie nog verder terug te dringen kan men gebruik maken van Innocare B580 dat na het gebruik van Innoshine B570 wordt toegepast. Deze vloeistof geeft een extra bescherming op nanoschaal. Dit kan men zich het beste voorstellen als een atomair gebonden laagje dat wel de noodzakelijke uitwisseling met zuurstof geeft maar ook een verhoging tegen mogelijke corrosie. Beide producten zijn toegelaten voor in de voedingsmiddelensector.
Noot: Dit artikel is gebaseerd op informatie van Ing. N.W. Buijs, metaalkundige van Innomet
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd