Met de renovatie en herbestemming is het forteiland Hoofddorp getransformeerd tot een unieke ontmoetingsplek met ruimte voor horeca, culturele en educatieve activiteiten. Serge Schoemaker Architects heeft de architectuur, het interieur en landschap integraal aangepakt.
Fort onderdeel van de Stelling van Amsterdam
In 1904 werd het fort gebouwd en is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en middels de Geniedijk verbonden met Fort Aalsmeer en Kunstfort bij Vijfhuizen. Het eiland was nooit toegankelijk voor het publiek.
Herbestemming en renovatie
“Een verborgen schat”, zo omschreven theaterproducent Femme Hammer en architect Serge Schoemaker het fort, toen ze in 2010 de eerste plannen maakten voor de herbestemming. In 2015 richtten de initiatiefnemers Stichting Fort van Hoofddorp op, dat de financiering en ontwikkeling van het forteiland mogelijk maakte. Serge Schoemaker tekende voor het ontwerp en begeleidde de uitvoering van de renovatie.
Fort met twee verdiepingen
Fort van Hoofddorp is één van de weinige forten binnen de Stelling met twee verdiepingen. Het verdedigingswerk ligt ingebed in het landschap en is bedekt met een aardlaag. Het fort bestaat uit een rijk labyrint aan ruimten: geschutsruimten, lokalen, gangen en nissen. Muren en gewelven van meters dik ongewapend beton.
Gangenstructuur weer hersteld
Het gebouw bezit twee vrijstaande hefkoepelgebouwen, die met het hoofdgebouw waren verbonden door ondergrondse gangen en tijdens de renovatie volledig zijn ontgraven. De oorspronkelijke gangenstructuur is bij de renovatie weer in ere hersteld. Hierdoor kunnen bezoekers nu -ondergronds- via de lange achtergang op de begane grond, naar de vrijstaande hefkoepelgebouwen en het terrein bovenop het fort.
Om de ontsluiting van het fortgebouw te verbeteren, zijn twee nieuwe trappenhuizen toegevoegd. Door het wegbreken van de vloeren zijn hier twee verticale, dubbelhoge ruimten ontstaan, die licht en lucht in het door horizontale gangen gedomineerde fortinterieur brengen.
Behoud van historische details
Het fortgebouw is deels gerestaureerd en deels onaangetast gelaten. Nieuwe toevoegingen zijn door Serge Schoemaker strak vormgegeven en weloverwogen geïntegreerd, met een bewust behoud van de historische details en karakteristieke atmosfeer. Zo worden warme, houten wanden en minimalistische, stalen elementen gecombineerd met ruwe, onafgewerkte wanden van ongewapend beton, moderne lichtarmaturen met sfeervol verlichte kaarsnissen.
Leidingen weggewerkt
De gebouwinstallaties zijn nagenoeg onzichtbaar geïntegreerd. Het hele pand is voorzien van een dun vloerverwarmingssysteem en maakt het luchtbehandelingsysteem met warmteterugwinning gebruik van de historische, ingebouwde luchtkanalen. Nieuwe leidingen zijn weggewerkt in de dekvloer en het dakpakket, om het pure karakter van het fortinterieur te behouden.
Fortpad
Aan het buitenterrein is een wandelpad toegevoegd, het ‘fortpad’, waarover bezoekers straks, vanaf het voorplein, omhoog kunnen lopen naar het hoger gelegen terrein: het terreplein. Hier is ook plaats gemaakt voor een kleinschalig openluchttheater en ruimte voor een terrastuin.
De publieke ruimten zijn momenteel nog gesloten voor publiek. Wel is het restaurant Vis aan de Linie in het fort geopend. De feestelijke opening van het fort zal later dit jaar plaatsvinden.
Fotografie: MWA Hart Nibbrig
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
fort,
renovatie