Site Practice + ZUS wint Europese prijsvraag met Fritz District

Hines Real Estate en de stad München schreven een stedenbouwkundige-architectonische prijsvraag uit. Architecten werden opgeroepen met een plan te komen voor de transformatie en uitbreiding van een kolossaal, leegstaand kantoorgebouw uit de jaren zeventig. Dit moest uiteindelijk een 73.000 m2 gemixt district in Neuperlach worden. Prijswinnaars waren Site Practice + ZUS.

Het gebied aan de Fritz-Schäffer-Strasse 9 zal een flexibel, toekomstgericht en duurzame stadswijk worden. Een wijk die bijdraagt aan de doelstelling van München om in 2035 een klimaatneutrale stad te zijn. Hierin mag elke bewoner maximaal 300 kg CO2 per jaar uitstoten. De mix van wonen, werken, dagbesteding, kleinschalige detailhandel en gastronomie moet Neuperlach verrijken tot buiten de grenzen van het plangebied.

Het Fritz District ligt midden in Neuperlach. Dit is een grootschalige, volgens modernistische principes opgezette stadsuitbreiding uit de jaren zestig, in het zuidoosten van München. Het plangebied is aan alle zijden omsloten door overgedimensioneerde verkeersassen. Deze infrastructuur, waarlangs in de afgelopen decennia solitaire en monofunctionele kantoorgebouwen zijn gebouwd, moet veranderen. Dit om te voldoen aan de veranderde behoeften van de gebruikers van een duurzame hedendaagse gemixte woon- en werkomgeving.

Winnend ontwerp

Het door Site Practice + ZUS voorgestelde ontwerp stelt een strategie voor om van het monolithische en monofunctionele kantoorgebouw een multifunctioneel en stedelijk 3D district te maken. Hiertoe ‘knippen’ de architecten het bestaande gebouw middels chirurgische bewerkingen open. Sloopwerkzaamheden zijn tot een minimum beperkt. De zes gebouwen die zo ontstaan, willen de architecten opdikken en uitbreiden tot courante, nieuwe volumes. Aan dit ensemble worden twee nieuwe gebouwen van 12 en 16 verdiepingen toegevoegd, waardoor een gevarieerde compositie van gebouwen, pleinen, steegjes, hoven, parkjes en (dak)terrassen ontstaat.

Het voormalige, introverte kantoorgebouw temidden van overgedimensioneerde infrastructuur zal in zijn getransformeerde vorm tot negen individuele gebouwen een gemixte stedelijke 18-uurs micro-kosmos zijn. Met zijn hoogstedelijke dichtheid draagt het Fritz District bij aan de revitalisering van Neuperlach en brengt levendigheid aan de geplande stadsboulevard die aan de oostkant langs het plangebied zal worden aangelegd.

De plinten van elk gebouw zorgen voor een levendige karakter van de stedelijke microkosmos. In het hart van het nieuwe Fritz District ligt ‘Fritz 9’, de vrijgelegde circulatiekern van het voormalige kantorencomplex. Deze kern vindt zijn herbestemming in een driedimensionale publieke ruimte die onderdak zal blijven bieden aan reeds aanwezige, succesvolle lokale initiatieven zoals de circulaire Community Kitchen. Deze verwerkt overgebleven eten uit nabijgelegen restaurants en supermarkten tot betaalbare gerechten voor de wijk.

Naast het radicaal hergebruiken van het bestaande gebouw, zullen al aanwezige materialen, zoals de bestaande natuurstenen gevelplaten, een herbestemming krijgen in het nieuwe district. Alle nieuw- aan- en opbouw wordt toegevoegd als hybride houtconstructie die de grijze emissies reduceert tot 50 kg CO2 per bewoner per jaar.

Collaboratief proces

Na een anderhalf jaar durend pré-selectieproces zijn 11 Europese bureaus, waaronder het Nederlandse Mondadnock en het Belgische noAarchitecten, gevraagd plannen te ontwikkelen. Eind december zijn de elf ingezonden ontwerpen beoordeeld door de jury en werd, onder leiding van architect en stedenbouwkundige Ina Laux, de volgende rangorde bepaald.

1e prijs: Site Practice + ZUS Amsterdam/Mumbai, Rotterdam
2e prijs: Pool Architekten, Zürich
3e prijs: ROBERTNEUN™ ARCHITEKTEN GMBH, Berlijn
4e prijs: MAD Arkitekter, Oslo

Onder leiding van Site Practice + ZUS zullen diverse partijen het masterplan en de negen gebouwen in de vervolgfase verder uitwerken. Dit in samenwerking met de overige laureaten; Pool Architekten (Zürich), Robert Neun™ Architekten (Berlin), MAD Arkitekter (Oslo). Om de grote circulaire en duurzame ambities van het project waar te maken, sluiten daarbij planbureau voor circulair bouwen Zirkular (Basel) aan, alsook klimaatingenieursbureau Transsolar (Stuttgart) en constructeur Bollinger+Grohmann (München). De resultaten van de vervolgfase worden eind mei verwacht.